Jan Rabanowski
Data i miejsce urodzenia | 10 czerwca 1907 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 21 marca 1958 |
Minister łączności | |
Okres | od 13 czerwca 1956 |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne |
Poprzednik | Wacław Szymanowski |
Następca | Zygmunt Moskwa |
Minister kolei | |
Okres | od 14 marca 1951 |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne |
Następca | Ryszard Strzelecki |
Minister komunikacji | |
Okres | |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne |
Poprzednik | Juliusz Ulrych[3] |
Kierownik resortu komunikacji, poczt i telegrafów | |
Okres | od 4 listopada 1944 |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne |
Poprzednik | |
Odznaczenia | |
Jan Rabanowski (ur. 10 czerwca 1907 w Warszawie, zm. 21 marca 1958 tamże) – polski inżynier elektryk i polityk. Poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL I kadencji, kierownik resortu komunikacji, poczt i telegrafów (1944), kierownik resortu i minister komunikacji (1944–1951), skierowany przez Polską Partię Robotniczą, której był członkiem, do organizacji Stronnictwa Demokratycznego[5]. Minister kolei (1951) i minister łączności (1956–1958). Prezes Głównego Urzędu Pomiarów Kraju (1951–1952) i Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii (1952–1956).
Życiorys
Urodził się w kolejarskiej rodzinie Józefa i Marii. W latach 1927–1932 praktykant, monter w Polskich Kolejach Państwowych. Ukończył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej (1932). Ponownie zatrudniony na PKP (1934–1939). W 1939 pracownik Ministerstwa Łączności. Od 1927 działacz Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Życie” i Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom, a od 1928 Komunistycznego Związku Młodzieży Polski. W latach 1940–1943 przebywał w ZSRR, m.in. w charakterze inżyniera w Elektrowni w Nowosybirsku. W 1943 został oficerem 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W 1 Armii Wojska Polskiego, od maja do października 1944 pełnił obowiązki zastępcy dowódcy 1 Samodzielnego pułku łączności ds. polityczno-wychowawczych (ppłk.). Należał do Polskiej Partii Robotniczej (1944), następnie do Stronnictwa Demokratycznego. Członek Centralnego Komitetu SD, prezydium Rady Naczelnej SD, wiceprezes Rady ds. Techniki przy prezesie Rady Ministrów.
Od 4 listopada 1944 do 11 grudnia 1944 był kierownikiem resortu komunikacji, poczt i telegrafu w Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego. Od 11 grudnia 1944 do 28 lutego 1951 był kierownikiem resortu i ministrem komunikacji, a od 14 marca do 27 czerwca 1951 ministrem kolei. Od 13 czerwca 1956 do 25 lutego 1958 był ministrem łączności. Poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL I kadencji. Od lipca 1951 do maja 1952 prezes Głównego Urzędu Pomiarów Kraju, a następnie do czerwca 1956 prezes Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii.
Był żonaty z Teresą Haliną z domu Auerbach (1911–1995). Ojciec Joanny (1946–2015), matki pisarza Marcina Wichy[6].
Pochowany 25 marca 1958 w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A25-Tuje-1)[7].
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1946)[8]
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)[9]
- Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja)
- Order Zasługi dla Ludu ze Złotą Gwiazdą (Jugosławia, 1946)[10]
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja, 1947)[11]
- Order 9 września 1944 I stopnia (Bułgaria, 1948)[12]
Przypisy
- ↑ 5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.
- ↑ Do 31 grudnia 1944 jako kierownik resortu komunikacji.
- ↑ Juliusz Ulrych pełnił urząd ministra komunikacji w rządzie Felicjana Sławoja-Składkowskiego.
- ↑ Jan Grubecki i Jan Rabanowski pełnili urząd kierownika resortu komunikacji, poczt i telegrafów w nieuznawanym międzynarodowo Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego.
- ↑ Teraz kilku komunistom wprost polecono w połowie października zapisanie się do Stronnictwa Demokratycznego, mieli być tam okiem i uchem PPR. Chajn się temu opierał, wolałby zostać w PPR, ale go przekonano. Wśród innych „wtyczek” komunistycznych byli sekretarz Prezydium PKWN Jan Karol Wende i Jan Rabanowski, od 1 grudnia kierownik resortu komunikacji, poczt i telegrafów. Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6 s. 116–117
- ↑ AndrzejA. Horubała AndrzejA., ''Elegia'' [online], 13 kwietnia 2018 [dostęp 2019-01-02] (pol.).
- ↑ Jan Rabanowski w bazie Cmentarza Wojskowego na Powązkach
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 74, poz. 490 „w II rocznicę P.K.W.N. w wyróżnieniu zasług na polu pracy nad odrodzeniem państwowości polskiej, nad utrwaleniem jej podstaw demokratycznych i w odbudowie kraju”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43
- ↑ Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19 marca 1946, s. 1
- ↑ Delegacja czechosłowacka wyjechała do Pragi [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 71, 12 marca 1947, s. 1
- ↑ Symbole braterskiej współpracy [w:] "Gazeta Robotnicza", nr 149, 1 czerwca 1948, s. 2.
Bibliografia
- foto w: „Głos Robotniczy”, wyd. A, 28 lutego 1957, nr 51, s. 1 (zdjęcia wszystkich członków nowego rządu J. Cyrankiewicza od 28 lutego 1957).
- „Głos Robotniczy”, wyd. A, 26 sierpnia 1958, nr 72, s. 1 (notatka ze sprawozdaniem z pogrzebu).
- Jan Rabanowski, „Tygodnik Demokratyczny”, nr 12 z 26 marca–1 kwietnia 1958, s. 3.
- TadeuszT. Mołdawa TadeuszT., Ludzie władzy 1944–1991, Warszawa: PWN, 1991, s. 415, ISBN 83-01-10386-8, OCLC 69290887 .
- Leksykon historii Polski, Wiedza Powszechna Warszawa 1995.
- Informacje w BIP IPN
- p
- d
- e
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
- p
- d
- e
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
- p
- d
- e
- kursywa – ministrowie, odwołani przed końcem istnienia rządu
- p
- d
- e
W dniu zaprzysiężenia |
|
---|---|
Późniejsi członkowie rządu |
|
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
- p
- d
- e
W dniu zaprzysiężenia |
|
---|---|
Późniejsi członkowie rządu |
|
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
- p
- d
- e
W dniu powołania |
|
---|---|
Późniejsi członkowie komitetu |
|
- kursywa – kierownicy resortów odwołani przed końcem istnienia komitetu
- PWN: 3965093