Reneta Landsberska

'Reneta Landsberska'
Ilustracja
Rodzaj

Jabłoń (Malus)

Gatunek

Malus domestica Borkh.

Rodzice

siewka 'Harberts Renette'

Inne nazwy

'Ladsberska'

Hodowca

Theodor Heinrich Otto Burchardt

Data wyhodowania

1840

Data zarejestrowania

1874-77

Pochodzenie

Niemcy, Gorzów Wielkopolski (niem. Landberg)

Multimedia w Wikimedia Commons
Reneta Landsberska

Jabłoń domowa 'Reneta Landsberska' (także: Reneta Gorzowska, niem. Landsberger Renette lub Burchardt Renette, wł. Renetta di Landsberg, fr. Reinette de Landsberg) – odmiana jabłoni domowej (Malus domestica Borkh.), dokładniej renety, wyhodowanej w Gorzowie Wielkopolskim (niem. Landsberg an der Warthe) w 1840.

Historia

'Renetę Landsberską' wyhodował Justizrat (radca prawny) z Gorzowa Wlkp. – Theodor Heinrich Otto Burchardt (1771-1853), syn nadburmistrza miasta w latach 1780–1787 – Davida Christiana Otto Burchardta. Rodzina posiadała podmiejski majątek Schönhof, połączony z okazałym sadem w okolicy dzisiejszych ulic Borowskiego i Kazimierza Jagiellończyka, gdzie Burchardt-syn prowadził doświadczenia pomologiczne. 'Renetę Landsberską' wyhodował w 1840, ale pierwsze owoce zrodziła ona dopiero w 1852 (tuż przed śmiercią hodowcy). Formalnie za odmianę jabłoni uznano ją po kolejnych kilkunastu latach (1874-1877). Około 1892 z jej nasion uzyskano kolejną odmianę – Hammerstein (także: Minister von Hammerstein), dziś już praktycznie zapomnianą.

Współcześnie

W Polsce 'Reneta Landsberska' uchodzi za zabytek przyrodniczy i nie jest powszechnie uprawiana. Dawniej uprawiano ją nad Dolną Wisłą, w Wielkopolsce oraz na Dolnym Śląsku. Na Kurpiach i Mazurach nie udawała się z uwagi na wrażliwość na niskie temperatury. W latach 1987–1990 drzewo było przedmiotem kwerendy prowadzonej przez Ogród Botaniczny PAN w Warszawie. Znajduje się w kolekcjach Arboretum w Bolestraszycach i Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach. W samym Gorzowie Wlkp. przy Zespole Szkół Ogrodniczych, w 2009 otwarto sad tej jabłoni, sadzone były także one w gorzowskich przedszkolach[1] oraz uprawiane są w kilku ogrodach np. na Wieprzycach. W najbliższym czasie planowane jest także wprowadzenie co najmniej 1000 sadzonek Renety Landsberskiej na gorzowski rynek[2].

Reneta Landsberska jest jedną z odmian preferowanych w polskim programie rolnośrodowiskowym mającym na celu ochronę zagrożonych zasobów genetycznych[3].

Normy europejskie

W Niemczech 'Reneta Landsberska' jest dość popularną odmianą. Znajduje się w obrocie handlowym. 6 sierpnia 2001 Komisja Europejska ustaliła normy dla jabłek i gruszek. 'Renetę Landsberską' zaliczono do odmian o dużych owocach. 26 lutego 2009 w Polsce, rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi (program rolnośrodowiskowy), uprawę tego jabłka uznano za jedną z cech sadu tradycyjnego.

Właściwości

'Reneta Landsberska' owocuje bardzo obficie. Jest wrażliwa na mróz i choroby (np. parch, mączniak). Owoc jest średniej wielkości lub duży, najczęściej kulisto-stożkowaty, nieco spłaszczony. Skórka jest gładka, czasem tłusta, nieco błyszcząca, zielonożółta, często z pomarańczowym, słabym rumieńcem. Owoce oceniane przez konsumentów są jako smaczne, soczyste, winne, deserowe[4]. Dojrzewa na początku października, a dojrzałość spożywczą osiąga w grudniu lub styczniu. Jest wrażliwa na obicia i odgniecenia przy długotrwałym transporcie.

Zastosowanie

'Reneta Landsberska', z uwagi na smak i konsystencję, nadaje się najlepiej ze wszystkich odmian jabłek do przyrządzania tradycyjnej szarlotki[4].

Przypisy

  1. ↑ KazimierzK. Ligocki KazimierzK., Reneta landsberska – Multimedialna Encyklopedia Gorzowa [online], encyklopedia.wimbp.gorzow.pl [dostęp 2017-04-11]  (ang.).
  2. ↑ Gorzów – GRH wraca z Renetą Landsberską – informacje, ogłoszenia, praca [online], www.gorzow.com [dostęp 2017-04-11]  (pol.).
  3. ↑ GrzegorzG. Hodun GrzegorzG., WiesławW. Podyma WiesławW., Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie, Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2011 (Biblioteczka programu rolnośrodowiskowego 2007–2013), s. 21–22, ISBN 978-83-62164-36-3 [dostęp 2012-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] .
  4. ↑ a b Małgorzata Kantorowicz-Bąk: Jabłoń w każdym ogrodzie. PWRiL, Poznań, 2000. ISBN 83-09-01718-9.

Bibliografia

  • https://web.archive.org/web/20121209030024/http://grh.pl/content/view/54/57/ – restytucja renety landsberskiej
  • https://web.archive.org/web/20080604173244/http://www.przyroda.lodzkie.pl/przyroda/topMenu/perly_przyrody/rosliny/tradycyjne_sady_PKWL/ – sady tradycyjne
  • https://archive.ph/20130503185443/http://gorzow.gazeta.pl/gorzow/1,36844,6953884,Reneta_landsberska_to_nasz_produkt_regionalny.html – reneta landsberska jako promocja Gorzowa Wlkp.
  • Jerzy Zysnarski, Reneta landsberska (gorzowska), wyd. Gorzowskiego Rynku Hurtowego, Gorzów Wielkopolski, 2009.
  • Pomologia, AleksanderA. Rejman (red.), Stanisław MaciejS.M. Cegłowski, Warszawa: PWRiL, 1994, ISBN 83-09-01612-3, OCLC 833959678 .
  • Landsberger Renette – Lemgoer Ortsgruppe im Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland (niem.)