Riedelia

Riedelia
Ilustracja
Riedelia lanata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

imbirowce

Rodzina

imbirowate

Rodzaj

Riedelia

Nazwa systematyczna
Riedelia D. Oliver
Hooker's Icon. Pl. 15: t. 1419 (1883)[3]
Typ nomenklatoryczny

Riedelia curviflora Oliv.[4]

Synonimy
  • Naumannia Warb.
  • Nyctophylax Zipp.
  • Oliverodoxa Kuntze
  • Thylacophora Ridl.[3]
Homonimy
  • Riedelia Meisn. (= Satyria Klotzsch)
  • Riedelia Cham. (= Lantana L.)[3]
  • Riedelia Kunth (= Arundinella Raddi)[5]
  • Riedelia Mesnil, 1942 (rączycowate)[6]
  • Riedelia Kunth (okrzemki)[6]
Multimedia w Wikimedia Commons

Riedelia Oliv. – rodzaj roślin z rodziny imbirowatych. Obejmuje 77 gatunków występujących na Molukach, Nowej Gwinei i Wyspach Salomona[3].

Morfologia

Pokrój
Wieloletnie rośliny zielne, naziemne lub niekiedy epifityczne[7].
Kwiaty
Rosną od 1 do 3 w dwurzędkach zebranych zwykle w luźny, groniasty kwiatostan wyrastający wierzchołkowo na łodydze lub czasami w zwarty kwiatostan wyrastający na bezlistnej szypule. Podsadki małe i krótkotrwałe lub nieobecne. Przysadki nieobecne. Okwiat żółty do pomarańczowego. Listki kielicha zrosłe w cylindryczną rurkę, z jednej strony rozszczepioną, krótkotrwałe. Listki korony zrośnięte w rurkę, krótszą lub dłuższą od kielicha, o dolnym listku kapturkowato zakończonym, czasami dziobowatym. Boczne prątniczki nieobecne. Warżka wzniesiona, dwułatkowa do dwusiecznej, zrośnięta z bocznymi listkami korony i podobnej do nich długości. Nitki pręcików krótkie i szerokie. Zalążnia jedno- lub trójkomorowa[7].
Owoc
Mięsista, kulistawa do elipsoidalnej, pękająca torebka. Nasiona z umiejscowioną u ich nasady, niekiedy kielichowatą osnówką[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna
Rodzaj należący do plemienia Riedelieae, podrodziny Alpinioideae w rodzinie imbirowatych (Zingiberaceae)[5].
Wykaz gatunków[3]
  • Riedelia affinis (Ridl.) K.Schum.
  • Riedelia alata Valeton
  • Riedelia albertisii (K.Schum.) K.Schum.
  • Riedelia angustifolia Valeton
  • Riedelia areolata Valeton
  • Riedelia arfakensis Valeton
  • Riedelia aurantiaca Ridl.
  • Riedelia bicuspis Ridl.
  • Riedelia bidentata Valeton
  • Riedelia bismarcki-montium K.Schum.
  • Riedelia brachybotrys Valeton
  • Riedelia branderhorstii Valeton
  • Riedelia brevicornu Valeton
  • Riedelia brunneopilosa Govaerts
  • Riedelia capillidens Gilli
  • Riedelia charontis M.F.Newman
  • Riedelia corallina (K.Schum.) Valeton
  • Riedelia cordylinoides (Ridl.) R.M.Sm.
  • Riedelia curcumoidea P.Royen
  • Riedelia curviflora Oliv.
  • Riedelia decurva (Ridl.) Valeton
  • Riedelia dolichopteron Valeton
  • Riedelia epiphytica Valeton
  • Riedelia erecta Valeton
  • Riedelia eupteron Valeton
  • Riedelia exalata Valeton
  • Riedelia ferruginea Valeton
  • Riedelia flava Lauterb. ex Valeton
  • Riedelia fulgens Valeton
  • Riedelia geanthus Valeton
  • Riedelia geluensis Valeton
  • Riedelia geminiflora Valeton
  • Riedelia graminea Valeton
  • Riedelia grandiligula Valeton
  • Riedelia hirtella Ridl.
  • Riedelia hollandiae Valeton
  • Riedelia insignis (Warb.) K.Schum.
  • Riedelia klossii Ridl.
  • Riedelia lanata (Scheff.) K.Schum. ex Valeton
  • Riedelia lanatiligulata Ridl.
  • Riedelia latiligula Valeton
  • Riedelia ligulata Ridl.
  • Riedelia longifolia Valeton
  • Riedelia longirostra Valeton
  • Riedelia longisepala Ridl.
  • Riedelia macranthoides Valeton
  • Riedelia macrothyrsa Valeton
  • Riedelia maculata Valeton
  • Riedelia marafungensis P.Royen
  • Riedelia maxima Valeton
  • Riedelia microbotrya Valeton
  • Riedelia minor Valeton
  • Riedelia monophylla K.Schum.
  • Riedelia montana Valeton
  • Riedelia monticola Valeton
  • Riedelia nymanii K.Schum.
  • Riedelia orchioides (K.Schum.) Valeton
  • Riedelia paniculata Valeton
  • Riedelia plectophylla (K.Schum.) Govaerts
  • Riedelia pterocalyx (K.Schum.) Valeton
  • Riedelia pulcherrima Ridl.
  • Riedelia purpurata Ridl.
  • Riedelia rigidocalyx Lauterb. ex Valeton
  • Riedelia robusta Valeton
  • Riedelia rosacea P.Royen
  • Riedelia schlechteri Valeton
  • Riedelia sessilanthera Valeton
  • Riedelia stricta K.Schum.
  • Riedelia subalpina P.Royen
  • Riedelia suborbicularis P.Royen
  • Riedelia subulocalyx Valeton
  • Riedelia tenuifolia Valeton
  • Riedelia triciliata Ridl.
  • Riedelia umbellata Valeton
  • Riedelia urceolata Valeton
  • Riedelia whitei Ridl.
  • Riedelia wollastonii Ridl.

Znaczenie użytkowe

Riedelia corallina stosowana jest w medycynie tradycyjnej Sepiku Wschodniego w łagodzeniu skurczy menstruacyjnych[8].

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-02]  (ang.).
  3. a b c d e Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  4. Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  5. a b USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  6. a b Global Biodiversity Information Facility (GBIF) Backbone Taxonomy. GBIF Secretariat. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  7. a b c K. Larsen (i inni): Zingiberaceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 4: Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 491. DOI: 10.1007/978-3-662-03531-3. ISBN 978-3-662-03531-3. (ang.).
  8. Michael Koch (i inni). An ethnobotanical survey of medicinal plants used in the East Sepik province of Papua New Guinea. „Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine”. 11 (1), 2015-12. DOI: 10.1186/s13002-015-0065-8. 
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • GBIF: 2758013
  • identyfikator iNaturalist: 577384
  • IPNI: 331276-2
  • ITIS: 781872
  • NCBI: 4648
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:331276-2
  • identyfikator Tropicos: 40025948
  • CoL: 8VTX7