Pinus patula
Systematyka[1][2][3] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | nagonasienne | ||
Klasa | iglaste | ||
Rząd | sosnowce | ||
Rodzina | sosnowate | ||
Rodzaj | sosna | ||
Gatunek | Pinus patula | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. Linnaea 6: 354. 1831 | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna ta występuje w Meksyku (Tamaulipas, Querétaro, Hidalgo, México, Distrito Federal, Morelos, Tlaxcala, Puebla, Veracruz, Oaxaca, Chiapas)[5].
Morfologia
- Pokrój
- Korona drzewa stożkowata lub zaokrąglona.
- Pień
- Osiąga wysokość 40 m i 100 cm średnicy. Kora młodych drzew jest cienka, łuskowata, czerwono-brązowa, z wiekiem staje się gruba, ciemno szaro-brązowa, z dużymi podłużnymi płatami.
- Liście
- Igły wyrastają po 3–4 na krótkopędach, rzadko po 5. Dorastają do (11)15–25(30) cm długości i 0,7–0,9 mm grubości.
- Szyszki
- Szyszki męskie podłużnie jajowate do cylindrycznych, długości 15–20 mm, różowo-żółte, z czasem żółto-brązowe. Szyszki żeńskie, purpurowe, dojrzewając stają się jasnobrązowe. Dojrzałe szyszki wąsko jajowate, lekko wygięte, po otwarciu o długości 5–10 cm i szerokości 4–6,5 cm. Nasiona ciemnoszare, o długości 4–6 mm, szerokości 2–4 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 12–18 mm.
Biologia i ekologia
Igły o trójkątnym przekroju poprzecznym, pozostają na drzewie przez 2–3 lata. Dwie wiązki przewodzące w liściu i 2–3 kanały żywiczne, rzadko 1 lub 4.
Blisko spokrewnione sosny to: P. greggii, P. jaliscana, P. oocarpa, P. praetermissa, P. pringlei, P. tecunumanii.
Sosna ta jest gospodarzem roślin pasożytniczych: Arceuthobium aureum subsp. petersonii, Arceuthobium globosum subsp. grandicaule, Arceuthobium nigrum, Arceuthobium vaginatum subsp. vaginatum (pasożyty pędowe)[6].
Systematyka i zmienność
Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[7]:
- podrodzaj Pinus
- sekcja Trifoliae
- podsekcja Australes
- gatunek P. patula
- podsekcja Australes
- sekcja Trifoliae
Wyróżnia się dwie odmiany:
- Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. var. patula – szyszki nasienne osadzone na bardzo krótkich szypułkach, pozornie siedzące, żywiczne, o długości (5)7–10(12) cm, wąsko jajowate gdy zamknięte, szeroko jajowate po otwarciu.
- Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. var. longipedunculata Loock ex Martínez – szyszki nasienne osadzone na wyraźnych, zakrzywionych szypułkach, osiągają 5–8 cm długości.
Zagrożenia
Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niskim ryzyku wyginięcia[4].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b A.A. Farjon A.A., Pinus patula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-10-11] (ang.).
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus patula. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-11]. (ang.).
- ↑ F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics. „Agriculture Handbook”. 709, 1996. Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2009-10-11].
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-11]. (ang.).
- J9U: 987007550923805171
- EoL: 1061752
- Flora of North America: 242414085
- GBIF: 5285090
- identyfikator iNaturalist: 273784
- IPNI: 314961-2
- ITIS: 565970
- NCBI: 71645
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2562541
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:314961-2
- Tela Botanica: 119777
- identyfikator Tropicos: 24900369
- USDA PLANTS: PIPA13
- CoL: 6VL5Y