WikiMini

Dalgıç

Mercan kayalıkları ve balıkları inceleyen tüplü dalış yapan balıkadamlar
Dalışa hazırlanan dalgıçlar. 6 Şubat 1873 tarihli Illustrated London News'ün kapak resmi.

Dalğıc su altına dalma işini gerçekleştiren kişi. Dalgıçlık eski tarihlerde sadece su yüzeyinden gelen gaz/hava hortumları ile yapılabilen bir ameliye idi. Bu sistemin çalışabilmesi için gaz/hava basan kompresörler ve hava hortumları, dalgıcın taşınmasında gerekli olan can halatlarının kullanılması gerekiyordu. Aynı zamanda bu sistemin kurulması için ekibin kalabalık olması da elzemdi.[1] Daha sonraları sistemin hafifletilerek daha hızlı olarak kullanımını sağlamak amacıyla dalış silindiri sıkıştırılmış gaz/hava tüplerinin kullanılmaya başlanması ile yüzey bağlantısız dalma işlemi gerçekleştirilmeye başlandı.[2]

Profesyonel dalışın çeşitli dalları vardır; bunların en bilineni ticari dalış ve özel uygulamaları, açık deniz dalışı, sivil mühendislik dalışı, deniz kurtarma dalışı, tehlikeli madde dalışı ve gemi bakımı dalışıdır. Ayrıca bilimsel araştırma, denizcilik arkeolojisi, kültür balıkçılığı ve su ürünleri yetiştiriciliği, kamu hizmeti, kolluk kuvvetleri, askeri dalış, medya dalışı ve dalgıç eğitimi gibi alanlarda da uygulamaları vardır.[3][4]

Balıkadamlar kendilerini deniz dibindeki sürtünmelerden ve ısı değişikliklerinden korumak için vücutlarına tıpatıp uyan kauçuk/neopren/membran dalgıç elbisesi giyerler ve yine kauçuktan yapılmış palet, başlık, maske ve ayrıca dalış maskesi takarlar.[5][6]

Sırtlarında taşıdıkları gaz/hava tüpleriyle nefes alabilen balıkadamlar 60 metre derinliğe kadar solunabilir HAVA, 60 metreden daha fazla derinliklere ise oksijen ve helyum gazıyla dolu tüplerle dalarlar. Derinlik ve zaman tablolarına uymayan bir balıkadam su yüzüne kurallara uymaksızın çıkarsa halk arasında vurgun adı verilen dekompresyon hastalığına maruz kalabilir. Bu yüzden çok derinlere yapılan dalışlarda su yüzüne çıkış, dalıştan daha zordur ve birkaç saat sürebilir.[7]

Balıkadamlara profesyonel camiada ve deniz kuvvetlerinde <<kurbağa adam>> adı verilir ve <<dalgıç>> terimi halen satıh bağlantılı dalış yapanlar için kullanılır.

Dalıcılık iki kısma ayrılır. ABC(Serbest dalıcılık) ve Aletli dalıcılık.

Serbest dalıcılıkta kullanılan araçlar ve görevleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Serbest dalıcının da temel malzemeleri kısmen aletli dalıcının temel malzemeleri ile aynı olup, dalış ameliyesi için minimum olarak gerekli olduğu için alfabemizin ilk uc harfi ile temsil edilmiş ve Dalış ameliyesinin A.B.C. araçları olarak adlandırılmışlardır.

Şöyle ki: A- MASKE 

         B- ŞNORKEL
         C- PALET

Sadece bu malzemelerle yapılan dalış eğitimine SERBEST veya ŞNORKELLİ DALICI deyimlerini kullanıyoruz.

Serbest dalış eğitimi; belirli bir disiplin içerisinde insanların sağlıklı olarak sualtına inip çıkabilmeleri için yapılan bir eğitim sistemidir. Bir kimsenin sağlıklı şekilde akciğerlerini ve bedeni yeteneklerini kullanarak sualtında amacı yönünde süre geçirmesidir.[8]

Serbest dalışta kullanılan araçlar, temini daha kolay malzemelerdir.[9] ABC malzemesinin yanı sıra sualtına inen bir kişinin olası takılmalar (misina, balık ağı, erişte yosun vb)ile nefesi yettiği süre içerisinde mücadele etmesi için mutlaka yanlarında keskin ve bir yüzü tırtıklı bıçak bulundurmaları da önemlidir.[10]

Dalış ameliyesinde malzemelerin her birisinin kullanım amaçlarına göre performansları farklıdır. Her malzeme her türlü derinlik, su ortamı ve su sıcaklığı ile en önemlisi kullanıcının vücut yapısına (kas vb) uygun olmayabilir. Malzemelerinizin ve bedensel performans sınırlarınızın bilinmeden dalış planlaması yapılması doğru değildir.[11]

Serbest dalış tekniğinde kullanılan bazı malzemeler aşağıda kısaca anlatılmıştır.

Maske

[değiştir | kaynağı değiştir]
Mersin Deniz Müzesinde sergilenmekte olan derin su dalış başlıkları. Başlığa satıhtan hava hortumuna bağlı pompa yardımı ile oksijen pompalanmaktadır.

Sualtında gözler ve su arasında hava boşluğu oluşturarak görme yeteneğimizi kullanmak amacıyla yapılmıştır. Gözlük kelimesi yüzücü gözlüklerini tanımlar ki sadece gözleri kaplayan lenslerdir. MASKE kelimesi ise gözler ve burun kısmını da kapsar ki dalış ameliyesinde MASKE kullanılır gözlük değil.[12]

Maskenin burun kısmını kaplamasının 3 sebebi vardır: a- Maske barotravmasını engellemek amacıyla maske içerisindeki basıncı eşitlemek. b- Maske içerisine dolan suyun tahliyesini yapmak c- Dalıcının kulak zarlarına etki eden su basıncının eşitlenmesine yardımcı olmak.

