Endâze

Endâze, Osmanlı döneminde kullanılan bir ölçü birimidir. Metrik sisteme göre 65 santimetre uzunluğundadır. Genellikle çarşı ve pazarlarda kumaş ve benzeri ürünlerin ölçümünde kullanılmıştır.^[1]^[2] Çarşı arşını ve mimari arşın da olduğu gibi, şimşir, demir ve çelikten imâl edilirdi. Günümüzde Topkapı Sarayı'nda 3 adet endâze bulunmaktadır. Endâze, "rubu" denilen sekiz eşit bölüme ayrılırdı ve her rubu da iki eşit bölüme ayrılırdı. Bu iki bölüme de "girah" adı verilirdi.^[1]

Halil ibn Ahmed el-Ferahidi'ye göre endâze, Farsça'da "ölçme" anlamına gelen "endâh" kelimesinden türemiştir.^[3] Atatürk Devrimleri ile 1 Nisan 1931'de kaldırılmıştır.

Kaynakça

Özel

^ ^a ^b Kürkman 2003, s. 125.
^ Erkal 1991, s. 412.
^ Süveysî 1998, s. 196.

Genel;

Erkal, Mehmet (1991). "ARŞIN" (PDF). TDV İslâm Ansiklopedisi. 3. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 411-413. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021.
Kürkman, Garo (2003). Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri. İstanbul: Suna İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü. ISBN 9757078174.
Süveysî, Muhammed (1998). "HENDESE" (PDF). TDV İslâm Ansiklopedisi. 17. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 196-199. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021.