Szyja
![]() | Ten artykuł dotyczy anatomii. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
Szyja – część ciała oddzielająca głowę od korpusu.
Szczecioszczękie
U szczecioszczękich szyją nazywa się przewężenie ciała między głową, a tułowiem. Ściana tego odcinka rozciągnięta jest ku przodowi w fałd, który okrywa głowę w czasie pływania[1].
Stawonogi
Roztocze
U roztocza szyja (łac. cervix) to grzbietowa część infracapitulum, położona pomiędzy linią przyczepu cheliceral frame i podstawą labrum, a znajdującymi się z boku bocznymi fałdami. Całość obejmowana jest przez capitular saddle oraz „dołki szczękoczułkowe” (cheliceral grooves)[2].
Owady
U owadów szyja (łac. cervix) stanowi błoniasty rejon oskórka rozciągający się od otworu potylicznego (occipital foramen) ku tyłowi, aż do przedtułowia[2]. Obejmuje ona prawdopodobnie niezesklerotyzowaną część „somitu labialnego” (labial somite) oraz przednią część przedtułowia. Niektórzy dawniejsi autorzy uważali ją za zredukowany pierścień ciała, tzw. microthorax[3].
Wewnątrz szyi przebiegają zarówno brzuszne jak i grzbietowe mięśnie podłużne. Ważniejsze mięśnie grzbietowe przyczepione są z przodu do zapotylicznej krawędzi puszki głowowej (cranium), a z tyłu do antekosty lub fragmy śródtułowia. Z kolei mięśnie brzuszne ciągną się od krawędzi zapotylicznej do apofiz przedpiersia. Po bokach szyi znajduje się zwykle para sklerytów szyjnych[3].
Kręgowce
Człowiek
![]() | Ten artykuł od 2014-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji: sekcja. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Female_neck.jpg/220px-Female_neck.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Musculi_coli_base.svg/220px-Musculi_coli_base.svg.png)
U człowieka szyja to część ciała oddzielająca głowę od tułowia. Wyróżnia się część przedną szyi, inaczej szyję właściwą (ang. neck, łac. collum, cervix) i część tylną szyi, inaczej kark (ang. nape, łac. nucha)[4].
W linii pośrodkowej, poniżej brody da się wyczuć kość gnykową, poniżej której znajduje się wyniosłość chrząstki tarczowatej zwana jabłkiem Adama, zaznaczająca się lepiej u mężczyzn niż u kobiet. Jeszcze niżej wyczuwalna jest chrząstka pierścieniowata, a pomiędzy nią a wcięciem nadmostkowym może się uwypuklać tchawica i przesmyk gruczołu tarczowego. Na bocznej stronie szyi najbardziej charakterystyczny jest zarys mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, który oddziela przedni trójkąt szyi od bocznego. W górnej części tego pierwszego leży ślinianka podżuchwowa, znajdująca się poniżej tylnej połowy trzonu żuchwy. Przebieg tętnicy szyjnej wewnętrznej i zewnętrznej można wyznaczyć przedłużając wypukłość mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego do kąta żuchwy.
Przebieg nerwu dodatkowego odpowiada linii wyznaczonej między punktem znajdującym się w połowie odległości między kątem żuchwy i wyrostkiem sutkowatym a środkiem tylnego brzegu mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego. Przez skórę zazwyczaj można zauważyć żyłę szyjną zewnętrzną; przebiega ona w linii przeprowadzonej od kąta żuchwy do środka obojczyka, mijając. Towarzyszą jej po obu stronach liczne węzły chłonne. Dolne ograniczenie szyi stanowi obojczyk, boczna pochyłość szyi spowodowana jest przebiegiem mięśnia czworobocznego.
![]() | Zobacz hasło szyja w Wikisłowniku |
![]() | Zobacz multimedia związane z tematem: Szyja |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 770-771.
- ↑ a b Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner: Online Dictionary of Invertebrate Zoology. 2005, s. 905.
- ↑ a b R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
- ↑ JerzyJ. Walocha JerzyJ. (red.), Anatomia prawidłowa człowieka. Szyja i głowa, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, s. 20, ISBN 978-83-233-3581-8 .
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- Britannica: science/neck-anatomy
- Treccani: collo
- Universalis: tete-et-cou
- SNL: hals
- Catalana: 0091774
- DSDE: hals