Minuskuł 51

Minuskuł 51
Ilustracja
Początek Dziejów Apostolskich
Data powstania

XIII wiek

Rodzaj

Kodeks minuskułowy

Numer

51

Zawartość

Nowy Testament (bez Apokalipsy) †

Język

grecki

Rozmiary

30 × 22 cm

Typ tekstu

bizantyjski

Kategoria

brak

Miejsce przechowywania

Biblioteka Bodlejańska

Minuskuł 51 (wedle numeracji Gregory–Aland) δ 364 (Soden)[1] – rękopis Nowego Testamentu bez Apokalipsy, z XIII wieku pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim. Przechowywany jest w Oksfordzie. Był wykorzystywany w dawnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Rękopis został przystosowany do czytań liturgicznych, stosuje niezwykłą kolejność ksiąg. Część kart kodeksu została utracona.

Opis rękopisu

Kodeks zawiera pełny tekst Nowego Testamentu bez Apokalipsy, na 325 pergaminowych kartach (30 na 22 cm)[2][3]. Część kart została utracona (2 Piotra 3,2-17; Mateusz 18,12-35; Marek 2,8-3,4)[4]. Stosuje niezwykłą kolejność ksiąg: Dzieje Apostolskie, Listy Pawła, Listy powszechne, Ewangelie (podobnie kodeks 234)[5].

Tekst rękopisu pisany jest dwoma kolumnami na stronę, w 28 linijek na stronę[2].

Tekst jest dzielony według rozdziałów (κεφαλαια), których numery podane zostały w bocznym marginesie, a tytuły (τιτλοι) podane zostały na górze strony. Ponadto Ewangelie dzielone są również według podziału na Sekcje Ammoniusza, ale brak odniesień do Kanonów Euzebiusza. W Dziejach i Listach zastosowano Aparat Eutaliusza[5][4].

Na początku zawiera Prolegomenę, zawiera księgi liturgiczne z życiorysami świętych (Synaksarion i Menologium) na końcu rękopisu, noty liturgiczne na marginesie[4].

Tekst

Grecki tekst Nowego Testamentu reprezentuje bizantyjską tradycję tekstualną. Aland nie umieścił go w żadnej kategorii[6][7]. Rękopis został zbadany metodą wielokrotnych wariantów Claremont Profile Method w Łk 1 i Łk 20, w których reprezentuje standardowy tekst bizantyjski[8].

Historia

Gregory datował go na XII wiek[4], Kurt Aland datował na XIII wiek[2], aktualnie INTF datuje na wiek XIII[2].

William Laud w 1636 roku podarował go bibliotece. John Mill wykorzystał go w swym wydaniu (jako Laud 2). Mill zauważył podobieństwo tekstualne do Poligloty kompluteńskiej. Richard Bentley skolacjonował jego tekst[4].

Johann Jakob Wettstein wciągnął go na listę rękopisów Nowego Testamentu, nadał mu numer 51 i sporządził jego opis[9]. Griesbach sprawdził niektóre jego warianty[10][4]. Nie jest wykorzystywany we współczesnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu[11][12].

Rękopis przechowywany jest w Bibliotece Bodlejańskiej (Laud. Gr. 31) w Oksfordzie[2][3].

Zobacz też

  • Lista kodeksów minuskułowych Nowego Testamentu

Przypisy

  1. ↑ Gregory 1908 ↓, s. 50.
  2. ↑ a b c d e Aland 1963 ↓, s. 63.
  3. ↑ a b Cod. 51 INTF ↓.
  4. ↑ a b c d e f Gregory 1900 ↓, s. 140.
  5. ↑ a b Scrivener 1894 ↓, s. 197-198.
  6. ↑ Aland i Aland 1989 ↓, s. 324.
  7. ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 138.
  8. ↑ Wisse 1982 ↓, s. 54.
  9. ↑ Wettstein 1751 ↓, s. 51.
  10. ↑ Griesbach 1809 ↓, s. CIV.
  11. ↑ NA26 1991 ↓, s. 49*-50*.
  12. ↑ NA27 2006 ↓, s. 58*-59*.

Bibliografia

Listy rękopisów
  • INTF: Kodeks 51 (GA). [w:] Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2022-12-19]. (niem.).
  • Kurt Aland: Kurzgefasste Liste der griechischen Handschriften des Neuen Testaments. Berlin: Walter de Gruyter & Co, 1963, s. 63. (niem.).
  • Caspar René Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J.C. Hinrichs’sche Buchhandlung, 1908, s. 50. (niem.).
Wydania krytyczne NT
  • E. Nestle, E. Nastle, K. Aland: Novum Testamentum Graece. Wyd. 26. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. ISBN 3-438-05100-1. [w skrócie NA26]
  • Eberhard Nestle, Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2006. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
  • J.J. Wettstein: Novum Testamentum Graecum. T. 1. Amstelodami: Ex Officina Dommeriana, 1751. (łac.).
Introdukcje do krytyki tekstu NT
  • Kurt Aland, Barbara Aland: Der Text des Neues Testaments: Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Wyd. 2. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1989. ISBN 3-438-06011-6. (niem.).
  • K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 138. ISBN 978-0-8028-4098-1. (ang.).
  • C.R. Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1900, s. 139-140. (niem.).
  • J.J. Griesbach: Novum Testamentum Graece. T. 1. Londini: 1809, s. 104. (łac.).
  • F.H.A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. Edward Miller. Wyd. 4. T. 1. London: 1894, s. 197-198. (ang.).
Inne
  • Frederik Wisse: The Profile Method for the Classification and Evaluation of Manuscript Evidence, as Applied to the Continuous Greek Text of the Gospel of Luke. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 1982. ISBN 0-8028-1918-4. (ang.).