Studio Ghibli
Państwo | Japonia | ||
---|---|---|---|
Siedziba | Koganei, Tokio | ||
Adres | 1-4-25 Kajino-chō, Koganei-shi, 184-0002 Tokio[1] | ||
Data założenia | 15 czerwca 1985 | ||
Forma prawna | Kabushiki-gaisha | ||
Prezes | Kōji Hoshino[1] | ||
Zatrudnienie | 150 osób[1] | ||
Położenie na mapie Japonii | |||
35,703103°N 139,529389°E/35,703103 139,529389 | |||
| |||
Strona internetowa |
Studio Ghibli Inc. (jap. 株式会社スタジオジブリ Kabushiki-gaisha Sutajio Jiburi) – japońskie studio animacyjne założone w czerwcu 1985 roku z siedzibą w dzielnicy Koganei w Tokio[1] przez Hayao Miyazakiego, Isao Takahatę i producenta Toshio Suzukiego po sukcesie pełnometrażowego filmu Nausicaä z Doliny Wiatru, powstałego w 1984. Pierwszym filmem zrealizowanym w ramach studia Ghibli była Laputa – podniebny zamek z 1986 roku[2].
Nazwa Ghibli nawiązuje do arabskiej nazwy sirocco (قبلي, qiblī), oznaczającego wiatr ze wschodu w kierunku Mekki. Zdaniem twórców ten wiatr miał stanowić metaforę zmian, jakie zajdą za ich sprawą w filmie animowanym[3].
Historia
Ghibli zostało założone 15 czerwca 1985 roku[4] przez reżyserów Hayao Miyazakiego i Isao Takahatę oraz producenta Toshio Suzukiego. Przed założeniem studia Miyazaki i Takahata mieli już spore doświadczenie w reżyserii anime. Suzuki pracował natomiast jako redaktor prowadzący magazynu „Animage”, miał decydujący wpływ na stworzenie przez Miyazakiego mangi Nausicaä z Doliny Wiatru. W 1984 roku reżyser stworzył jej adaptację pod tym samym tytułem, która przyniosła mu sławę. Jednak kolejnych jego produkcji zewnętrzni producenci nie chcieli finansować, w związku z czym nastąpiło założenie studia[5].
Głównym autorem dzieł studia Ghibli był Hayao Miyazaki, który po uznanej za arcydzieło Nausice[6] stworzył Laputę – podniebny zamek (1986)[2]. Zapoczątkowała ona serię moralitetów Miyazakiego o odwołaniach religijnych i mitologicznych[7]. Sławę twórca japoński zyskał za sprawą dokonującego wiwisekcji ludzkich postaw Mojego sąsiada Totoro (1988)[8]. Obserwację problemów dojrzewania prezentowała jego Podniebna poczta Kiki (1989)[9], a w Szkarłatnym pilocie Miyazaki naśladował osiągnięcia postmodernizmu filmowego[10]. Najgłośniejsze jego filmy: ukazująca katastrofę cywilizacji Księżniczka Mononoke (1997)[11], hołd dla tradycji japońskiej Spirited Away: W krainie bogów (2003)[12], czy analiza zagubienia tożsamości przez dojrzałą kobietę Ruchomy zamek Hauru (2004)[13], cechowały się wyjątkowym nagromadzeniem emocji. Jedno z najnowszych dzieł autorskich Miyazakiego pod nazwą Ponyo opowiadało o zetknięciu się „normalności” z „innością”[14].
Drugim ważnym reżyserem Ghibli był Isao Takahata, który zadebiutował głośnym animowanym dramatem wojennym Grobowiec świetlików (1988), rewizją sensu poczucia dumy u Japończyków skutkującego wojną ze Stanami Zjednoczonymi i tragicznymi konsekwencjami dla jednostek[15]. Powrót do marzeń jest z kolei sentymentalnym obrazem czasów dzieciństwa, przywiązującym uwagę do ładu panującego w przyrodzie[16]. Kolejny film Takahaty pod nazwą Szopy w natarciu (1994) opowiada o konsekwencjach gwałtownej modernizacji Japonii, stanowi przykład dzieła postmodernistycznego z odwołaniami do jej kultury wizualnej[17]. Z kolei Rodzinka Yamadów (1999) dokonała przekształcenia rozrywkowej mangi w dzieło refleksyjne[18].
Głównym producentem studia jest Toshio Suzuki. Począwszy od Szeptu serca z 1995, Suzuki produkuje większość ich filmów, będąc jednym z najbardziej zaufanych współpracowników Miyazakiego.
