Crnča (Ljubovija)

Za ostale upotrebe, v. Crnča (razvrstavanje).

Crnča
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Mačvanski
Opština	Ljubovija
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	951
Geografija
Koordinate	44°17′01″N 19°17′03″E / 44.2835°N 19.284166°E / 44.2835; 19.284166
Nadmorska visina	217 m
Crnča Crnča (Srbije)
Ostali podaci
Pozivni broj	015
Registarska oznaka	LO

Koordinate: 44° 17′ 01" SGŠ, 19° 17′ 03" IGD Crnča je naselje u Srbiji u opštini Ljubovija u Mačvanskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 951 stanovnika.

Geografija

Crnča je prostorno i stanovništvom najveće naseljeno mesto (pored Ljubovije) u Azbukovici. Za Crnču se znalo još u srednjem veku, kada je rudnik olova i cinka Lipnik bio korišćen. U tom periodu nazivana je Zrnza ili Crncia, a najveći deo stanovništva činili su Dubrovčani. Crnča se pominje i u pismu pape Klimenta četvrtog upućenom iz Avinjona srpskom caru Stefanu Dušanu, gde se navodi kao jedan od najvećih srednjovekovnih rudnika u tadašnjoj Evropi. Kao veleposednike u tom gradu (tada je Crnča imala status grada) navode se imena Dubrovčana Brajana Nenadića i Bogavca Pribojevića.

Istorija

Dolaskom Osmanlija u Srbiju, Crnča postaje jedan od najvažnijih rudnika, koji poseduje i topionicu, jednu od najboljih u Osmanskom carstvu. Kasnije, tokom turskih osvajanja, Dubrovčani se povlače i započinje stagnacija.

Međutim, tokom 19. veka i odlaskom Turaka sa ovih prostora, Crnču naseljavaju srpske porodice iz Crne Gore i Hercegovine, pa Crnča ubrzo postaže varoš. Najpoznatije porodice koje su se doselile tridesetih godina 19. veka su: Pavlovići (potomci Pavla i Itane Petrović, Njegoševih rođaka, koji su zbog ubistva turskog age pobegli u Crnču), koji su došli iz crnogorskog Grahova, Nikolići, koji su došli iz Hercegovine, Markovići takođe iz Hercegovine, iz opštine Gacko, selo Nadanići i drugi.

Uskoro, Crnča postaje opština i zbog svog geografskog položaja (nalazi se između Ljubovije i Zvornika) ubrzano se razvija. Od poznatih porodica su: Simići, Purtići, Pavlovići, Markovići.

Krajem devetnaestog veka predsednik opštine Crnča, Andrija Pavlović (najviši čovek u Srbiji u tom trenutku i potomak Pavla Petrovića) postaje blizak srpskom kralju Milanu od kojeg biva više puta odlikovan i dobija čin pukovnika. Interesantno, da se njegovo ime spominje u knjizi Masoni u Jugoslaviji (napisao Nenezić). Njegovi potomci i danas žive u Crnči (slave sv. Arhangela Mihaila).

Posle Drugog svetskog rata Crnča kao i ceo kraj padaju u nemilost komunističkog režima, kao četnički kraj.

Demografija

U naselju Crnča živi 967 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,4 godina (38,0 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 365 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,32.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika. Najpoznatija ličnost iz Crnče je priznati novinar Milovan Brkić

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	1438	^[1]
1953.	1569
1961.	1783
1971.	1707
1981.	1539
1991.	1373	1360
2002.	1215	1213

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	1185	97.69%
Romi	18	1.48%
Rusi	2	0.16%
Hrvati	1	0.08%
nepoznato	6	0.49%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[2]


	m	ž
?	0	2
80+	2	12
75-79	17	20
70-74	35	44
65-69	35	46
60-64	33	29
55-59	22	24
50-54	41	36
45-49	50	44
40-44	61	39
35-39	45	43
30-34	42	30
25-29	45	41
20-24	62	33
15-19	45	43
10-14	38	35
5-9	34	33
0-4	28	24
prosek	38.0	41.0

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	199	212	320	312	341	376	365

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	61	83	56	77	40	31	14	1	2	-	3.32

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	535	178	317	34	4	2	486

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	79	323	79	5	-

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	268	60	-	41	40	3	59	10	2	18
Ženski	121	80	-	2	15	-	-	7	2	1
Oba	389	140	-	43	55	3	59	17	4	19
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	5	11	2	1	-	-	-	16
Ženski	-	-	1	4	5	-	-	-	4
Oba	-	5	12	6	6	-	-	-	20

Reference

↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7