Her nevi dalış için kullanılacak olan maskelerin cam/camları üzerinde fırınlanmış anlamına gelen ve basınca mukavim olduğunu gösteren Tempered ya da T yazı ve harfinin bulunmasına dikkat etmeliyiz.[13]

Şnorkel

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ağza alınan kısa boruya denir. Başı sudan dışarı çıkarmadan nefes alıp vermeye yarar. En az iki parçadan yapılmış olan bu aracın ağız kısmına giren bölümü kauçuk veya silikondan imal edilir.[14] Ağza giren, (biz buna, MAPS diyoruz) bölümün dudak ile diş arasında kalan bir muhafazası vardır. Bu muhafaza, ağza suyun girmemesini sağlar. Ayrıca, bu muhafaza üzerinde iki adet dişlik bulunur. Bunlar da dişler arasında kalmalıdır.

Paletler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Paletler açık ve kapalı palet olarak sınıflandırılabileceği gibi çalışma derinliğine veya akıntı mukavemetine ya da paletin kullanım amaçlarına göre sınıflandırılabilirler. Amacı yüzücü/dalıcıya ek bir destek vermektir.[15]

Dalış elbiseleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Su ve hava şartları ile yapılacak olan işin amacına göre seçim ve tercihi yapılabilecek olan dalış elbiselerini üretim materyallerine göre 3'e (neopren, kauçuk, membran) su geçirgenliğine göre de 3'e (ıslak, yarı kuru veya yarı ıslak, kuru elbise) ayırabiliriz.[16]

Asıl amacı ısıl korunma sağlamak olan dalış elbiselerinde yapılacak olan tercihlerde dikkatli olunması tavsiye edilebilir. Sıcak sularda cok kalın elbiseler giymek kişinin bunalmasını hatta hipertermiye yakalanmasına sebebiyet verebilir.[17]

Balıkadam elbiseleri kalınlık ve inceliklerine göre de değerlendirilir. 2 milimetreden 8 milimetreye kadar kalınlıkta olanları vardır.[18]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Commercial diving projects offshore Diving at Work Regulations 1997 - Approved Code of Practice and guidance L103 (PDF). Second. Health and Safety Executive. 2014. ISBN 978-0-7176-6592-1. Erişim tarihi: 1 March 2017. 
  2. ^ Staff. "Recreational diving services — Requirements for the training of recreational scuba divers — Part 3: Level 3 — Dive leader (ISO 24801-3:2014)". ISO. 17 June 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 April 2015. 
  3. ^ Carter, R.C. Jr. (1977). Pioneering Inner Space: The Navy Experimental Diving Unit's First 50 Years. US Navy Experimental Diving Unit Technical Report. NEDU-1-77. 
  4. ^ Staff. "NAUI Recreational Courses". 28 September 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 September 2013. 
  5. ^ Staff. "KISS training". 23 September 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 September 2013. 
  6. ^ "Codes of Practice". SafeWork SA. 19 March 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 March 2018. 
  7. ^ Staff (February 2014). "IMCA International Code of Practice for Offshore Diving" (PDF). IMCA D 014 Rev. 2. London: International Marine Contractor's Association. 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 July 2016. [ölü/kırık bağlantı]
  8. ^ Mascellino, Marco (24 April 2021). Short note about the Commercial diving legal framework in the context of maritime work and its provisions within the Italian, Polish and Danish legal systems. International Virtual Conference on Maritime Labour Law. Gandhinagar. Erişim tarihi: 21 April 2022. 
  9. ^ Stanek, S.J.; Hedricks, C.S. (2003). Evaluation of the KMS 48 Full Face Mask with the Viper Very Shallow Water Underwater Breathing Apparatus. US Navy Experimental Diving Unit Technical Report. NEDU-TR-03-06. 
  10. ^ Stanton, Gregg (2003). Norton, S.F. (Ed.). Underwater Crime Scene Investigations (UCSI), a New Paradigm. Diving for Science, 2003: Proceedings of the American Academy of Underwater Sciences. 
  11. ^ Underwater Investigations: Standard Practice Manual. American Society of Civil Engineers. 2001. ISBN 0-7844-0545-X. 10 February 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 May 2009. 
  12. ^ "Region 10 Dive Team". United States Environmental Protection Agency. 9 May 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 October 2011. 
  13. ^ "US Environmental Protection Agency Guidance For Contaminated Environment Diving". 4 March 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 December 2011. 
  14. ^ US Navy Diving Manual, 6th revision. United States: US Naval Sea Systems Command. 2006. 2 May 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 August 2008. 
  15. ^ Guidance for diving in contaminated waters. US Navy Contaminated Water Manual. SS521-AJ-PRO-010. US Naval Sea Systems Command. 2004. 
  16. ^ "US Navy History Site". 10 November 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 November 2006. 
  17. ^ Ward MF (2006). "A Comparison of Surface-Supplied Diving Systems for Scientific Divers". Lang, MA; Smith, NE (Ed.). Proceedings of Advanced Scientific Diving Workshop. Washington, DC: Smithsonian Institution. Erişim tarihi: 13 September 2011. 
  18. ^ Wilkins, JR (2006). "US Navy Diving Program: Diving to 300 Ft Depths Using Surface-Supplied and Saturation Fly-Away Diving Systems". Lang, MA; Smith, NE (Ed.). Proceedings of Advanced Scientific Diving Workshop. Washington, DC: Smithsonian Institution. 5 August 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 August 2008. 

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]