| Tweede Kamerverkiezingen 1850 |
| Datum | 27 augustus 1850 |
| Land |  Nederland |
| Te verdelen zetels | 68 |
| Opkomst | 67,57% |
| Begin regeerperiode | Thorbecke I |
| Opvolging verkiezingen |
| |
Portaal  | Politiek | |
De Tweede Kamerverkiezingen 1850 waren algemene verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer. Na ontbinding van de Tweede Kamer werden op 27 augustus 1850 verkiezingen gehouden voor alle 68 zetels.
Na de grondwetsherziening van 1848 werden de leden van de Tweede Kamer rechtstreeks gekozen door de kiesgerechtigde bevolking. Een in 1850 opgestelde Kieswet regelde de details van de verkiezing.
De indeling van de kiesdistricten zoals die als tijdelijke maatregel was ingevoerd voor de verkiezingen van 1848 werd sterk gewijzigd. Een groot aantal van de 68 enkelvoudige kiesdistricten werd opgeheven of omgezet in een meervoudig kiesdistrict.[1] Elk lid had vier jaar zitting, en elke twee jaar was de helft van het aantal leden aftredend.[2]
Nederland was verdeeld in 38 kiesdistricten, waarin 68 leden van de Tweede Kamer gekozen werden.[3] Een kiezer bracht evenveel stemmen uit als er afgevaardigden in zijn kiesdistrict gekozen werden. Om gekozen te worden moest een kandidaat minimaal de districtskiesdrempel behalen.[4] Indien nodig werd een tweede verkiezingsronde gehouden tussen de twee hoogstgeplaatste (niet-drect gekozen) kandidaten uit de eerste ronde. Deze tweede ronde werd gehouden op 11 september 1850.[5]
Uitslag
Opkomst
| | 1848 | 1850 |
| # stemmen | % | # stemmen | % |
| Kiesgerechtigden | 55.728 | | 82.249 | |
| Niet opgekomen | 10.923 | 19,60[6] | 26.670 | 32,43[6] |
| Opkomst | 44.805 | 80,40[6] | 55.579 | 67,57[6] |
Verkiezingsuitslag naar groepering
| Groepering[7] | zetels |
| 1848[8] | 1850 | +/- |
| thorbeckianen | 20/21 | 22 | +1 |
| liberalen | 19 | 18 | -1 |
| conservatieven | 5 | 8 | +3 |
| conservatief-liberalen | 9 | 7 | -2 |
| conservatief-katholieken | 5 | 5 | - |
| gematigde liberalen | 8/7 | 4 | -3 |
| antirevolutionairen | 1 | 3 | +2 |
| conservatief-protestanten | - | 1 | +1 |
| vacature[9] | -/1 | - | -1 |
| overigen in 1848 | 1/0 | - | - |
| Totaal | 68 | 68 | 0 |
Gekozen leden
Formatie
Zie Kabinet-Thorbecke I voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het kabinet was vóór deze verkiezingen niet afgetreden, omdat het doel van de verkiezingen uitsluitend was de recent ingevoerde Kieswet te effectueren. Gezien de uitslag van de verkiezingen kon het kabinet aanblijven.
Bronnen - Tweede Kamerverkiezingen 27 augustus 1850 op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Kieswet 1850, Staatscourant, 9 juli 1850
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
- Ron de Jong (1999). Van standspolitiek naar partijloyaliteit. Verkiezingen voor de Tweede Kamer 1848-1887. Verloren, Hilversum. ISBN 90-6550-069-3.
- Ron de Jong, Henk van der Kolk, Gerrit Voerman (2011). Verkiezingen op de kaart 1848-2010. Matrijs, Utrecht. ISBN 978 90 5345 437 4.
Noten - ↑ Een enkelvoudig kiesdistrict vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer; in een meervoudig kiesdistrict werden als regel twee leden gekozen.
- ↑ In 1852 werden periodieke verkiezingen gehouden voor de aftredende helft van de Tweede Kamerleden.
- ↑ Elf enkelvoudige kiesdistricten kozen één lid, in 26 meervoudige kiesdistricten werden twee leden afgevaardigd, en in het kiesdistrict Amsterdam vijf.
- ↑ De districtskiesdrempel werd bepaald door de volgende formule: 50% van het aantal uitgebrachte geldige stemmen, gedeeld door het aantal in het district te verkiezen zetels.
- ↑ In het kiesdistrict Leiden vond de tweede ronde plaats op 10 september, in het kiesdistrict Assen op 14 september.
- ↑ a b c d % van het aantal kiesgerechtigden.
- ↑ In 1850 bestonden nog geen politieke partijen. Gekozen leden sloten zich gewoonlijk eerst na hun verkiezing aan bij een kamerfactie.
- ↑ Een wijziging van het aantal zetels van een groepering is ontstaan door tussentijdse verkiezingen gedurende de zittingsperiode.
- ↑ Gerardus Mejan, overleden op 6 augustus 1850.
|
Nederland 
Zie Lijst van Tweede Kamerleden 1850-1852 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
· 
· 
