Wilczyn (województwo wielkopolskie)

Wilczyn
wieś
Ilustracja
Kościół św. Tekli
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

koniński

Gmina

Wilczyn

Liczba ludności 

1 247[2]

Strefa numeracyjna

63

Kod pocztowy

62-550[3]

Tablice rejestracyjne

PKN

SIMC

0300311

Położenie na mapie gminy Wilczyn
Mapa konturowa gminy Wilczyn, u góry znajduje się punkt z opisem „Wilczyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wilczyn”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wilczyn”
Położenie na mapie powiatu konińskiego
Mapa konturowa powiatu konińskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wilczyn”
Ziemia52°29′19″N 18°09′44″E/52,488611 18,162222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wilczyn – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Wilczyn, nad Jeziorem Wilczyńskim. Siedziba gminy Wilczyn.

W latach 1458–1870 miejscowość była miastem. W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa konińskiego.

Historia

Pierwsze wzmianki o Wilczynie pochodzą z 1247 z dokumentu księcia kujawskiego Kazimierza, syna Konrada[4]. Przed 1458 rokiem uzyskał prawa miejskie[5]. W 1769 miało tu miejsce starcie konfederatów barskich, dowodzonych przez rotmistrza Antoniego Morawskiego, z wojskami rosyjskimi (podczas bitwy zginęło 200 Polaków, a drugie tyle zostało zamordowanych po wzięciu do niewoli)[5].

W 1870 roku Wilczyn został pozbawiony praw miejskich[5].

We wsi urodzili się Zygmunt Lichniak (eseista, poeta, krytyk literacki i filmowy) oraz Wojciech Hanc (duchowny rzymskokatolicki i teolog).

Ostatni okres życia spędził w niej malarz Antoni Szulczyński. Wykonał m.in. malowidła w kościele św. Urszuli oraz chrzcielnicę dla kościoła św. Tekli. Zmarł w Wilczynie w 1922 i został pochowany na miejscowym cmentarzu[6].

2 lipca 1904 roku we wsi powstała jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. Jej pierwszym prezesem był Stanisław Taczanowski - miejscowy dziedzic, który natychmiast po zarejestrowaniu jednostki przekazał swoje grunty pod jej budowę. Jednostka jest częścią KSRG[7].

W okresie PRL-u powstała we wsi Spółdzielnia Kółek Rolniczych, Gminny Ośrodek Kultury czy Zasadnicza Szkoła Rolnicza. W 1964 roku oddano do użytku szkołę podstawową - "tysiąclatkę"[5].

We wsi działają również: Gminna Biblioteka Publiczna, Wilczyńskie Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju, Rowerowy Wilczyn, Stowarzyszenie im. Antoniego Szulczyńskiego, Stowarzyszenie Ród Wilczyńskich Herbu Poraj oraz lokalne kąpielisko[8].

Zabytki

Sport

  • Klub piłkarski Wilki Wilczyn. W sezonie 2024/2025 drużyna ta będzie występować w klasie okręgowej, gr. wielkopolskiej VI (VI poziom rozgrywkowy)[9]
  • Klub siatkarski LUKS Wilki Wilczyn (sekcja mężczyzn i kobiet). Siatkarze występują w polskiej II lidze (III poziom rozgrywkowy), siatkarki natomiast występują w Pałuckiej Lidze Siatkówki Dziewcząt.
  • Drewniany kościół w Wilczynie
    Drewniany kościół w Wilczynie
  • Wiatrak w Wilczynie
    Wiatrak w Wilczynie
  • Kościół św. Tekli w Wilczynie
    Kościół św. Tekli w Wilczynie
  • Kościół św. Urszuli w Wilczynie
    Kościół św. Urszuli w Wilczynie

Zobacz też

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 147958
  2. Wieś Wilczyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1469 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  4. StanisławS. Librowski StanisławS., Oryginalne dokumenty samoistne z XIII w., Lublin 1983 .
  5. a b c d Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 324-325, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
  6. Polichromie i obrazy w kościołach w Wilczynie. antoniszulczynski.pl. [dostęp 2020-12-14]. (pol.).
  7. OSP Wilczyn: wszystko zaczęło się od naczelnika Filipskiego [online], www.tygodnik-rolniczy.pl, 2 listopada 2022 [dostęp 2023-09-05]  (pol.).
  8. IDcom.pl, Stowarzyszenia [online], wilczyn.pl [dostęp 2023-09-06]  (pol.).
  9. Skarb - Wilki Wilczyn [online], www.90minut.pl [dostęp 2024-08-15] .

Linki zewnętrzne

  • Wilczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 461 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Wilczyn
  • Siedziba gminy: Wilczyn
Wsie
Kolonie
Przysiółek
  • Mrówki
Części wsi
  • Kaliska-Kolonia
  • Kaliska-Parcele
  • Kopydłowo Nowe
  • Kwiatkowo
  • Ostrówek
  • Wygorzele
Zniesiona wieś

  • p
  • d
  • e
Powiat słupecki (1867–1932 i 1956–75)
Przynależność wojewódzka
  • gubernia kaliska (1867–1915)
  • woj. łódzkie (II RP) (1919–32)
  • woj. poznańskie (1956–75)
Miasta
(1867–1932 → i ← 1956–75)
Gminy wiejskie
(1867–1932 → i ← 1973–75)
  • Budzisław (do 1870)
  • Ciążeń (do 1932)
  • Dłusk (do 1932)
  • Emilienheim (do ?)
  • Grodziec (do 1923 )
  • Kazimierz (Biskupi) (1870–1932)
  • Kleczew (1870–1932)
  • Lądek (od 1925)
  • Młodojewo (do 1932)
  • Oleśnica (?–1932)
  • Ostrowite
  • Przyjma (do 1870)
  • Pyzdry (1870–1919)
  • Skulsk (191?–1922)
  • Skulska Wieś (do 1932)
  • Słupca (od 1973)
  • Strzałkowo (od 1973)
  • Szymanowice (do 1932)
  • Trąbczyn (do 1932)
  • Wilcza Góra (do 1932)
  • Zagórów (1870–1919)
  • Zagórów (od 1973)
Gromady (1954–72)
  • Brudzewo ( 1956–71)
  • Ciążeń ( 1956–72)
  • Cienin Kościelny ( 1956–72)
  • Cienin Zaborny ( 1956–72)
  • Drążna ( 1956–61)
  • Giewartów ( 1956–72)
  • Grabina ( 1956–61)
  • Graboszewo ( 1956–59)
  • Kąty ( 1956–61)
  • Kopojno ( 1956–57)
  • Kowalewo Sołectwo ( 1956–61)
  • Lądek ( 1956–72)
  • Łukom ( 1956–72)
  • Młodojewo ( 1956–72)
  • Oleśnica (1958–72)
  • Ostrowite ( 1957–72)
  • Ostrowo Kościelne ( 1956–71)
  • Siernicze Wielkie ( 1957)
  • Słupca (1962–72)
  • Strzałkowo ( 1956–72)
  • Trąbczyn ( 1956–72)
  • Zagórów ( 1956–57)
  • p
  • d
  • e
Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).

Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce):
  • VIAF: 172703546
  • LCCN: n2011051070
  • J9U: 987008713156505171