Cyfry hinduskie
więcej...
- pokaż
- dyskusja
- edytuj
Większość pozycyjnych dziesiętnych systemów liczbowych na świecie pochodzi z Indii, gdzie narodziła się koncepcja numerologii pozycyjnej. Cyfry hinduskie[1] zwane również indyjskimi[2] znane są w kulturze zachodniej jako cyfry arabskie[3], gdyż Arabowie rozprzestrzenili je w Europie w średniowieczu[1]. Cyfry pierwotnie zapisywane w sanskrycie rozpropagował perski matematyk Al-Chuwarizmi[3].
Cyfry dewanagari i ich nazwy w sanskrycie
Poniżej jest lista cyfr hinduskich i ich nowożytna forma w dewanagari, odpowiednik europejski (arabski) i wymowa w sanskrycie.
Nowożytny dewanagari | Cyfry arabskie | Zapis liczebnika w sanskrycie (rdzeń) | Transkypcja |
---|---|---|---|
० | 0 | शून्य | śunja |
१ | 1 | एक | eka |
२ | 2 | द्वि | dwi |
३ | 3 | त्रि | tri |
४ | 4 | चतुर् | ćatur |
५ | 5 | पञ्च | pańća |
६ | 6 | षष् | szasz |
७ | 7 | सप्त | sapta |
८ | 8 | अष्ट | aszta |
९ | 9 | नव | nawa |
Ponieważ sanskryt jest językiem indoeuropejskim, nazwy cyfr mają podobne brzmienie do odpowiedników z greki i łaciny. Słowo śunja na określenie zera oznacza dosłownie „pustkę”[4] i zostało przetłumaczone na język arabski terminem „صفر” sifr, oznaczającym „nic”, który poprzez średniowieczne łacińskie zephirum stał się podstawą do powstania słowa zero w wielu językach europejskich[5]. Od oznaczającego zero słowa sifr pochodzą także polskie słowa cyfra (poprzez niem. Ziffer)[6] i szyfr.
Przypisy
- ↑ a b JolantaJ. Podlas JolantaJ., Narodziny cyfr [online] [dostęp 2018-06-03] .
- ↑ YvesY. Thoraval YvesY., Słownik cywilizacji muzułmańskiej, Katowice: Książnica, 2006, s. 18, 68, ISBN 83-7132-979-2 .
- ↑ a b YvesY. Thoraval YvesY., Słownik cywilizacji muzułmańskiej, Katowice: Książnica, 2006, s. 68, ISBN 83-7132-979-2 .
- ↑ KrzysztofK. Ciesielski KrzysztofK., ZdzisławZ. Pogoda ZdzisławZ., Matematyczna bombonierka, Warszawa: Demart SA, 2016, s. 30, ISBN 978-83-7427-851-5 .
- ↑ Online Etymological Dictionary.
- ↑ Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, s. 47, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
- p
- d
- e
Alfabetyczne |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Spółgłoskowe (abdżady) | |||||||||||
Półalfabetyczne | |||||||||||
Alfabetyczno-sylabiczne (abugidy) |
| ||||||||||
Sylabiczne |
| ||||||||||
Logograficzne |
| ||||||||||
Nieodczytane (nieznana struktura) | |||||||||||
Protopisma | |||||||||||
Alfabety fonetyczne | |||||||||||
Pseudoalfabety | |||||||||||
Zapis liczb |
| ||||||||||
Projekty ideograficzne |
|