Erkek Fatma (İngilizce: Tomboy), maskülen veya erkeksi olarak varsayılan davranış ve aktivitelerde bulunan kız anlamında kullanılır.
Erkeksi kıyafet giyen, fiziksel güce dayalı ve gürültülü, toplumda kadınsı olmadığı veya erkeklerin alanı olarak kabul edilen oyun ve etkinliklere katılan kız çocukları için çoğu kültürde İngilizce "tomboy" ifadesi kullanılmaktadır.[1] [2] Bu ifade, kadınların erkekliği veya mesafeli kadınlığı benimsemesi anlamında bir cinsiyet ifadesi olarak da kullanılır.[1]
Türkçe'de "tomboy" kavramının karşılığı olarak halk arasında sıklıkla "erkek Fatma" ifadesi kullanılır. Türk Dil Kurumu, tabiri kısaca "erkek gibi davranışları olan kadın" şeklinde tanımlar.[3] Ancak Türkçedeki "erkek Fatma" ifadesi, ergenliğe kadarki kısıtlı bir dönemi temsil etmekte; genellikle tipik bir erkek çocuğu gibi davranıp onlar gibi giyinen kız çocukları için kullanılmaktadır.[1]
Tarihsel süreç
[değiştir | kaynağı değiştir]Tomboy kelimesi, başlangıçta İngilizce'de erkekler için kullanılan terim zamanla anlam değiştirerek cesur, şamatacı ve asi kız çocukları için kullanılmaya başlamıştır. Sözcük, ilk defa 1533'de Oxford İngilizce Sözlüğünde şu şekilde tanımlandı: "yaramaz, gürültücü ve atılgan erkek çocuklarını nitelendiren bir sıfat". 17. yüzyılda günümüzdeki anlamını kazandı.
Erkeksi davranışlar gösterilen kadınlar için Afganistan’da ‘Bacha Posh", Tayland'da ‘gayalaki-laki, Japonya'da ‘otenba' terimi kullanılır. Otenba, terimi, 20. yüzyılın başlangıcına kadar cezalandırılması ve terbiye edilmesi gereken, kadınsılıktan uzak, asi kızlar için kullanılırdı ama Japon-Çin Savaşı'nın etkisiyle kızların fiziksel kuvvet sahibi olması olumlu bir özellik olarak görülmeye başlanınca daha olumlu bir anlam kazandı.[1] Kadın Hareketi'nin etkisiyle Batı dünyasında 1970'lerde edebiyatta tomboy karakterlerin sayısı arttı, sinema ve reklam filmlerinde de erkek çocuklar gibi spor ayakkabı ve pantolon giyen kız çocukları görülmeye başladı.[1]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Özkan, Ezgi; Ulutaş, Funda; Morsünbül, Ümit (30 Kasım 2020). "Tomboy Üzerine Bir Gözden Geçirme: Kavramsal Analiz, Tarihsel Süreç ve Çeşitli Başlıklar Açısından İnceleme". Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi. 3 (2): 313-332. doi:10.33708/ktc.776117. ISSN 2636-7998. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi13 Temmuz 2025.
- ^ "Cambridge Sözlük". 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022.
- ^ "Türk Dil Kurumu". Türk Dil Kurumu. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2014.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
