Datolit
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | CaB[SiO4](OH) | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 5-5,5 | ||
Przełam | muszlowy | ||
Łupliwość | brak | ||
Pokrój kryształu | słupkowy i tabliczkowy | ||
Układ krystalograficzny | jednoskośny 2/m | ||
Gęstość minerału | 2,9-3,0 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | bezbarwny, oliwkowozielony, fioletowy lub czerwony | ||
Rysa | białą | ||
Połysk | szklisty | ||
Współczynnik załamania | nα = 1,626, nβ = 1,653-1,654, nγ = 1,670 | ||
Inne | optycznie ujemny | ||
Dodatkowe dane | |||
Szczególne własności | reaguje z HCl wytrącając galaretowatą krzemionkę | ||
|
Datolit – minerał należący do gromady krzemianów boru. Nazwa pochodzi od greckich słów dateomai oznaczającego dzielenie się oraz lithos kamień.
Charakterystyka
Właściwości
Tworzy kryształy o pokroju słupkowym i tabliczkowym, a szczególną charakterystyczną cechą jego kryształów jest posiadanie dużej ilości ścian. Najczęściej tworzy zbite drobnokrystaliczne agregaty, ale i także znacznie atrakcyjniejsze skupienia promieniste, oraz nerkowate, naskorupienia i naloty. Jego groniaste skupienia nazywa się zwyczajowo batriolitami. Jest minerałem od przezroczystego do prawie przeświecającego. Zawiera w przybliżeniu 34% B2O3.
Geneza
Powstaje w wyniku działania procesów hydrotermalnych oraz pomagmowych w obrębie skał zasadowych. Powstanie jego jest zatem związane z procesami polimetamorficznymi.
Sposób występowania
Występuje zarówno w skałach magmowych, wulkanicznych jak i w metamorficznych. Narasta w formie sekrecji wypełniając szczeliny w skałach hipabysalnych oraz wylewnych (np. bazalty). W skałach metamorficznych występuje jako efekt metamorfizmu regionalnego niskiego stopnia (amfibolity i serpentynity) oraz w skałach zmienionych kontaktowo (głównie skarnach).
Asocjacje mineralne
Najczęściej z datolitem występują zeolity oraz prehnit i kalcyt.
Występowanie
Jest minerałem rzadkim.
- W Polsce został stwierdzony w cieszynitach okolic Cieszyna, Żywca i Bielska-Białej.
- Na świecie stwierdzono go w Niemczech (Haslach im Kinzigtal, Andersberg); Austrii (Tyrol); Norwegii (Arendal); Włoszech (Alpe di Siusi, Rosi, Sierra dei Zanchetti); Rosji (Dalniegorsk); Kanadzie (rejon wielkich jezior) oraz Tasmanii i USA (New Jersey, Massachusetts i Kalifornia).
Zastosowanie
Głównie jako kamień jubilerski - jeśli spełnia odpowiednie wymogi kryteriów gemmologicznych. Jeśli występuje w większych ilościach jest kopaliną boru.
- Britannica: science/datolite
- Universalis: datolite
- БРЭ: 1941614
- SNL: datolitt
- Catalana: 0095847
- identyfikator minerału w Mindat: 1340, 13912, 13913