Wielki Przysłop

Wielki Przysłop
Ilustracja
Widok z Wielkiej Raczy
Państwo

 Polska
 Słowacja

Położenie

Powiat Czadca, powiat żywiecki

Pasmo

Beskid Żywiecki, Kysucké Beskydy, Karpaty

Wysokość

1037 m n.p.m.

Położenie na mapie Beskidu Śląskiego
Mapa konturowa Beskidu Śląskiego, na dole po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wielki Przysłop”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wielki Przysłop”
Ziemia49°25′49″N 18°59′20″E/49,430278 18,988889

Wielki Przysłop (słow. Veľký Príslop, 1037 m) – szczyt w Grupie Wielkiej Raczy w Beskidzie Żywieckim (na Słowacji są to Kysucké Beskydy). Znajduje się w głównym grzbiecie, przez który biegnie granica polsko-słowacka oraz Wielki Europejski Dział Wodny. Przysłop Wielki znajduje się w tym grzbiecie pomiędzy Małym Przysłopem (966 m) a Obłazem[1]. Zachodnie stoki Małego Przysłopu są słowackie i opadają do doliny Oszczadnicy, w kierunku wschodnim, na polską stronę opada z niego krótki grzbiet oddzielający dwa dopływy Rycerskiego Potoku[2].

Nazwa przysłop jest pochodzenia wołoskiego, często występuje w topograficznym nazewnictwie w całych Karpatach, zarówno polskich, jak i słowackich i rumuńskich i oznacza najczęściej przełęcz lub miejsce na grzbiecie górskim, rzadko szczyt[3].

Przysłop Wielki jest zalesiony, ale dawniej był bardziej bezleśny. Na mapie Geoportalu zaznaczone są jeszcze duże polany na jego wschodnim grzbiecie, a na zdjęciach lotniczych tej mapy widoczne są trawiaste i zarastające lasem dawne halizny[4]. Ludomir Sawicki, prowadząc w 1914 r. badania nad szałaśnictwem na Żywiecczyźnie, zanotował Na Przysłopie w Rycerce (...) szałas, usytuowany na wschodnich stokach góry na wysokości ok. 900 m n.p.m., w którym 5 wspólników wypasało 97 owiec i 35 krów[5].

W dolnej części wspomnianego wyżej grzbietu znajdują się pola i zabudowania osiedla Ziajówka należącego do Rycerki Górnej[4]. Na słowackich stokach wielki huragan w 2004 r. wyłamał znaczną część lasu. Przez Przysłop Wielki biegnie czerwony szlak, nie prowadzi jednak przez jego wierzchołek, omijając go po wschodniej, polskiej stronie[1].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny czerwony Zwardoń – Kikula – Magura – Mały Przysłop – Wielki Przysłop – Wielka Racza. 4:45 godz, z powrotem 4:15 godz.

Przypisy

  1. ↑ a b Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7.
  2. ↑ Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.
  3. ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  4. ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2012-09-10].
  5. ↑ Ludomir Sawicki. Szałaśnictwo w Górach Żywieckich (Wędrówki pasterskie w Karpatach IV). „Materiały antropologiczno-archeologiczne i etnograficzne”. Tom XIV, dział III, s. 184-195, 1919. Akademia Umiejętności, Kraków. (pol.). 
Wielki Przysłop na tle szczytów Beskidu Żywieckiego i Śląskiego. Widok z Wielkiej Raczy
Wielki Przysłop na tle szczytów Beskidu Żywieckiego i Śląskiego. Widok z Wielkiej Raczy