Meliosma

Meliosma

Meliosma dilleniifolia

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

srebrnikopodobne

Rząd

srebrnikowce

Rodzina

sabiowate

Rodzaj

Meliosma

Nazwa systematyczna

Meliosma Blume
Catalogus: 10 (1823)^[3]

Synonimy

Heterapithmos Turcz.
Atelandra Bello
Kingsboroughia Liebm.
Lorenzanea Liebm.
Millingtonia Roxb.
Oligostemon Turcz.
Wellingtonia Meisn.^[3]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Meliosma – rodzaj roślin z rodziny sabiowatych (Sabiaceae). Obejmuje 124 gatunki (należy tu większość przedstawicieli rodziny)^[3]. Zasięg rodzaju obejmuje rozległe obszary w południowo-wschodniej Azji – od Pakistanu po Japonię i Nową Gwineę oraz w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej (po Boliwię i południową Brazylię)^[3]. Są to krzewy i drzewa rosnące w lasach^[4], zarówno nizinnych, jak i górskich^[5]. Skamieniałości Meliosma znane są z mezozoiku z Europy Środkowej i Ameryki Północnej^[6]^[7].

Niektóre gatunki wykorzystywane są jako źródło drewna i uprawiane jako rośliny ozdobne, m.in. dla pachnących kwiatów^[7].

Morfologia

Pokrój: Drzewa^[5] i krzewy^[8]^[4].
Liście: Zimozielone (tylko dwa gatunki z rodzaju zrzucają liście)^[6], skrętoległe^[4], często z ogonkami u nasady zgrubiałymi^[8]. Blaszka pojedyncza lub nieparzystopierzasto złożona. Blaszki liści całobrzegie lub piłkowane^[5]^[8], użyłkowane pierzasto, z licznymi nerwami bocznymi^[4].
Kwiaty: Drobne, obupłciowe, zebrane w silnie rozgałęzione, często bardzo okazałe wiechy wyrastające na szczytach pędów^[4]^[5]. Kwiaty siedzące lub krótkoszypułkowe. Kielich złożony z 5 działek, rzadziej 3 lub 4. Płatki korony zróżnicowane na trzy zewnętrzne okazałe i dwa wewnętrzne zredukowane, czasem dwudzielne. Z 5 pręcików tylko dwa przylegające do zredukowanych płatków są płodne, pozostałe wykształcone jako prątniczki. Często obecny jest dysk miodnikowy. Zalążnia jest górna, zwykle dwu-, rzadziej trójkomorowa, z pojedynczym zalążkiem w każdej z komór^[5].
Owoce: Mięsiste pestkowce z pojedynczym nasionem^[4]^[5].

Systematyka i pochodzenie

Pozycja systematyczna

Jeden z trzech rodzajów z rodziny sabiowatych (Sabiaceae)^[3]^[9]. W obrębie rodziny zajmuje pozycję siostrzaną względem Ophioocaryon, a pozycję bazalną wobec tej pary zajmuje rodzaj Sabia^[10].

Wykaz gatunków^[3]

