Zoisyt
Zoisyt (2,3x1,4x0,5 cm) | |||
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | Ca2Al3(SiO4)(Si2O7)O(OH) – zasadowy krzemian wapnia i glinu | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 6 –6,5 | ||
Przełam | nierówny do muszlowego | ||
Łupliwość | doskonała {010}, niezupełna {100} | ||
Pokrój kryształu | słupkowy, pręcikowy | ||
Układ krystalograficzny | rombowy | ||
Właściwości mechaniczne | kruchy | ||
Gęstość minerału | 3,10-3,36 g/cm³[1] | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | bezbarwny, szary, zielonobrązowy, różowy, żółty, niebieski, fioletowy, fioletowoniebieski | ||
Rysa | biała lub bezbarwna | ||
Połysk | szklisty, perłowy | ||
Współczynnik załamania | nα = 1,696 - 1,700 nβ = 1,696 – 1,702 nγ = 1,702 – 1,718 | ||
Inne | dwuosiowy dodatni, pleochroizm | ||
| |||
|
Zoisyt, zoizyt – minerał z grupy krzemianów grupowych. Należy do minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Nazwa jest uhonorowaniem Žigi Zoisa, finansującego badania minerałów[2].
Właściwości
Tworzy kryształy słupkowe z wyraźnym prążkowaniem poprzecznym. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, pręcikowych. Jest polimorficzny z jednoskośnym klinozoisytem. Jest kruchy, przezroczysty, często zawiera domieszki manganu (thulit), chromu (anyolit), wanadu (tanzanit), strontu, potasu, tytanu. Po oszlifowaniu wykazuje niekiedy „efekt kociego oka”.
Występowanie
Minerał skał metamorficznych niskich temperatur i dużych ciśnień. Spotykany w skałach wapienno–krzemianowych, gnejsach, granulitach, amfibolitach i eklogitach.
Miejsca występowania: Tanzania, Kenia, Zambia, Rosja – Ural, USA – Wyoming, Karolina Pd, Meksyk, Austria, Norwegia, Szwajcaria.
W Polsce występuje w masywie Braszowic, Jordanowie Śląskim, Nasławicach, także w amfibolitach Sobótki, w okolicach Nowej Rudy i Sokolca k. Kłodzka.
Zastosowanie
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.
- Ma znaczenie naukowe (wskaźnik charakteru i przeobrażeń skał),
- jest interesujący dla kolekcjonerów,
- rzadki i ceniony kamień jubilerski i ozdobny,
- służy do wyrobu drobnej galanterii ozdobnej i artystycznej, biżuterii i rzeźb.
Galeria
- Zoisyt (1,7x1,0x0,8 cm)
-
-
- Okazały kryształ zoisytu (7,5 × 4 x 2 cm)
- Zoisyt
- Wyraźnie zabarwiony zoisyt
Przypisy
Bibliografia
- Autor: Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Leksykon przyrodniczy. Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1995, s. 214, 281. ISBN 83-7129-194-9.
- PWN: 4002005
- Britannica: science/zoisite
- БРЭ: 4678480
- SNL: zoisitt
- identyfikator minerału w Mindat: 11572, 38510, 19340, 19341, 38505, 4430, 38503, 38509, 38506