Frik

Frik (Ermenice: Ֆրիկ), 13. ve 14. yüzyıllarda yaşamış Ermeni şairdir. Ermeni topraklarının Moğollar tarafından işgal edildiği dönemde yaşadı.

Şiirleri, dini kadercilik ruhuyla yazılmıştır. Aynı zamanda şiirlerinde din adamlarını ikiyüzlülükle eleştirmiştir. Kendisinin din adamı olup olmadığı konusu tartışmalıdır.^[1]

Frik, 1230-1310 yılları arasında yaşadı. Adının gerçekten Frik olup olmadığı bilinmiyor. Birçoğu adının "takma ad" veya orijinal adının "kısaltılmış şekli" olduğuna inanıyor. Ermeni bilim insanı Zhamkochian, Frik'in olası doğum yerini tespit etti ve onun Batı Ermenistan'da doğduğu sonucuna vardı. Zhamkochian, onun Ermenice yazılarının Kilikya Ermeni Krallığı'nda konuşulan dile çok benzediğini gördü ve doğum yerini bu şekilde buldu. Frik'in şiirlerinden 50'den fazlasının günümüze ulaştığı söyleniyor.^[2]

Frik, 16. yüzyıla kadar tanınan bir şairdi ancak zamanla açıklanmayacak bir şekilde unutuldu. Daha sonraları, 19. yüzyılın ikinci yarısında tekrar ortaya çıkarıldı.^[1]

Şiirleri

Frik'in bazı şiirleri ilk olarak 1930'da yayınlandı. Ünlü şiirlerinden ikisi "Mesih'e Şikayet" ve "Kadere Karşı" idi. Her iki şiirde de dini inanç konusunda güçlü şüpheleri dile getirmiş ve kendilerine “Hristiyan” deyip sözleriyle veya inançlarıyla hareket etmeyenlerin değerlerini sorgulamıştır.^[1]

Frik, Moğol istilaları sonucu Ermeni Bagraduni Hanedanlığı'nın yıkılmasından sonra yaşayan Ermeni kökenli bir şair olduğu için Frik'in yazıları, “Ermeni Ortaçağ Şiiri” olarak kabul edilir. İktidarın bireylere “eşitlik ve özgürlük” vermek yerine nasıl yanlış kullanıldığını anlattı. Frik bir Hristiyandı, ancak kilisedeki din adamlarının olumsuz davranışları nedeniyle inançlarını sorguladı.^[3]

Dünyevi konulardaki şiirlerini halk diliyle yazdı. Dini ve felsefi konulardaki eserlerinde ise Klasik Ermenice ile konuşma dilini bir arada kullandı. Farsça, Arapça, Türkçe kelimelerle birlikte yerel kelimeleri de kullandı.^[1]

Kaynakça