Mleczaj lśniący

Mleczaj lśniący

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	mleczaj
Gatunek	mleczaj lśniący
Nazwa systematyczna
Lactarius albocarneus Britzelm Bot. Zbl. 62: 309 (1895)
Zasięg
Zasięg występowania w Europie i Azji
Multimedia w Wikimedia Commons

Mleczaj lśniący (Lactarius albocarneus Britzelm.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae).

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Gatunek ten został zdiagnozowany taksonomicznie przez Maxa Britzelmayra w „Botanisches Zentralblatt” z 1895 r.^[1]

Synonimy łacińskie^[2]:

Polską nazwę podała Alina Skirgiełło w 1998 r.^[3]

Kapelusz

Średnicy 3–7 cm, u dojrzałych owocników płaski i nieco wklęsły na środku, na obrzeżach zazwyczaj pofalowany. Brzeg u młodych owocników podwinięty, u starszych wyprostowany. Powierzchnia o barwie jasnej, żółtawoszarej lub szarocielistej, u młodych owocników zazwyczaj z fioletowawym odcieniem, u starszych ochrowa, a miejscami nawet brązowoszara. Po uciśnięciu zmienia barwę na czarniawoszarą. Brzeg nieco jaśniejszy. Powierzchnia kapelusza jest silnie śluzowata i lepka, podczas suszy błyszcząca lub srebrzysto oszroniona. Cały owocnik wydziela mleczko, u młodych owocników obficie, u starszych słabo. Jest ono białe, w pierwszej chwili gorzkie, potem ostre i piekące^[3].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki dość rzadkie, czasami rozwidlające się, wąskie. Początkowo są białokremowe, później jasno szarobrązowe^[3].

Trzon

Wysokość 5–6 cm, grubość 1–1,2 cm, początkowo pełny, później pusty. Powierzchnia o barwie od białej do białawopłowej, zwykle z rudawym odcieniem. Podobnie jak kapelusz jest silnie śluzowaty^[3].

Miąższ

Zbudowany jest z kulistawych komórek powodujących ich specyficzną kruchość i nieregularny przełam. Barwa biała do białopłowej, miejsca uszkodzone u starszych okazów stają się jasnożółtawe. W smaku jest gorzki i piekący^[3].

Mleczko

U młodych okazów wydziela się obficie, u starszych słabo. Jest białe, w pierwszej chwili gorzkie, później ostre w smaku^[3].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników kremowy. Zarodniki elipsoidalne, o wymiarach 9–10 × 7–8 μm, pokryte brodawkami połączonymi listewkami tworzącymi bardzo słabo widoczny siateczkowaty wzór, amyloidalne. Podstawki o rozmiarach 45–50 × 9–11 μm. Cystydy dość rzadkie, o wąskowrzecionowatym kształcie i rozmiarach 60–70×5–8 μm^[3].

Gatunki podobne

• mleczaj lepki (Lactarius uvidus). Jego mleczko na powietrzu zmienia barwę na fioletową,
• mleczaj niebieskawy (Lactarius trivialis). Jego mleczko na powietrzu żółknie^[4].

Występuje tylko w Europie^[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Niemczech, Litwie, Norwegii, Holandii, Finlandii^[7].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w lasach iglastych, zwłaszcza w obecności jodeł, wyłącznie na wapiennych glebach. Wytwarza owocniki od lipca do października^[8].