Metylortęć

Metylortęć
	X−; – dowolny anion
Nazewnictwo
	Inne nazwy i oznaczenia
	kation monometylortęci(II)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CH; 3Hg+;
Masa molowa	215,624 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	22967-92-6
PubChem	6860
SMILES
	C[Hg+]
InChI
	InChI=1S/CH3.Hg/h1H3;/q;+1
	InChIKey
	DBUXSCUEGJMZAE-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H300, H310, H330, H373, H410
Zwroty P	brak wiarygodnych danych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Metylortęć – metaloorganiczny związek chemiczny z grupy związków rtęcioorganicznych, o bardzo wysokiej toksyczności oraz łatwości wnikania do organizmu. Metylortęć w środowisku pochodzi ze źródeł antropogenicznych (jako jeden z produktów ubocznych produkcji przemysłowej) i naturalnych (w wyniku procesu metylacji rtęci przeprowadzanego przez mikroorganizmy). W środowisku, szczególnie wodnym, ulega bioakumulacji i biomagnifikacji.

Metylortęć może być wchłaniana przez organizm zarówno drogą wziewną, pokarmową, jak i przez skórę. Wiąże się z białkami i wraz z krwią jest transportowana do tkanek i układów, głównie zaś do mózgu oraz nerek i wątroby. Może także przenikać przez łożysko i stanowić zagrożenie dla płodu, w którym się akumuluje. Jej toksyczność odbija się przede wszystkim na układzie nerwowym, powodując między innymi uszkodzenia komórek mózgowych. Powoduje ataksję, uszkodzenia słuchu i wzroku, zaburzenia psychiczne. Może też powodować uszkodzenia płodu. Metylortęć ma długi biologiczny okres półtrwania, co oznacza, że raz zgromadzona w organizmie pozostaje w nim przez długi czas, mogąc powodować choroby i uszkodzenia.

Ze względu na silne właściwości biobójcze metylortęć była stosowana w produkcji środków ochrony roślin (pestycydów). W Polsce, w czasach istnienia Państwowych Gospodarstw Rolnych stosowane były ogromne ilości tego środka^{[potrzebny przypis]}. Obecnie produkcja i używanie pestycydów zawierających związki rtęci zostały prawnie zakazane jako zbyt zagrażające środowisku i zdrowiu ludzi^[2].

Zobacz też

Przypisy

↑ Organic compounds of mercury with the exception of those specified elsewhere in this Annex, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów (ang.).
↑ Rozporządzenie Komisji UE z dnia 16 stycznia 2018 r. zmieniające załączniki II i III do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości związków rtęci w określonych produktach oraz na ich powierzchni. [dostęp 2018-10-27].

Bibliografia

L.L. Friberg L.L., G.F.G.F. Nordberg G.F.G.F., V.B.V.B. Vou V.B.V.B., Handbook on the toxicology of metals, wyd. 2, Amsterdam–New York–Oxford: Elsevier Science Publishers, 1986 .

Linki zewnętrzne

Toksykologia żywieniowa i żywności [online] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-12] .
Rtęć a spożycie ryb, „Allum – Alergia, Środowisko i Zdrowie”, 14 czerwca 2012 [dostęp 2017-01-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] .
ArturA. Kowalski ArturA., PrzemysławP. Niedzielski PrzemysławP., JerzyJ. Siepak JerzyJ., LeonardL. Boszke LeonardL., Rtęć w środowisku przyrodniczym [online], www.e-czytelnia.abrys.pl [dostęp 2017-01-28] .
Rtęć, „Allum – Alergia, Środowisko i Zdrowie”, 13 czerwca 2012 [dostęp 2017-01-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] .

[CLI-1] Organic compounds of mercury with the exception of those specified elsewhere in this Annex, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów (ang.).

[2] Rozporządzenie Komisji UE z dnia 16 stycznia 2018 r. zmieniające załączniki II i III do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości związków rtęci w określonych produktach oraz na ich powierzchni. [dostęp 2018-10-27].

[1]

[2]