Pinus yunnanensis
Systematyka[1][2][3] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | nagonasienne | ||
Klasa | iglaste | ||
Rząd | sosnowce | ||
Rodzina | sosnowate | ||
Rodzaj | sosna | ||
Gatunek | P. yunnanensis | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pinus yunnanensis Franch. J. Bot. (Morot). 13: 253. 1899. | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Pinus yunnanensis Franch. – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Pinus yunnanensis występuje w Chinach (Kuangsi, Kuejczou, Syczuan, Junnan)[5]. W prowincji Syczuan rośnie razem z P. tabuliformis, w zachodniej Mjanmie występuje z P. kesiya - jej zasięg poszerza się, w związku z wycinaniem konkurencyjnych lasów liściastych[6].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewa, rzadko krzewy.
- Pień
- Kora brązowoszara, podłużnie spękana, łuszcząca się. Gałązki grube, rudobrązowe
- Liście
- Igły zebrane po 2–3 na krótkopędzie, o długości 15–20(30)[6] i grubości 1–1,2 mm[5]. Rzędy aparatów szparkowych widoczne na wszystkich stronach liścia.
- Szyszki
- Szyszki żeńskie jasnobrązowe, o długości 3–7(10) cm. Wyrastają w grupach po 2–5, osadzone na krótkich szypułkach. Łuski nasienne od środka purpurowobrązowe. Apofyza z piramidką zakończoną krótkim kolcem. Nasiona brązowe, o długości 4–5 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 1,2–1,4 cm.
Biologia i ekologia
Dwie wiązki przewodzące w liściu, 4–5 przewodów żywicznych (środkowe i brzegowe).
Pochewki liściowe trwałe[5]. Pędy przyrastają w trakcie jednego sezonu nawet do 35 cm długości. Pylenie następuje od kwietnia do maja. Szyszki nasienne otwierają się podczas drugiego lata wzrostu.
Rośnie na wysokościach 600–3000[6] (400–3100[5]) m n.p.m.
Systematyka i zmienność
Synonimy: P. insularis var. yunnanensis (Franch.) Silba 1984, P. yunnanensis var. tenuifolia Cheng & Law 1975, P. insularis var. tenuifolia (Cheng & Law) Silba 1990, P. tabulaeformis var. yunnanensis (Franchet) Shaw.
ozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[7]:
- podrodzaj Pinus
- sekcja Pinus
- podsekcja Pinus
- gatunek P. yunnanensis
- podsekcja Pinus
- sekcja Pinus
Gatunek blisko spokrewniony z P. tabuliformis, P. kesiya, P. hwangshanensis, P. taiwanensis i P. thunbergii[6].
Wyróżnia się trzy odmiany[5]:
- Pinus yunnanensis var. pygmaea (Hsüeh) Hsüeh – krzewy, igły długości 7–13 cm,
- Pinus yunnanensis var. tenuifolia W. C. Cheng & Y. W. Law – drzewa, igły o długości do 30 cm i średnicy mniejszej niż 1mm, zwisające,
- Pinus yunnanensis var. yunnanensis – drzewa, igły o długości do 30 cm i średnicy ok. 1,2 mm, wcale lub lekko zwisające.
Zagrożenia
Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niższym ryzyku wyginięcia[4].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b A.A. Farjon A.A., T.T. Christian T.T., K.K. Rushforth K.K., Pinus yunnanensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-08-25] (ang.).
- ↑ a b c d e Wu i Raven, 1999, Pinus yunnanensis.
- ↑ a b c d Christopher J. Earle: Pinus yunnanensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).
Bibliografia
- Christopher J. Earle: Pinus yunnanensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).
- Pinus yunnanensis. „Flora of China”. Vol. 4, 1999. Wu Zhengyi, Peter H. Raven, Hong Deyuan (red.). Beijing: Science Press; St. Louis: Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).
- EoL: 1061744
- Flora of China: 200005372
- Flora of North America: 200005372
- GBIF: 5285783
- identyfikator iNaturalist: 135658
- IPNI: 263419-1
- NCBI: 88732
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2562237
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:263419-1
- identyfikator Tropicos: 24900663
- CoL: 4J2L5