Pismo tamilskie, alfabet tamilski – jeden z indyjskich systemów pisma, wywodzący się ze starożytnego brahmi, używany do zapisywania języka tamilskiego.
Historia
Najstarsze zachowane inskrypcje w piśmie tamilskim, w nieco odmiennej formie niż stosowana obecnie, pochodzą z III w.[1] Współczesny alfabet tamilski ukształtował się w VIII w., pod dużym wpływem pisma grantha, w którym zapisywano wcześniej język tamilski[2]. Pierwsze teksty drukowane pojawiły się w XVI w. dzięki aktywności misjonarzy chrześcijańskich.
Charakterystyka
Pismo tamilskie, podobnie jak inne alfabety indyjskie to typowe pismo alfabetyczno-sylabiczne (abugida). Podstawową jednostką jest sylaba. Na przykład słowo வீடு (vīṭu, dom) składa się z dwóch znaków: வீ oraz டு reprezentujących kolejno sylaby vī oraz ṭu.
Nie jest to jednak sylabariusz, gdyż grafemy te najczęściej zachowują element spółgłoskowy, który jest następnie modyfikowany przez element samogłoskowy. Podstawowym elementem jest spółgłoska z „wbudowanym” niezapisywanym dźwiękiem „a” (np. க ka, ம ma). Jeżeli w sylabie występuje inna samogłoska niż „a”, należy ów element spółgłoskowy odpowiednio zmodyfikować. Na przykład znak ி oznacza samogłoskę „i” po spółgłosce: கி ki, மி mi. W przeciwieństwie do „prawdziwych” alfabetów, znak ி nie jest samodzielną literą. Można by go nazwać znakiem diakrytycznym, gdyby nie to, że w alfabecie tamilskim takie znaki samogłoskowe często zmieniają formę elementu spółgłoskowego.
Istnieją również grafemy dla oddania samogłosek samodzielnych, występujących w nagłosie, np. அ a, ஆ ā.
Znaki pisma tamilskiego
Alfabet tamilski składa się z 12 samodzielnych znaków samogłoskowych, 18 spółgłoskowych oraz 5 dodatkowych znaków tzw. grantha występujących jedynie w wyrazach zapożyczonych z sanskrytu. Kombinacja znaków samogłoskowych i spółgłoskowych daje w sumie aż 276 grafemów.
Samodzielne znaki samogłoskowe
Występują one jedynie na początku wyrazu.
Grafem tamilski
Transliteracja
அ
a
ஆ
ā
இ
i
ஈ
ī
உ
u
ஊ
ū
எ
e
ஏ
ē
ஐ
ai
ஒ
o
ஓ
ō
ஔ
au
Znaki spółgłoskowe
Grafem tamilski
Transliteracja
ஃ
ḵ
க்
k
ங்
ṅ
ச்
c
ஞ்
ñ
ட்
ṭ
ண்
ṇ
த்
t
ந்
n
ப்
p
ம்
m
ய்
y
ர்
r
ல்
l
வ்
v
ழ்
ḻ
ள்
ḷ
ற்
ṟ
ன்
ṉ
Znaki grantha
Aby można było zapisywać słowa zapożyczone z sanskrytu, język tamilski przejął kilka dodatkowych znaków ze starożytnego pisma grantha ஜ் j, ஷ் ṣ, ஸ் s i ஹ் h oraz ligaturę க்ஷ் kṣ. Przykład: விஷ்ணு viṣṇu (Wisznu).
Grafem tamilski
Transliteracja
ஜ்
j
ஷ்
ṣ
ஸ்
s
ஹ்
h
க்ஷ்
kṣ
Zapis samogłosek
Na przykładzie spółgłoski க் k
Grafem tamilski
Transliteracja
க
ka
கா
kā
கி
ki
கீ
kī
கு
ku
கூ
kū
கெ
ke
கே
kē
கை
kai
கொ
ko
கோ
kō
கௌ
kau
Znaki spółgłoskowo-samogłoskowe
Poprzez kombinację 23 spółgłosek (licząc wraz ze znakami grantha) z 12 znakami samogłoskowymi powstaje 276 znaków spółgłoskowo-samogłoskowych.