Uşakizade Köşkü, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir köşktür.
Tarihçe
Uşakizade Köşkü, 1860'ta Uşakizade Sadık Bey tarafından yaptırıldı.[1] Köşkün bulunduğu semt havasının serin olması nedeniyle seçildi.[1] Köşkün bahçesinde bulunan camlı köşk, Sadık Bey tarafından aralarında oğlu Uşakizade Muammer Bey ve torunu Latife Hanım'ın da bulunduğu mahalle çocuklarının öğrenim göreceği bir yer olarak düzenlendi.[1]
Sakarya Meydan Muharebesi'nin Türk ordusu tarafından kazanılmasının ardından o sırada Paris'te üniversitede okuyan Latife Hanım, köşke dönerek İzmir'in Yunan işgalinden kurtarılacağı günü beklemeye başladı.[1] 10 Eylül 1922'de İzmir'in Kurtuluşu'ndan bir gün sonra İzmir'e gelen Mustafa Kemal Paşa'nın kalacağı güvenli bir yer arayan başyaver Salih Bozok, Uşakizade Köşkü'nün bahçıvanından Latife Hanım'ın döndüğünü öğrendi ve onunla tanıştı.[1] Latife Hanım'a Mustafa Kemal Paşa'nın köşkte kalıp kalamayacağını soran ve olumlu yanıt alan Bozok, durumu Mustafa Kemal Paşa'ya iletti.[1] Mustafa Kemal Paşa, 13 Eylül 1922'de ilk kez köşke geldi ve Latife Hanım'la tanıştı.[1] Şehirde geçirdiği ilk dört gece köşkte kalmayan Mustafa Kemal Paşa, Büyük İzmir Yangını nedeniyle daha önce kaldığı yerden ayrılarak 14 Eylül'de köşke geldi ve başkomutanlık karargâhı olarak kullandığı köşkte on altı gün kaldı.[1][2] Annesi Zübeyde Hanım'ın ölümü üzerine bir kez daha İzmir'e gelerek köşkte kalan Mustafa Kemal Paşa, 29 Ocak 1923'te Latife Hanım'la köşkte gerçekleştirilen bir törenle evlendi.[1] Bir ay sonra İzmir İktisat Kongresi'ni açmak için şehre geldiğinde yine köşkte kaldı.[1] Toplamda beş kez geldiği ve doksan bir gün kaldığı köşkte en son 2 Ocak-22 Şubat 1924 tarihleri arasında kalan Mustafa Kemal Paşa, son gelişinde köşkte elli iki gün geçirdi ve Türkiye İş Bankası'nın kurulması kararı bu gelişinde alındı.[1][2]
Uşakizade Köşkü, 1951'de İzmir Özel Türk Koleji tarafından kiralandı ve okul binası olarak kullanılmaya başladı.[1] 1980'de köşkün mülkiyeti okulun kurucusu Tatış ailesine geçti.[1] 1991'de köşkün restore edilmesi kararlaştırıldı.[1] 16 Mayıs 1998'de başlayan restorasyon, 15 Haziran 2001'de tamamlandı.[1] Bu tarihten sonra köşk, müze işlevi görmeye başladı.[3] 2003'te İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin dağıttığı Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri'nde Tek Yapı ve Tarihî Doku Ölçeğinde Başarılı Koruma Ödülleri kategorisindeki Esaslı Onarım Ödülü'nü kazandı.[1]
Mimari
Köşkün içeriden görünümü.
Bodrumla birlikte üç katlı inşa edilen köşk, Ege mimarisinin örneklerinden biridir.[1] Birinci kata iki yandan başlayıp kapıda birleşen merdivenlerle ulaşılır.[1] Köşkün zemin katta dört, üst katta altı odası vardır.[1]
^abcdefghijklmnopqrstu"Ulusal kurtuluşun tanığı". İzmir Kültür ve Turizm Dergisi. 12 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.
^ab"Uşakizade Köşkü". erolsasmaz.com. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.
^"Uşakizade Latife Hanım Köşkü". visitizmir.org. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.
Konuyla ilgili yayınlar
Gürel, Ahmet (2007). Uşakizade Köşkü ve Gazi Mustafa Kemal Paşa. İzmir Özel Türk Koleji Prestij Yayın.
