Pankracjum
Pankracjum nadmorskie | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | szparagowce | ||
Rodzina | amarylkowate | ||
Rodzaj | pankracjum | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pancratium Linnaeus Sp. Pl. 290. 1 Mai 1753[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
P. zeylanicum Linnaeus[3] | |||
| |||
|
Pankracjum (Pancratium) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia około 10[4], 16[5] lub 21[6] gatunków. Rośliny te występują na Wyspach Kanaryjskich i wzdłuż wybrzeży Afryki po Namibię, w południowej Azji oraz w basenie Morza Śródziemnego. W Europie rosną dwa gatunki – rozpowszechnione szeroko na wybrzeżach Morza Śródziemnego pankracjum nadmorskie P. maritimum i spotykane tylko na Korsyce, Sardynii i Capri – P. illiricum. Rośliny te zasiedlają wydmy nadmorskie, widne lasy i tereny skaliste. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne[5].
Morfologia
- Pokrój
- Byliny, których pęd kwiatonośny osiąga do 60 cm wysokości i wyrasta ze zwykle okazałej bulwy[5].
- Liście
- Niebieskozielone, zwykle płaskie, zawsze tylko odziomkowe, o długości do 50 cm[5].
- Kwiaty
- Zebrane w baldachy, białe i słodko pachnące. Okwiat składa się z 6 wąskich listków zewnętrznych i rurkowatego okółka wewnętrznego. Pręcików jest 6 krótszych lub dłuższych od rurki wewnętrznego okółka. Zalążnia dolna powstaje z trzech owocolistków, zwieńczona jest pojedynczą wygiętą szyjką słupka[5].
- Owoce
- Torebki z licznymi, czarnymi i kanciastymi nasionami[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Pancratieae z podrodziny amarylkowych Amaryllidoideae z rodziny amarylkowatych Amaryllidaceae. W przeszłości w różnych systemach klasyfikowany był w szeroko ujmowanej rodzinie liliowatych[7].
- Wykaz gatunków[6]
- Pancratium arabicum Sickenb.
- Pancratium biflorum Roxb.
- Pancratium canariense Ker Gawl.
- Pancratium centrale (A.Chev.) Traub
- Pancratium donaldii Blatt.
- Pancratium foetidum Pomel
- Pancratium illyricum L.
- Pancratium landesii Traub
- Pancratium longiflorum Roxb. ex Ker Gawl.
- Pancratium maritimum L. – pankracjum nadmorskie
- Pancratium maximum Forssk.
- Pancratium parvicoronatum Geerinck
- Pancratium parvum Dalzell
- Pancratium sickenbergeri Asch. & Schweinf.
- Pancratium st-mariae Blatt. & Hallb.
- Pancratium tenuifolium Hochst. ex A.Rich.
- Pancratium tortuosum Herb.
- Pancratium trianthum Herb.
- Pancratium triflorum Roxb.
- Pancratium verecundum Aiton
- Pancratium zeylanicum L.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-04-04] (ang.).
- ↑ a b Pancratium Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-04-04].
- ↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 673, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 469. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ a b Pancratium. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-04-04].
- ↑ Genus: Pancratium L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-04-04].
- БРЭ: 2702574
- Hrvatska enciklopedija: 67734