Pieprznik pomarańczowy
Cantharellus friesii I Posazavi CZ | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | grzyby | ||
Typ | podstawczaki | ||
Klasa | pieczarniaki | ||
Rząd | pieprznikowce | ||
Rodzina | kolczakowate | ||
Rodzaj | pieprznik | ||
Gatunek | pieprznik pomarańczowy | ||
Nazwa systematyczna | |||
Cantharellus friesii Quél Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 215 [191 sep.] (1872) | |||
|
Pieprznik pomarańczowy, pieprznik Friesa (Cantharellus friesii Quél.) – gatunek grzybów z rodziny kolczakowate (Hydnaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cantharellus, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonim naukowy – Merulius friesii (Quél.) Kuntze[2].
Polską nazwę pieprznik pomarańczowy podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W 1995 r. Terpińska-Ostrowska opisywała ten gatunek pod nazwą pieprznik Friesa[3]. Drugi człon tej nazwy jest tłumaczeniem nazwy łacińskiej nadanej na cześć szwedzkiego botanika Eliasa Magnusa Friesa[4].
Morfologia
- Kapelusz
Średnicy 1–4 cm. Jaskrawopomarańczowy, żółtopomarańczowy lub czerwonopomarańczowy. Za młodu wypukły, potem spłaszczony, u dojrzałych owocników lejkowaty z powyginanym, podwiniętym i kędzierzawym brzegiem. Powierzchnia kapelusza gładka lub lekko aksamitna[4][5].
- Blaszki
Grube, w formie nieregularnie rozwidlonych listewek, szeroko rozstawione i daleko zbiegające. Barwy łososiowej lub żółtawej, blednące z wiekiem[4].
- Trzon
Wysokość 1–3,5 cm, grubość 3–7 mm, krótki i zwarty, rozszerzający się stopniowo ku górze. Jest tej samej barwy co kapelusz. Początkowo pełny potem pusty. Powierzchnia trzonu gładka lub lekko filcowata[5].
Barwy białej do bladożółtej, delikatny, o owocowym zapachu i nieco ostrym smaku[4].
Biały. Zarodniki gładkie, o rozmiarach 8,5–10,5 × 4–5 μm[4].
Występowanie i siedlisko
Notowany jest tylko w Europie[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[7].
Występuje w lasach, przeważnie pod bukami, na gliniastych lub piaszczystych glebach. Owocniki wytwarza od lipca do października[4].
Znaczenie
Grzyb mikoryzowy[8]. Grzyb jadalny i uważany za smaczny[9], ale zasługuje na ochronę ze względu na swoją rzadkość[5].
Gatunki podobne
- Pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius), który ma bledszą barwę i znacznie większe owocniki. Jadalny[5].
- Pieprznik ametystowy (Cantharellus amethysteus) – ma łuskowaty kapelusz, często z fioletowym odcieniem[5].
Przypisy
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-21] .
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] .
- ↑ WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ a b c d e f MarcusM. Flück MarcusM., Atlas grzybów – oznaczanie, zbiór, użytkowanie, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "DELTA W-Z", s. 353, ISBN 83-7175-337-3 .
- ↑ a b c d e PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1 .
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10] .
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5 .
- ↑ WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ LadislavL. Hagara LadislavL., Ottova encyklopedie hub, wyd. 1. české vyd, Praha: Ottovo nakladatelství, 2015, s. 164-165, OCLC 903090511 . ||isbn = 9788074514074