Kalcyt
Kalcyt z Brazylii | |||
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | CaCO | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 3[1] | ||
Przełam | kostkowy[1] | ||
Łupliwość | |||
Pokrój kryształu | słupkowy, izometryczny, soczerwkowaty, wrzecionowaty, tabliczkowy lub igiełkowy[1] | ||
Układ krystalograficzny | trygonalny[1] | ||
Właściwości mechaniczne | kruchy[1] | ||
Gęstość minerału | 2,6–2,8 g/cm³[1] | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | czysty jest bezbarwny, może przyjmować różne barwy[1] | ||
Rysa | biała[1] | ||
Połysk | szklisty[1] | ||
Współczynnik załamania | 1,486-1,658[5] | ||
Inne |
| ||
| |||
|
Kalcyt – minerał z gromady węglanów, węglan wapnia. Powszechny jako budulec m.in. wapieni czy marmurów.
Właściwości
Kryształy kalcytowe zwykle wykształcają się w kształcie skalenoedru, romboedru, słupa, dwuścianu itd. Minerał ten odznacza się bogactwem postaci krystalograficznych, pod którymi może występować – jest ich ponad 2000. Częste są zbliźniaczenia, skupienia promieniste, rozetkowe, kuliste, groniaste, stalaktytowe, zbite i ziarniste[1].
Chemicznie czysty kalcyt (szpat islandzki) charakteryzuje silna dwójłomność – po położeniu odłamka tego minerału np. na kartce w kratkę lub napisanym tekście, wszystkie linie są widoczne podwójnie. Kryształy przez swoje właściwości były wykorzystywane m.in. do wyrobu mikroskopów polaryzacyjnych[1].
Występowanie
Kalcyt jest minerałem dość pospolitym. Tworzy wiele skał – wapienie, marmury, karbonatyty, erlany i margle. Wykształca się w żyłach, w niewysokich temperaturach. W jaskiniach może tworzyć formy naciekowe, np. stalaktyty, stalagmity, stalagnaty[1].
Współwystępuje z dolomitem, kwarcem, galeną, chalkopirytem, arsenopirytem, sfalerytem, fluorytem i wieloma innymi minerałami[1].
Miejsca wystąpień kalcytu: Harz, Saksonia, Ulm i Hesja w Niemczech[1], Północne i Południowe Alpy Wapienne, Szampania we Francji, Czechy, Cumberland w Wielkiej Brytanii, Irlandia, Ontario w Kanadzie, Missouri, Dakota Południowa i Kolorado w Stanach Zjednoczonych, Półwysep Krymski, Meksyk i środkowa Syberia w Rosji[6].
W Polsce kalcyt można spotkać w Górach Świętokrzyskich, Tatrach, Karpatach i na Dolnym Śląsku[6].
Galeria
-
- Kalcyt z wrostkami pirytu, Kostomłoty, Góry Świętokrzyskie.
- Nietoperz zalany kalcytem w Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie
- Mikrożyła kalcytu i hematytu (miejscowość Wiry)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n RupertR. Hochleitner RupertR., Minerały: kamienie szlachetne, skały, Warszawa: Multico, 2022, s. 202, ISBN 978-83-7763-613-8 .
- ↑ Calcite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2024-01-11] (ang.).
- ↑ Calcite, [w:] WebMineral.com [online] [dostęp 2024-01-11] (ang.).
- ↑ Kalcyt, [w:] ElżbietaE. Liber-Makowska ElżbietaE., BarbaraB. Teisseyre BarbaraB., Mineralogia i petrografia, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2000, s. 61–62, ISBN 978-83-7085-462-1 .
- ↑ a b WalterW. Schumann WalterW., Kamienie szlachetne i ozdobne, Warszawa: Alma-Press, s. 224, ISBN 978-83-7020-645-1 .
- ↑ a b WalterW. Schumann WalterW., Minerały świata, Warszawa: Alma-Press, s. 64, ISBN 978-83-7020-813-4 .
- Britannica: science/calcite, science/satin-spar
- SNL: kalsitt
- Catalana: 0163705
- identyfikator minerału w Mindat: 859