Siarczan żelaza(II)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bezwodny FeSO4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | FeSO4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 151,91 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | białe, bezwonne kryształy[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 7720-78-7 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 24393 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | 13257 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Inne kationy | siarczan żelaza(III) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ATC | B03 AA07 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Siarczan żelaza(II) (nazwa Stocka: siarczan(VI) żelaza(II), FeSO
4) – nieorganiczny związek chemiczny, sól żelaza i kwasu siarkowego.
Siarczan żelaza(II) otrzymuje się zwykle w wyniku bezpośredniego działania rozcieńczonego kwasu siarkowego na metaliczne żelazo.
Bezwodny siarczan żelaza(II) jest białą, krystaliczną substancją, rozkładającą się samorzutnie w kontakcie z powietrzem do wodorotlenku żelaza(III) i siarczanu żelaza(III). Bezwodny siarczan żelaza(II) jest silnie higroskopijny. Uwodniony siarczan żelaza(II) FeSO4·7H2O, zwany dawniej witriolem żelaza/żelaznym[6] albo żelaznym/zielonym koperwasem[7][8], jest jasnozieloną krystaliczną substancją, która topi się w temperaturze 64 °C, w 90 °C przechodzi w monohydrat FeSO4·H2O, który w 327 °C uwalnia wodę i przechodzi do bezwodnego siarczanu żelaza.
Roztwór wodny siarczanu żelaza(II) ma odczyn kwaśny wskutek hydrolizy. Po zobojętnieniu wytrąca się osad wodorotlenku żelaza(II).
Siarczan żelaza(II) jest stosowany w analizie chemicznej oraz do otrzymywania soli Mohra, odpowiada za zabarwienie niektórych rodzajów cementu, oraz jest stosowany jako łatwo wchłanialna forma żelaza w medycynie.
Użycie medyczne
Siarczan żelaza(II) stosowany jest jako źródło żelaza w celu uzupełnienia jego niedoboru.
Działanie
Hydrolizujące sole, zawierające jony żelaza Fe2+ wchłaniane są łatwo z przewodu pokarmowego i stają się substratem do produkcji hemoglobiny i mioglobiny.
Wskazania
- leczenie niedokrwistości z niedoboru żelaza
Przeciwwskazania i działania niepożądane
Przeciwwskazania:
- nadwrażliwość na lek lub składniki preparatu
- hemochromatoza
- hemosyderoza
- niedokrwistość hemolityczna
- niedokrwistość aplastyczna
- niedokrwistość syderoachrestyczna
- marskość wątroby
- talasemia
- stany zapalne błony śluzowej przewodu pokarmowego
- nie stosować łącznie z poniższymi lekami:
- nie stosować łącznie z poniższymi pokarmami:
- mleko i jego przetwory
- jajka
Działanie niepożądane
Przyjmowanie
Lek występuje w kroplach, podaje się go więc zmieszany z sokiem lub wodą, ewentualnie z posiłkiem (przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych), aczkolwiek przyjmowanie na czczo zwiększa wchłanianie żelaza (podobnie działa witamina C). Najlepiej pić przez słomkę, aby uniknąć przebarwienia zębów. Lek stosuje się przez 2–3 miesiące, aby uzupełnić tkankowe niedobory żelaza. W trakcie leczenia występuje czarne zabarwienie stolca. Dawkowanie określane jest przez lekarza.
Dostępne preparaty
- Ferro-Gradumet
- Hemofer prolongatum
- Hemofer F prolongatum (dodatkowo zawiera kwas foliowy)
- Sorbifer Durules
- Tardyferon
- Tardyferon-Fol (dodatkowo zawiera kwas foliowy)
Przypisy
- ↑ Iron(II) sulfate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 4450 (niem. • ang.).
- ↑ a b c d e Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2003, s. 435–437. ISBN 0-07-049-439-8.
- ↑ a b David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ a b Siarczan żelaza(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).
- ↑ Ferrous sulfate, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine (ang.).
- ↑ Witold Doroszewski (red.): witriol. Słownik języka polskiego PWN, 1958–1969. [dostęp 2013-07-26].
- ↑ PawełP. Bert PawełP., J.J.J.J. Boguski J.J.J.J. (tłum.), AdolfA. Dygasiński AdolfA. (tłum.), Początkowa nauka przyrody dla młodzieży, 1893 .
- ↑ Witold Doroszewski (red.): koperwas. Słownik języka polskiego PWN, 1958–1969. [dostęp 2013-07-26].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
B03A – Preparaty zawierające związki żelaza |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
B03B – Witamina B12 i kwas foliowy |
| ||||||
B03X – Inne leki stosowane w niedokrwistości |
|
- Britannica: science/ferrous-sulfate