Neuzina

Neuzina
Katolička crkva
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Srednjobanatski
Opština	Sečanj
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1256
Gustina stanovništva	19 st./km²
Geografija
Koordinate	45°20′23″N 20°42′26″E / 45.339833°N 20.707333°E / 45.339833; 20.707333
Nadmorska visina	47 m
Površina	73,0 km²
Neuzina Neuzina (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	23245
Pozivni broj	023
Registarska oznaka	ZR

Koordinate: 45° 20′ 23" SGŠ, 20° 42′ 26" IGD

Neuzina (mađ. Nezsény) je naselje u Srbiji u opštini Sečanj u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 1256 stanovnika.

Ovde se nalazi Srpska pravoslavna crkva u Neuzini.

Istorija

Srpska Neuzina tokom svoje istorije više puta je menjala svoje ime:

Godine:
1116 - Neuzina
1801 - Srpska Neuzina (mađ. Nezsény)
1801 - Hrvatska Neuzina
1912 -(mađ. Nagynezsény)
1922 – Srpska Neuzina

Istorijski gledano, bile su dve Neuzina a, koji se kasnije spojila: Srpske Neuzina (Srpska Neuzina) i Hrvatska Neuzina (Hrvat Neuzina). Srpska Neuzina je nekoliko km. južno od Sutjeske i nekoliko km. zapadno od Sečnja, dok je Hrvatska Neuzina je u samom susedstvu, koji se nalazi jugozapadno od Srpske Neuzina, nekoliko km. od Botoša. Hrvatska Neuzina dobilo ime po hrvatskim doseljenicima (plemića koji je nastao iz Turopolja), da su tamo naselili 1788. godine Zagrebačkom eparhijom na svoje posede.

Po oslobođenju od Turaka ušla je Neuzina u sastav velikobečkerrčkog dištrikta (srez) i brojala je 1717 stanovnika i 25 kuća, koji se 1721.g povisio na 38 kuća. U polovini toga veka doselili su se novi naseljenici te je 1773.g bilo 181 kuća. Godine 1876. uvode se matične knjige. Godine 1783. odselili su se mnogi stanovnici, a na njihova mesta doselili su se drugi Srbi.
Pravoslavna crkva je nazidana 1807-1911. godine. Godine 1843. bila su dva duhovna pastira na 2490 vernih a jedan učitelj poučavao je 54 đaka. Godine 1854. imale su obe Neuzine (Srpska i Hrvatska) ukupno 2663 stanovnika.

Na dan 31.januara 1921.g popisano je 2552 stanovnika od kojih je bilo: Srba - 1483; Slovaka - 2; Rumuna - 5; Nemaca - 189; Mađara - 456; Ostalih - 37 stanovnika.^[1]

Hrvatska Neuzina

Godine:
1801. Hrvatska Neuzina (mađ. Horvat Neuzina)
1922 – Hrvatska Neuzina

Istorijski gledano, bile su dve Neuzina a, koji se kasnije spojila: Srpske Neuzina (Srpska Neuzina) i Hrvatska Neuzina (Hrvat Neuzina). Mesni Hrvati su ovde doselili iz područja Pokuplja (Hrvatska) nakon upravne reorganizacije koja je usledila nakon oslobađanja velikih područja dobivenih Karlovačkim mirom 1699. između Habsburškog carstva i Turskog carstva. Na ovo područje su došli jer im nove vlasti na njihovoj izvornoj zemlji nisu priznavale dotadašnje povlastice.

Godine 1788-1801. izmenom dobara Na ovo područje su došli Hrvati jer je pripadalo Zagrebačkoj biskupiji, kojoj su i do tada pripadali. Zagrebačka biskupija je ovo područje (oko vlastelinstva Bileda) dobila kao naknadu za Nove vlasti u Pokuplju nisu priznavale plemićka prava dotadašnjim stanovnicima na tom prediju (predijalcima), čiji je dotadašnji vlasnik bio zagrebački biskup.

Da bi sačuvali svoja prava, u dogovoru s biskupom su odlučili se preseliti u Banat. Preseljavati ih je počeo biskup Tomo Galjuf 1788. godine, a biskup Maksimilijan Vrhovac je nastavio i dovršio 1801. godine. Predijalci su se naselili u Hrvatsku Neuzinu, Hrvatsku Boku, Hrvatsku Klariju (danas spojenu sa Srpskom Klarijom u jedinstvenu Klariju, kasnije preimenovanu u (Radojevo) te u Hrvatsku Keču, koja je danas u Rumuniji . imanja, Predijemo, u topuskoj opatiji, čiji su posedi bili izuzeti od strane vlasti i novom državnom upravnom organizacijom dodeljeni Vojnoj krajini. Dakle konačno preseljenje izvršeno je 1801. godine kada su se doselili na imanja u Keći, Radujevo (Klarija), Boki i Neuzina oko 1000 stanovnika ^[2] U formiranim zajednicama ovog područja, Hrvati su zatekli Srbe, Mađare, Nemce, Bugare. Eksplicitno na to ukazuju dvojni nazivi nekih naselja poput Srpske Boka, Srpska Neuzina. Pored podeljenosti naselja prema entitetu, unutar naselja odmah je deljen i prostor te se znalo koji je srpski, koji hrvatski, a koji Njemački živalj, odnosno kafane u kojima su se sakupljali u dokolici.

Uz zemlju, pridošli sitni plemići dobili su i kmetove iz srpskog, rumunskih i bugarskih zajednica.

