Olinpiar Jokoen itxiera ekitaldi

**Estadioan elkartu dira atletak, 2008ko Pekingo Udako Olinpiadetako amaiera-ekitaldian**

Olinpiar Jokoen itxiera ekitaldiak markatzen du, olinpiar zeremonien barruan, Olinpiar Jokoen amaiera. Herrialde bakoitzeko antolakuntza-batzordeari dagokio ekitaldiaren egitaraua egitea, eta aldez aurretik Nazioarteko Olinpiar Batzordeari aurkeztu behar zaio, NOBek onar dezan.

Itxiera ekitaldiaren protokolo-elementuak pixkanaka finkatuz joan ziren aro modernoan 20. mendean zehar.

Osagarriak

Irekiera ekitaldian bezala, amaierako zeremonia agintarien aurkezpenarekin hasten da; ondoren, herrialde anfitrioiaren bandera jaso, eta haren ereserki nazionalaren emanaldia, eta, ondoren, programa artistiko bat.^[1] Programa artistikoa irekiera-zeremoniakoa baino laburragoa izan ohi da.

Amaierako zeremoniaren ohiko zatia "Banderen desfilearekin" hasten da. Bertan, parte hartzen duen herrialde bakoitzeko bandera-eramaileak talde bakar batean sartzen dira estadioan, bandera grekoa lehen postuan eta herrialde anfitrioiaren bandera atzean dituela.^[2] Haien atzetik doaz atleta guztiak, nazionalitatearen araberako bereizketarik eta taldekatzerik gabe. "Atleten desfile" hau, atleta guztien nahasketa, 1956ko Udako Joko Olinpikoetan hasi zen, Melbourneko John Ian Wingek iradokita. Hark pentsatu zuen munduko atletak "nazio" gisa biltzeko modua izango zela.^[2] 1956ko Jokoen aurretik, talde olinpiko batek ere ez zuen inoiz alde egin Joko Moderno edo Antzinakoren amaiera-ekitaldian. Bakearen Nazioarteko lehen Ibilaldia izan zen.^[3]

Atleta guztiak estadioan sartu ondoren, Jokoetako dominen azken ekitaldia egiten da. Kasuan kasuko hiri antolatzaileak erabakiko du, COIri kontsulta egin ondoren, zein ekitaldik izango duen ohore hori.^[2] Udako Olinpiadetan, gizonen maratoia eta (2020tik aurrera) emakumeena izaten da.^[2] Tradizioz, gizonezkoen maratoia Olinpiadetako azken egunean ospatzen da, eta lasterketa amaierako ekitaldia hasi baino ordu batzuk lehenago amaitzen da. Hala ere, Atlantan, Atenasen, Beijingen, Rion eta Tokion egindako azken Udako Olinpiadek (nahiz eta 2020ko maratoiak Sapporon egin ziren, 500 miliako distantzian) gizonezkoen maratoia goizeko lehen orduetan egin zen, hiri anfitrioiko baldintza klimatikoak zirela eta. 2006ko Neguko Joko Olinpikoetatik, gizonezkoen 50 km-ko iraupen-eskiko ekitaldirako dominak eta, 2014az geroztik, emakumeen 30 km-ko iraupen-eskiko ekitaldia itxiera-ekitaldian aurkezten dira.

COIko Atleten Batzordeko kide hautatu berriek lore-sorta bat aurkezten diote boluntarioen ordezkari bati, Jokoetan egindako lanagatik eskerrak emateko.^[2]

Ondoren, beste bi bandera nazionalekin hasten da ekitaldia. Banderak jartzen dira, banan-banan, dagozkien ereserki nazionalak jotzen diren bitartean: lehenik, Greziako bandera, Joko Olinpikoen jaioterria berriro ohoratzeko, lehenik, eta Udako edo Neguko Joko Olinpikoak egingo diren herrialdeko bandera.^[2] "Askatasunari ereserkia", Greziako ereserki nazionala, Joko Olinpikoen itxiera-zeremonia bakoitzean egiten da.^[4] Moskun, Sobietar Batasunean, 1980ko Udako Olinpiadetako boikotean, Afganistanen sobietar inbasioagatik protesta egiten ari zirela, Los Angeles hiria aukeratu zen jokoen hurrengo anfitrioia ordezkatzeko, Estatu Batuek "Pozaren oda"ren soinuaren ordez, tradizio fitrioiaren haustura.^[5] Sidney eta Atenasen bi bandera greko altxatu ziren, 2004ko jokoak Grezian zeudelako. Gero, ereserki olinpikoa jotzen den bitartean, irekiera-zeremonian altxatutako bandera olinpikoa banderaren adarretik jaitsi eta estadiotik eramaten da.^[2]

Hurrengo hiriaren parte-hartzea

Anberesko zeremonia deitzen zaiona ere egiten da, tradizioa Anberesko Jokoetan hasi zelako: Jokoak antolatu zituen hiriko egungo alkateak bandera olinpiko ofiziala COIko presidenteari ematen dio, eta, gero, hurrengo Joko Olinpikoak hartzen dituen hiriko alkateari ematen dio.^[6] Orduan jasotzen duen alkateak zortzi aldiz altxatzen du bandera. Zeremonian, gaur egungo alkate anfitrioia ezkerrean, COIko lehendakaria erdian, eta hurrengo hiri anfitrioiko alkatea eskuinean egoten dira. 1984ko Udako Joko Olinpikoetara arte, zeremonia hori Hasierako Zeremonietan egin zen. Ekitaldien parte bat hartzen du bere gain hurrengo hiriko antolakuntzak, ikuskizun artistikoa ere eduki dezakeen atal bat.^[7]

Azken atala

NOBeko lehendakariak, Joko Olinpikoen itxiera ofizialtzen du, formula zehatz batekin (Negukoetan, Neguko Jokoak direla gehituz):

«Eta orain, tradizioaren arabera,... (jokoaren edizio zenbakia) Olinpiadako Jokoak itxita deklaratzen dut; eta munduko gazteak lau urte barru (hurrengo harrera-hiriaren izena)-n biltzera gonbidatzen ditut (jokoaren edizioaren zenbakia) Jokoak ospatzeko...»

Azkenik, su olinpikoaren itzalera egiten da.^[8]

Erreferentziak

↑ Closing Ceremony Factsheet. The International Olympic Committee 2014-09-01.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Closing Ceremony Factsheet. The International Olympic Committee 2014-09-01.
↑ Melbourne (Equestrian – Stockholm) 1956. British Olympic Association.
↑ National Anthem. Hellenic Army Academy.
↑ Moscow 1980 — Closing Ceremony — Los Angeles and Moscow's flags in the stadium.. Olympic.org August 3, 1980.
↑ Olympic Charter. The International Olympic Committee.
↑ (Frantsesez) «Yseult, Tom Cruise, Phoenix, Léon Marchand... Revivez la cérémonie de clôture, onirique et musicale, des Jeux olympiques de Paris 2024» Franceinfo 2024-08-11 (Noiz kontsultatua: 2024-09-03).
↑ Closing Ceremony Factsheet. The International Olympic Committee 2014-09-01.