Do innych reżyserów tworzących dla studia należą mniej znani twórcy, tacy jak: Tomomi Mochizuki (Szum morza, 1993)[19], Yoshifumi Kondō (Szept serca, 1995)[19], Hiroyuki Morita (Narzeczona dla kota, 2002)[19] oraz Gorō Miyazaki (Opowieści z Ziemiomorza, 2006)[20].
Pierwszym filmem produkcji niejapońskiej był Czerwony żółw (2016) w reżyserii Michaëla Dudok de Wita.
Filmografia[21]
# | Film | Data wydania | Reżyser |
---|---|---|---|
1 | Nausicaä z Doliny Wiatru* | 11 marca 1984 | Hayao Miyazaki |
2 | Laputa – podniebny zamek | 2 sierpnia 1986 | Hayao Miyazaki |
3 | Grobowiec świetlików | 16 kwietnia 1988 | Isao Takahata |
4 | Mój sąsiad Totoro | 16 kwietnia 1988 | Hayao Miyazaki |
5 | Podniebna poczta Kiki | 29 lipca 1989 | Hayao Miyazaki |
6 | Powrót do marzeń | 20 lipca 1991 | Isao Takahata |
7 | Szkarłatny pilot | 18 lipca 1992 | Hayao Miyazaki |
8 | Szum morza | 3 maja 1993 | Tomomi Mochizuki |
9 | Szopy w natarciu | 16 lipca 1994 | Isao Takahata |
10 | Szept serca | 15 lipca 1995 | Yoshifumi Kondō |
11 | Księżniczka Mononoke | 12 lipca 1997 | Hayao Miyazaki |
12 | Rodzinka Yamadów | 17 lipca 1999 | Isao Takahata |
13 | Spirited Away: W krainie bogów | 27 lipca 2001 | Hayao Miyazaki |
14 | Narzeczona dla kota | 19 lipca 2002 | Hiroyuki Morita |
15 | Ruchomy zamek Hauru | 20 listopada 2004 | Hayao Miyazaki |
16 | Opowieści z Ziemiomorza | 29 lipca 2006 | Gorō Miyazaki |
17 | Ponyo | 19 lipca 2008 | Hayao Miyazaki |
18 | Tajemniczy świat Arrietty | 17 lipca 2010 | Hiromasa Yonebayashi |
19 | Makowe wzgórze | 16 lipca 2011 | Gorō Miyazaki |
20 | Zrywa się wiatr | 20 lipca 2013 | Hayao Miyazaki |
21 | Księżniczka Kaguya | 23 listopada 2013 | Isao Takahata |
22 | Marnie. Przyjaciółka ze snów | 19 lipca 2014 | Hiromasa Yonebayashi |
23 | Czerwony żółw | 18 maja 2016 | Michaël Dudok de Wit |
24 | Skorek i czarownica | 30 grudnia 2020 | Gorō Miyazaki |
25 | Chłopiec i czapla | 14 lipca 2023 | Hayao Miyazaki |
* Nausicaä wymieniana jest jako film Ghibli, chociaż w rzeczywistości powstała i weszła do dystrybucji w roku 1984, a Ghibli zostało formalnie założone w czerwcu 1985.
Przypisy
- ↑ a b c d e スタジオジブリの概要. Studio Ghibli Inc.. [dostęp 2019-01-17]. (jap.).
- ↑ a b Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 55.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 26.
- ↑ Alex Dudok deA.D. Wit Alex Dudok deA.D., Grave of the Fireflies, Bloomsbury Publishing, 2021, s. 96, ISBN 978-1-83871-923-4 [dostęp 2021-11-04] (ang.).
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 32–36.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 41.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 56–58.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 81.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 97–99.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 143–145.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 225.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 255.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 287–301.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 323.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 69–81.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 127–129.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 201.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 238.
- ↑ a b c Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 167.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 303.
- ↑ Bartek Biedrzycki: Ghibli – Mini kompendium. [w:] GniazdoSwiatow.net [on-line]. [dostęp 2017-02-03].
Bibliografia
- Studio Ghibli. Miejsce filmu animowanego w japońskiej kulturze. Joanna Zaremba-Penk, Marcin Lisiecki (red.). Toruń: 2012. ISBN 978-83-62945-06-1.
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona (jap.)
- p
- d
- e
Filmy |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Twórcy |
- p
- d
- e
Aktywne |
|
---|---|
Nieaktywne |
|
Zlikwidowane |
- Britannica: topic/Studio-Ghibli