Meliosma abbreviata Urb.
Meliosma alba (Schltdl.) Walp.
Meliosma allenii Standl. & L.O.Williams
Meliosma andina Cuatrec.
Meliosma angustifolia Merr.
Meliosma antioquiensis Cornejo
Meliosma aristeguietae Steyerm. & A.H.Gentry
Meliosma arnottiana (Wight) Walp.
Meliosma beaniana Rehder & E.H.Wilson
Meliosma bifida Y.W.Law
Meliosma bogotana Steyerm.
Meliosma boliviensis Cuatrec.
Meliosma brenesii Standl.
Meliosma caballeroensis Cornejo
Meliosma caldasii Idrobo
Meliosma callicarpifolia Hayata
Meliosma caucana Cuatrec. & Idrobo
Meliosma chartacea Lombardi
Meliosma chiriquensis J.F.Morales
Meliosma clandestina J.F.Morales
Meliosma colletiana King
Meliosma condorensis Cornejo
Meliosma cordata A.H.Gentry
Meliosma cornejoi E.Ramos
Meliosma corymbosa A.H.Gentry
Meliosma cresstolina J.F.Morales
Meliosma cundinamarcensis Cuatrec. & Idrobo
Meliosma cuneifolia Franch.
Meliosma dentata (Liebm.) Urb.
Meliosma depressiva J.F.Morales
Meliosma dilleniifolia (Wall. ex Wight & Arn.) Walp.
Meliosma donnellsmithii Urb.
Meliosma dumicola W.W.Sm.
Meliosma echeverriae J.Menjívar, Cerén & J.F.Morales
Meliosma echeverryana Cuatrec.
Meliosma flexuosa Pamp.
Meliosma fordii Hemsl.
Meliosma frondosa Cuatrec. & Idrobo
Meliosma gentryi Aymard & Cuello
Meliosma glabrata (Liebm.) Urb.
Meliosma glandulosa Cufod.
Meliosma glossophylla Cuatrec.
Meliosma gracilis Cornejo & Bonifaz
Meliosma grandiflora C.V.Morton ex A.H.Gentry
Meliosma grandifolia (Liebm.) Urb.
Meliosma henryi Diels
Meliosma herbertii Rolfe
Meliosma hirsuta Blume
Meliosma idiopoda S.F.Blake
Meliosma impressa Krug & Urb.
Meliosma irazuensis Standl.
Meliosma isthmensis J.F.Morales
Meliosma itatiaiae Urb.
Meliosma kirkii Hemsl. & E.H.Wilson
Meliosma lanceolata Blume
Meliosma laui Merr.
Meliosma laxiflora J.F.Morales
Meliosma lepidota Blume
Meliosma lindae Cuatrec.
Meliosma linearifolia A.H.Gentry
Meliosma littlei Cuatrec.
Meliosma longepedicellata Cornejo
Meliosma longipes Merr.
Meliosma loretoyacuensis Cuatrec. & Idrobo
Meliosma martana Idrobo & Cuatrec.
Meliosma matudae Lundell
Meliosma meridensis Lasser
Meliosma mexicana V.W.Steinm.
Meliosma minutipetala Arbeláez
Meliosma myriantha Siebold & Zucc.
Meliosma nana J.E.Vidal
Meliosma nanarum A.H.Gentry
Meliosma nesites I.M.Johnst.
Meliosma novogranatensis Cuatrec. & Idrobo
Meliosma oaxacana Standl.
Meliosma obtusifolia (Bello) Krug & Urb.
Meliosma occidentalis Cuatrec.
Meliosma ochracea J.E.Vidal
Meliosma oldhamii Maxim.
Meliosma oligantha J.F.Morales
Meliosma oppositifolia Griseb.
Meliosma palaciosii A.H.Gentry ex Cornejo
Meliosma pardonii Krug & Urb.
Meliosma parviflora Lecomte
Meliosma paupera Hand.-Mazz.
Meliosma petalodentata Arbeláez
Meliosma peytonii A.H.Gentry
Meliosma pinnata (Roxb.) Maxim.
Meliosma pittieriana Steyerm.
Meliosma pumila A.H.Gentry
Meliosma recurvata Urb.
Meliosma rhoifolia Maxim.
Meliosma rigida Siebold & Zucc.
Meliosma robusta E.Ramos & Cornejo
Meliosma rufopilosa M.R.Hend.
Meliosma sancta J.F.Morales, A.Estrada & Cascante
Meliosma sarawakensis Ridl.
Meliosma schlimii (Turcz.) Urb.
Meliosma seleriana Urb.
Meliosma sellowii Urb.
Meliosma simiarum A.H.Gentry
Meliosma simplicifolia (Roxb.) Walp.
Meliosma sirensis A.H.Gentry
Meliosma solomonii A.H.Gentry
Meliosma spathulata J.E.Vidal
Meliosma squamulata Hance
Meliosma starkii E.Ramos
Meliosma stellata Cornejo & Bonifaz
Meliosma subcordata Standl.
Meliosma sumatrana (Jack) Walp.
Meliosma tachirensis Steyerm. & A.H.Gentry
Meliosma tenuis Maxim.
Meliosma thomsonii King ex Brandis
Meliosma thorelii Lecomte
Meliosma trujilloi Steyerm. & A.H.Gentry
Meliosma vasquezii A.H.Gentry
Meliosma veitchiorum Hemsl.
Meliosma velutina Rehder & E.H.Wilson
Meliosma venezuelensis Steyerm. & A.H.Gentry
Meliosma vernicosa Planch. ex Griseb.
Meliosma violacea Cuatrec. & Idrobo
Meliosma wurdackii Cuatrec.
Meliosma youngii A.H.Gentry
Meliosma yunnanensis Franch.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-02-05] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Proteales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-02-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Meliosma Blume. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-02-05].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 364. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. IX. Flowering Plants. Eudicots. Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer, 2007, s. 416. ISBN 978-3-540-32214-6.
↑ ^a ^b Jan Thomas Johansson: Sabiaceae. [w:] The Phylogeny of Angiosperms [on-line]. [dostęp 2021-08-28].
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 577, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c Meliosma Blume. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-02-05].
↑ Genus Meliosma Blume. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-02-05].
↑ Jose Daniel Zúñiga. Phylogenetics of Sabiaceae with Emphasis on Meliosma Based on Nuclear and Chloroplast Data. „Systematic Botany”. 40, 3, s. 761-775, 2015. DOI: 10.1600/036364415X689221.