Chalkozyn
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Inne nazwy | błyszcz miedzi | ||
---|---|---|---|
Skład chemiczny | Cu2S (siarczek miedzi(I)) | ||
Twardość w skali Mohsa | 2,5–3 | ||
Przełam | muszlowy, kruchy | ||
Łupliwość | bardzo niewyraźna | ||
Pokrój kryształu | tabliczki, słupki | ||
Układ krystalograficzny | |||
Gęstość minerału | 5,5–5,8 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | ciemny ołowianoszary, zazwyczaj z matowym nalotem, często niebieski, azurytowy lub zielony, malachitowy | ||
Rysa | ciemnoszara | ||
Połysk | metaliczny | ||
| |||
|
Chalkozyn (gr. khalkos, chalkos - "miedź") – minerał z grupy siarczków.
Charakterystyka
Właściwości
Zwykle wykształca zbliźniaczenia. Na ścianach kryształów często występuje charakterystyczne prążkowanie. Występuje w postaci skupień zbitych, ziarnistych lub naskorupień czy żył. Minerał kruchy, nieprzezroczysty. Należy do minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Występowanie
Powstaje w wyniku procesów hydrotermalnych, w niskich temperaturach. Występuje w żyłach i gniazdach kruszcowych, w łupkach ilastych i marglistych. Częsty w strefach cementacji miedzionośnych wystąpień siarczkowych. Występuje w towarzystwie digenitu, kowelinu, bornitu, kuprytu, chalkopirytu, stromeyerytu.
Miejsca występowania:
- Na świecie: USA – Butte, Montana, Arizona, Bisbee, Utah, Wielkiej Brytanii, Meksyku, Rosji, Kazachstanie, Namibii – Tsumeb, Niemczech – Mansfeld.
- W Polsce: Dolny Śląsk – Lubin, Polkowice, Sieroszowice, Rudna, w rejonie Nowego Kościoła, na Przedgórzu Kaczawskim, w Górach Złotych, Rudawach Janowickich.
Zastosowanie
- Ważne źródło otrzymywania miedzi (zawartość wagowa do 80% Cu).
- Minerał interesujący dla kolekcjonerów.
- Bywa okazjonalnie wykorzystywany w jubilerstwie, do wytwarzania żałobnej biżuterii.
Przypisy
Bibliografia
- Autor: Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Leksykon przyrodniczy. Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1995, s. 42. ISBN 83-7129-194-9.
- Britannica: science/chalcocite
- Treccani: calcocite
- Universalis: chalcosite-chalcocite
- БРЭ: 4728634
- SNL: chalkositt
- Catalana: 0270352
- identyfikator minerału w Mindat: 962