Paradyż (województwo łódzkie)
 | Ten artykuł dotyczy wsi w województwie łódzkim. Zobacz też: Paradyż. |
| wieś | |||
 Kościół pw. Przemienienia Pańskiego | |||
| Państwo |
| ||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Gmina | Paradyż | ||
| Liczba ludności (2012) | 713 | ||
| Strefa numeracyjna | 44 | ||
| Kod pocztowy | 26-333[2] | ||
| Tablice rejestracyjne | EOP | ||
| SIMC | 0547997 | ||
Położenie na mapie gminy Paradyż  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||
Położenie na mapie powiatu opoczyńskiego  | |||
 51°18′21″N 20°06′52″E/51,305833 20,114444[1] | |||
| |||
Paradyż (dawniej Paradyz[3]) – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, siedziba gminy Paradyż.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego. Kościół parafialny Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła jest jedynym w diecezji radomskiej sanktuarium poświęconym Chrystusowi cierpiącemu[4].
Historia
Założony w II połowie XVII wieku przy klasztorze bernardyńskim we wsi Wielka Wola. Barokowy zespół kościelno-klasztorny z kościołem Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła wybudowanym w latach 1747–1757, trójnawowym, bazylikowym. We wnętrzu bogate wyposażenie, osiemnastowieczne portrety, nagrobki i epitafia, przed kościołem – odpustowy dziedziniec.
14 października 1943 roku oddział Gwardii Ludowej im. Bema przeprowadził akcję rozbrojenia miejscowego posterunku policji[5].
Podczas okupacji hitlerowskiej, w styczniu 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 300 Żydów. W październiku 1942 zostali wywiezieni do getta w Opocznie, a stamtąd do obozu zagłady Treblinka II i tam zamordowani[6].
Do 1954 roku Paradyż był siedzibą gminy Wielka Wola. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie piotrkowskim.
W pobliżu wsi występują formy krasowe, m.in. zapadliska.
W Wielkiej Woli nieopodal Paradyża znajduje się jeden z pięciu zakładów Grupy Paradyż – firm zajmujących się produkcją ceramiki budowlanej – płytek ceramicznych i terakoty (Paradyż ceramika[7])
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[8] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- zespół klasztorny bernardynów, XVIII-XIX, nr rej.: 308 z 01.12.1956 oraz 342 z 21.06.1967:
- kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła
- klasztor
- krużganki
- park, nr rej.: 361 z 3.07.1986 i z 20.09.1993, obecnie to park im. Jana Pawła II
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 97049
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 918 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Paradyż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 854 .
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Józef Bolesław Gargas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945, Wydawnictwo MON 1971, s. 283
- ↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 275 .
- ↑ Płytki ceramiczne podłogowe, ścienne, gres – Ceramika Paradyż [online], www.paradyz.com [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa gminy
- p
- d
- e
Gmina Paradyż
Siedziba gminy: Paradyż
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia |
|
| Części wsi |
|
