| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Okręg | |||
Rejon | |||
Gmina | |||
Populacja • liczba ludności |
| ||
Kod pocztowy |
LT-13016 | ||
Położenie na mapie rejonu wileńskiego ![]() | |||
Położenie na mapie Litwy ![]() | |||
Położenie na mapie Polski w 1939 r. ![]() | |||
![]() |
Rukojnie[1] (lit. Rukainiai) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileńskim, stolica gminy Rukojnie.
Siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Michała Archanioła w Rukojniach.
Współcześnie w skład miejscowości wchodzą także dawne zaścianek Borowo oraz wieś Smolanka.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wzmianka pochodzi z w 1435. Od 1538 istniał tu kościół katolicki, a od 1744 parafia. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów leżały w województwie wileńskim, w powiecie wileńskim. Były własnością kapituły wileńskiej. Odpadły od Polski w wyniku III rozbioru[2][3].
Pod zaborami miasteczko, folwark i karczma; w II Rzeczypospolitej miasteczko, folwark i kolonia. W XIX i w początkach XX w. położone były w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie wileńskim. Siedziba w gminy Rukojnie i okręgu wiejskiego. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920–1922 w składzie Litwy Środkowej.
Od 11 kwietnia 1922[4] leżały w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie wileńsko-trockim[a], do 1 kwietnia 1927 w gminie Rukojnie, następnie w gminie Rudomino[5][6]. W 1931 miejscowości liczyły:
- miasteczko Rukojnie – 550 mieszkańców, zamieszkałych w 103 budynkach,
- folwark Rukojnie – 7 mieszkańców, zamieszkałych w 2 budynkach,
- kolonia Rukojnie – 20 mieszkańców, zamieszkałych w 4 budynkach,
- zaścianek Borowo – 21 mieszkańców, zamieszkałych w 4 budynkach,
- wieś Smolanka – 89 mieszkańców, zamieszkałych w 16 budynkach[5].
Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 na niepodległej Litwie.
11 października 2024 prezydent Litwy Gitanas Nausėda nadał wsi herb[2].
Walki w Rukojniach
[edytuj | edytuj kod]W grudniu 1812 odbyły się tu walki w ramach Bitwa o Wilno pomiędzy wojskami francusko-polskimi a rosyjskimi.
W maju 1919 odbyły się tu walki podczas walk pod Wilnem w ramach wojny polsko-bolszewickiej.
Ludzie związani z miejscowością
[edytuj | edytuj kod]- ks. Paweł Ksawery Brzostowski – polski duchowny rzymskokatolicki; proboszcz w Rukojniach w latach 1825-1827[3]
- Stefan Kozłowski – podporucznik piechoty Wojska Polskiego; poległ w Rukojniach w 1919 w czasie walk o Wilno
- Tadeusz Wasąg − polski chemik, profesor; ur. w 1926 w Rukojniach
- Maria Rekść – polska działaczka samorządowa na Litwie; księgowa w sowchozie w Rukojniach (1977-1988) i główny sekretarz gminy Rukojnie (1988-2003)
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
kościół katolicki
-
szkoła
-
statua Chrystusa
-
urząd gminy
-
cerkiew w 1916
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przynależność wojewódzka i powiatowa zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce w Ziemi Wileńskiej (1922 - 1926), następnie w województwie wileńskim (1926 - 1945). W ZCZW, na Litwie Środkowej i w początkach przynależności do Polski miejscowość należała do powiatu wileńskiego, następnie do powiatu wileńsko-trockiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
- ↑ a b Rukojnie. Administracja Samorządu Rejonu Wileńskiego. [dostęp 2025-05-17]. (pol. • lit. • ros. • ang.).
- ↑ a b Rukojnie (1), pow. wileński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 959 .
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
- ↑ a b Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
- ↑ Dz.U. z 1927 r. nr 24, poz. 189
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rukojnie (1, 2, 3), pow. wileński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 959 .
- Smolanka (2), pow. wileński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 893 .
- Mapa WIG Miedniki / Nowa Wilejka. [dostęp 2025-05-17]. (pol.).
- geoportal.lt. [dostęp 2025-05-17]. (lit. • ang.).