U Neuzinu se naselilo 28 plemića - predijalaca sa porodicama: Radoševići, Bedeković, Parčetić Duro, Crnolatac, Kovačić, Berkovići - ukupno 13 porodica koje potiču iz Šimunova poljane kod Berkeševine i nose zajedničko plemstvo s porodicom Puceković iz 1656. godine. Potom Ilijević, Mikšić, Matanovići, Novakovići.^[3] S obzirom na to da je objašnjeno poreklo i svest o poreklu, strah od gubljenja identiteta u novoj sredini nije se ispoljio kod ovog entiteta. Razlikujući se od domicilnog stanovništva svojim statusom i na prvom mestu uslovima pod kojim su preseljeni, novopridošlo stanovništvo je relativno brzo uključeno u novu kulturološku sredinu. Tokom vremena iako su izgledali kao kompaktna etnička zajednica, Istraživanja sprovedena od 1985. do 1995. godine u naseljima Boka, Neuzina i Radojevo (Klarija) pokazala su da je stanovništvo koje pripada hrvatskoj zajednici kajkavskih Hrvata brojčano umanjeno. Porodice su se uglavnom osule. Ipak, kod ^[4] malobrojnih predstavnika hrvatske zajednice zadržana je sveža svest o poreklu i zavičaju sa tačnim navodima imena porodica koje su preseljene. Istorijska baza preseljavanju manje se pominje. Najverovatnije je da je studija Ante Mesner Sporšića, Kolonije hrvatskih plemića u Banatu (Messner Sporšić, 1931) uticala na očuvanje sveže svesti o poreklu ovog entiteta. U periodu svojih istraživanja a to je kraj dvadesetih godina XXVIII. veka Mesner Sporšić konstatuje „kako ... današnje generacije ... i ne zna svoju staru domovinu, za mesta iz kojih su se naselili u Banat i uopšteno ne zna za povjesti toga doseljenja ... „Međutim, navodi se kako su najviše svesti o sebi sačuvali Hrvati u Boki uz^[5] očuvanje kajkavskog jezika i običaja. U tome i jeste suština jer sa pojavom gubljenja svih teritorijalnih karakteristika (stari zavičaj u geografskom smislu reči), imaginarni svet pojedinaca ili zajednice ne podrazumeva više određeno područje ili naselje kao uporište svom identitetu ^[6], već se ostvaruje u segmentima koji su tada bili.

Na dan 31.januara 1921.g popisano je 458 stanovnika, od kojih je bilo: Srba - 67: Hrvata - 181; Slovaka - 7; Rumuna - 16; Nemaca - 39; Mađara - 148 stanovnika.^[7]

Demografija

U naselju Neuzina živi 1056 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,2 godina (39,5 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 498 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,75.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	2582	^[8]
1953.	2593
1961.	2401
1971.	1955
1981.	1657
1991.	1502	1485
2002.	1390	1371

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	680	49.59%
Mađari	488	35.59%
Romi	95	6.92%
Hrvati	13	0.94%
Makedonci	12	0.87%
Jugosloveni	7	0.51%
Slovaci	5	0.36%
Rumuni	2	0.14%
Albanci	2	0.14%
Bugari	1	0.07%
nepoznato	16	1.16%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[9]


	m	ž
?	1	1
80+	23	23
75-79	22	26
70-74	38	51
65-69	39	45
60-64	35	40
55-59	25	29
50-54	53	40
45-49	56	30
40-44	49	47
35-39	57	56
30-34	54	37
25-29	37	21
20-24	48	41
15-19	59	45
10-14	46	55
5-9	41	34
0-4	30	37
prosek	39.5	41.0

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	664	719	657	585	582	548	498

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	133	129	77	98	35	12	7	4	1	2	2.75

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	596	230	304	40	20	2	532

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	104	302	118	7	1

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	366	222	27	-	37	3	24	26	3	10
Ženski	196	137	-	-	11	1	2	16	2	1
Oba	562	359	27	-	48	4	26	42	5	11
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	1	5	1	2	3	-	-	2
Ženski	-	-	5	5	13	2	-	-	1
Oba	-	1	10	6	15	5	-	-	3

Reference

↑ Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu Feliks Mileker ISBN 86-85075-04-1:54
↑ (Messner-Sporšić 1931: 171):
↑ A. Messner-Sporšić, Kolonije hrvatskih plemića u Banatu, 195) :
↑ Vesna Marjanović Hrvati u srednjem Banatu - Primer endogamne zajednice u Srbiji 48:
↑ A. Messner-Sporšić, Kolonije hrvatskih plemića u Banatu,195) :
↑ (Fabijeti, 2002: 216-219) :
↑ Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu ISBN 86-85075-04-1:55-56
↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Literatura

Letopis Opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M.(Beč 1999).
Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu Feliks Mileker ISBN 86-85075-04-1:55-56
Voas D, 2003: Voas. D. Intermarriage and the demography of seculariyation, Britsh Journal of Sociology 54/1, London, 83-108.
Mesner-Sporšić, A., 1931: Ante Mesner-Sporšić, kolonije hrvatskih plemića u Banatu, Zbornik JAZU, XXVIII, sv.1, Zagreb, 160-207.
Vučković, M., 2004: Kajkavci u Banatu: Lingvistička Situacija sam polna diferencijacija, u skrivene manjine na Balkanu, ur. Biljana Sikimić, Balkanološki institut SANU, Beograd, 2004, 199-216.
Peltonen, 2006 : Peltonen Ulla- Maija, Hidden Narratives and War, Ethnologia Fennica, Helsinki, 6-14.