Vranovo

Vranovo
Crkva Svete Trojice
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Podunavski
Grad	Smederevo
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	2690
Geografija
Koordinate	44°36′02″N 20°59′24″E / 44.600666°N 20.99°E / 44.600666; 20.99
Nadmorska visina	87 m
Vranovo Vranovo (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	11329
Pozivni broj	026
Registarska oznaka	SD

Koordinate: 44° 36′ 02" SGŠ, 20° 59′ 24" IGD

Vranovo je naseljeno mesto grada Smedereva u Podunavskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 2690 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 2682 stanovnika).

Pod imenom Vranovo današnje naselje zabeleženo je u aračkim spiskovima za 1818. godinu. Međutim, u dokumentima, putopisima i raznim tefterima ono se pominje kao Vranjevo, Vranovi i Vranova. Osim današnjeg naselja Vranovo ni jedno drugo mesto u našoj zemlji ne nosi to ime. Zabeleženo je samo jedno naselje sa imenom Vran i to u blizini Arilja. Kako je naselje dobilo ime nije pouzdano utvrđeno, tako da postoji više pretpostavki o imenu sela. U našoj zemlji veći broj naselja nosi ime biljaka, životinja, ptica ili ime osnivača naselja. Verovatno da je Vranovo dobilo ime po vranama i gavranima. Naime prvobitno naselje Vranova nalazilo se u gustoj hrastovoj šumi. U krošnjama ovih stoletnih hrastova bivala su gnezda vrana i gavrana. Njihovo neprijatno graktanje čulo se daleko pa je verovatno selo po njima dobilo ime.

Mesto se nalazi južno od Smedereva. Nema podataka, a ni tradicija nije očuvana, na osnovi čega se sa sigurnošću može govoriti o postanku i prošlosti ovoga naselja. Ipak se na osnovu nekih podataka može zaključiti, da je u blizini današnjeg Vranova postojalo starije naselje. Na karti iz doba austrijske vladavine (1718—1739. g) istočno od mesta na kome je Vranovo, ucrtano je naseljeno mesto pod imenom Zerlien. Ovo je svakako bilo Cerje, koje se pominje kao naseljeno mesto u aračkim spiskovima iz prvih desetina 19. veka, čije je stanovnike knjaz Miloš raselio i naselio ih u Lipe.

Vranovo se pominje u aračkim spiskovima u prvim desetinama 19. veka i imalo je 1818. godine i 1822. g. 20 kuća. Godine 1846. u selu je bilo 76 kuća. Po popisu iz 1921. godine. Vranovo je imalo 206 kuća sa 1244 stanovnika.

U starije porodice se ubrajaju Milojevići (Radojevići, Jovanovići) koji su starinom od Kosova, Rakići (Pantići, Živkovići), zatim Čolići, Andrijevići (Gluvaći) i Ignjatovići (Ratkovići). Ratkovići se smatraju kao prvi doseljenici. Ostale su porodice doseljenici iz okoline Kruševca, Zaječara i Niša, zatim ima doseljenika od Timoka, iz Krajine i Homolja, od Kosova i iz okolnih mesta.. (podaci datiraju od 1718-1925. g).^[1][2]

Oslobođena turskog ropstva, Srbija čini ogromne napore da popravi stanje svoje privrede, koja je godinama bila sputavana turskim feudalnim sistemom. U privredi zemlje dolazi do velikih i naglih promena. Prelazi se sa naturalne na novčanu privredu i sa eksenzivne na intezivnu poljoprivredu. U selima osnovna privredna delatnost bila je poljoprivreda. Popisom iz 1863. godine može se zaključiti da je Vranovo bilo jedno od bogatijih sela Pomoravlja.

U kući Lazara Savića - Gedže održana je 1894. godine osnivačka skupština u prisustvu većeg broja zemljoradnika. Tada je doneta odluka o osnivanju Vranovske zemljoradničke zadruge. Petnaestak dana kasnije, tačnije 29. marta 1894. godine, 32 zemljoradnika potpisala su u Okružnom sudu u Smederevu akt o osnivanju zemljoradničke zaduge, prve zadruge ovog tipa u Srbiji.

Kako nije postojao zakon o zadrugama, to je ova zadruga radila po pravilima „Međusobnog ugovora o zajedničkoj pomoći“ koji je potvrđen kod Okružnog suda u Smederevu 29. marta 1894. godine. Tek 1899. godine doneta su prva zadružna pravila koja su usaglašena sa zakonom o zemljoradničkim zadrugama i potvrđena u smederevskom sudu 2. decembra iste godine. Zadruga posluje pod nazivom Vranovska zemljoradnička zadruga. Desetak dana po osnivanju zadruge u Vranovu, Mihajilo Avramović sa svojim saradnicima osnovao je i drugu zadrugu u Srbiji u selu Azanji kod Smederevske Palanke.

Vranovo je danas dosta razvijeno selo koje broji oko 3000 stanovnika. Iako se stanovništvo pretežno bavi poljoprivredom, ona nije glavna privredna grana. Većina stanovnika Vranova zaposleno je u firmama U.S. Steel Serbia, Milan Blagojević, Želvoz, itd. U Vranovu postoji nekoliko malih preduzeća koja se bave proizvodnjom i prodajom pečurki, kao i pravljenja komposta za pečurke.

Saobraćajni potencijal Vranova je veliki. Pored Vranova prolazi nekadašnji Carigradski drum, put koji je nekad bio veoma značajan za našu zemlju. Železnički saobraćaj u Vranovu je dosta razvijen zato što se nalazi u blizini Male Krsne i velikog železničkog čvora koji vodi u tri pravca. Iako se nalazi pored velikih saobraćajnica, turistički potencijal Vranova je veoma mali i zasniva se samo potrebama meštana.

U naselju Vranovo živi 2099 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,6 godina (38,2 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 859 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,13.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 1789 [3] 1953. 1931 1961. 2155 1971. 2404 1981. 2811 1991. 2888 2735 2002. 2840 2682

Literatura:

• „Letopis“: Podunavska mesta i običaji Marina (Beč 1999 g.).

Letopis period 1812 – 2009 g. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju mesta u Južnoj Srbiji, mesta i običaji nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani

• Napomena

U uvodnom delu autor je dao kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do stvaranje države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine ,»Letopisi« i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta.

Portal Srbija

Vranovo na Wikimedijinoj ostavi

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)