![]() | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ obiektu |
monument |
Projektant | |
Data budowy |
2024 |
Data odsłonięcia |
5 listopada 2024 |
Położenie na mapie Poznania ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego ![]() | |
![]() |
Pomnik Wypędzonych Wielkopolan przez Niemców w latach 1939 - 1945 – pomnik w Poznaniu, zlokalizowany przy ul. Towarowej róg Powstańców Wielkopolskich, w Parku Karola Marcinkowskiego. Upamiętnia wysiedlenia Polaków z Kraju Warty przez okupanta niemieckiego w czasie II wojny światowej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Decyzję ustalającą lokalizację pomnika wydał prezydent miasta Poznania w styczniu 2014. W grudniu 2015 miejski Zespół ds. Wznoszenia Pomników jednomyślnie zrezygnował z organizacji konkursu na projekt monumentu. W marcu 2016 (po przeprowadzeniu publicznej debaty) akceptację zyskał projekt Jarosława Mączki, który został wcześniej wybrany przez społeczny komitet budowy obiektu. Powstać miał z szarego granitu strzegomskiego, rzeźba miała być kuta w sjenicie, a liternictwo miano wykonać z brązu. Centralna postać dziewczynki wyrażała bezmiar krzywd wyrządzonych wypędzonym, wśród których było 31% dzieci[1]. Projekt został zaopiniowany pozytywnie przez Zespół ds. Wznoszenia Pomników. W październiku 2016 zespół ten z nieznanych przyczyn odwołał swoją akceptację, a jego przewodnicząca, Joanna Bielawska-Pałczyńska zainicjowała powtórne głosowanie, w którym odrzucono wcześniejsze uzgodnienia. W 2018 miasto rozpisało otwarty konkurs na projekt monumentu. 14 listopada 2018 odbyła się publiczna debata nad dziewięcioma nadesłanymi projektami, które w większości zebrały negatywny odbiór nie obrazując należycie cierpienia wypędzonych i okrucieństwa niemieckiego najeźdźcy (Zenon Ulatowski, syn więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego stwierdził m.in.: Oni tego nie przeszli, gdyby to przeszli, to by to czuli. A tak projektują takie bzdury, które tutaj są pokazane. Ja się zastanawiam czy to nie było specjalnie zrobione w ten sposób, żeby przedłużyć jak najdalej to, żeby tego pomnika nie było[2]). Sąd Konkursowy, któremu przewodniczył prof. Antoni Janusz Pastwa, nie przyznał żadnej nagrody, a jedynie dwa wyróżnienia[3]. Zaproponowano rozpisanie nowego, dwuetapowego konkursu otwartego[4].
Dzięki staraniom rodzin wysiedlonych, Prezydenta Miasta Poznania, Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Wojewody Wielkopolskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej doszło do rozstrzygnięcia konkursu na pomnik. Na wykonawcę został wybrany Karol Badyna[5]. Jego odsłonięcie miało miejsce 5 listopada 2024, w 85. rocznicę wypędzenia Wielkopolan[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Społeczny Komitet Budowy Pomnika Wypędzonych w Poznaniu, Wypędzeni ciągle bez pomnika
- ↑ TVP Poznań, Nie wybrano projektu Pomnika Wypędzonych Wielkopolan
- ↑ Poznan.pl, Co dalej z pomnikiem wypędzonych Wielkopolan?
- ↑ Henryk Walendowski, Wypędzeni Wielkopolanie ciągle bez pomnika, w: My. Czasopismo mieszkańców, nr 12(216)/2018, Pro Publico, Poznań, s.13, ISSN 1641-6813
- ↑ Nowy pomnik Wypędzonych Wielkopolan w Poznaniu nieoficjalnie odsłonięty. Ogrodzenie zostało przewrócone. Głos Wielkopolski. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
- ↑ Odsłonięcie Pomnika Wypędzonych Wielkopolan – Poznań, 5 listopada 2024. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).