Sydney Brenner
S. Brenner w 2008 | |||
Państwo działania | Wielka Brytania, Stany Zjednoczone | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 13 stycznia 1927 | ||
Data i miejsce śmierci | 5 kwietnia 2019 | ||
profesor | |||
Specjalność: biolog | |||
Alma Mater | |||
Uczelnia | Uniwersytet Kalifornijski | ||
Odznaczenia | |||
Nagrody | |||
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny | |||
|
Sydney Brenner (ur. 13 stycznia 1927 w Germiston, zm. 5 kwietnia 2019 w Singapurze[1]) – brytyjski biolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2002[2].
Życiorys
Urodził się w Związku Południowej Afryki jako syn niepiśmiennego imigranta Morrisa Brennera i jego żony Leah (z domu Blecher); oboje pochodzili z terenu późniejszych państw bałtyckich[3].
Ukończył studia medyczne na University of the Witwatersrand, a w 1952 rozpoczął pracę nad swoim doktoratem w Oksfordzie[3]. Od 1956 pracował w Laboratorium Cavendisha w Cambridge, gdzie miał okazję współpracować m.in. z Maxem Perutzem i Francisem Crickiem (należał do pierwszych osób, do których dotarła informacja o odkryciu struktury cząsteczki DNA[3]). Z Crickiem opublikował pracę (1961), opisującą kodowanie DNA kolejności aminokwasów w białku. Razem z François Jacobem i Matthew Meselsonem odkrył mRNA (związek, który przenosi informacje o budowie białek z jądra komórki do cytoplazmy, 1961).
W kolejnych latach podjął badania w dziedzinie regulacji długości życia komórek, wybierając za obiekt doświadczeń nicień Caenorhabditis elegans (o istnieniu tego gatunku dowiedział się z książki, którą otrzymał w prezencie od żony[3]). Za odkrycia w dziedzinie genetycznej regulacji rozwoju organów (zob. np. ogólny plan budowy kończyn) i regulacji długości życia komórek (zjawisko apoptozy) otrzymał w 2002 Nagrodę Nobla, wspólnie z Robertem Horvitzem i Johnem Sulstonem. Odkrycia uczonych przyczyniły się do wyjaśnienia przyczyn m.in. AIDS i nowotworów złośliwych. Brenner otrzymał również dwukrotnie prestiżową Nagrodę Laskera (1971 i 2000), a także Nagrodę Kioto w dziedzinie zaawansowanych technologii w 1990[4]. W 2001 podjął pracę na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Następnie osiadł w Singapurze – zajmował się tam doradzaniem różnym instytucjom rządowym[3]. Laureat Medalu Copleya.
Ożenił się z May Covitz, która podobnie jak on wyjechała z Południowej Afryki do Anglii celem kontynuowania kształcenia (znali się jeszcze z okresu studiów w Johannesburgu). Doczekali się trójki wspólnych dzieci, May miała ponadto syna z pierwszego małżeństwa.[3]
Przypisy
- ↑ Nobel laureate Sydney Brenner, who helped place Singapore on biotech world stage, dies at 92
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2002. [dostęp 2009-10-22].
- ↑ a b c d e f Andrzej Kajetan Wróblewski. Poznałem cię całego!. „Wiedza i Życie”. 2020 (11), s. 71. POLITYKA. ISSN 0137-8929.
- ↑ Sydney Brenner. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-02]. (ang.).
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- p
- d
- e
1901–1909 |
|
---|---|
1910–1919 |
|
lata 20. |
|
lata 30. |
|
lata 40. |
|
lata 50. |
|
lata 60. |
|
lata 70. |
|
lata 80. |
|
lata 90. |
|
rok 2000 |
|
- p
- d
- e
Elektronika |
|
---|---|
Biotechnologia i technologia medyczna |
|
Nauki materiałowe i inżynieria |
|
Nauki informacyjne |
|
- ISNI: 0000000110743762
- VIAF: 84854329
- LCCN: n81037896
- GND: 128411848
- NDL: 00986898
- LIBRIS: pm1353x7302lxrx
- BnF: 13522242t
- SUDOC: 031611338
- NKC: nlk20030145230
- BNE: XX1761005
- NTA: 236144499
- BIBSYS: 98050577
- CiNii: DA04993900
- Open Library: OL1844210A
- PLWABN: 9810584607805606
- NUKAT: n96107979
- OBIN: 90000380841
- J9U: 987007259058505171
- CANTIC: a11222797
- CONOR: 339343459
- ΕΒΕ: 306442
- LIH: LNB:c5O;=BN
- PWN: 3880579
- Britannica: biography/Sydney-Brenner
- Universalis: sydney-brenner
- БРЭ: 6067336
- NE.se: sydney-brenner
- SNL: Sydney_Brenner
- Catalana: 0277148
- DSDE: Sydney_Brenner
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 68149
- Scopus: 24771944600