Marian Grodzki
por. Marian Grodzki (przed 1929) | |
kapitan lekarz | |
Data i miejsce urodzenia | 7 grudnia 1895 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | Armia Cesarstwa Niemieckiego |
Jednostki | 14 Pułk Artylerii Polowej, |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Marian Grodzki[1] (ur. 7 grudnia 1895 w Brodnicy, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan lekarz Wojska Polskiego, doktor nauk medycznych, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 7 grudnia 1895[2] w Brodnicy. Był synem Leonarda i Heleny z domu Ślążyk. Kształcił się w rodzinnym mieście oraz w gimnazjum w Grudziądzu. Podjął studia medyczne na Uniwersytecie w Poznaniu[3]. Podczas I wojny światowej 1914–1918 służył w szeregach Armii Cesarstwa Niemieckiego.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem w listopadzie 1918. Podczas walk o niepodległość służył w szeregach 14 pułku artylerii polowej. Został awansowany do stopnia porucznika w korpusie oficerów administracji sanitarnych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[4][5]. W latach 20. był oficerem VIII batalionu sanitarnego z Poznania. Z tej jednostki był przydzielony do Centralnej Szkoły Wojskowej Gimnastyki i Sportów w Poznaniu, gdzie w ciągu roku 1921/1922 był lekarzem szkoły, ponadto prowadził tam ćwiczenia z antropometrii, wykłady, badania lekarskie i pomiary oraz ukończył Oficerski Kurs Wychowania Fizycznego 1922/1923[6]. W 1923 służył ponownie w VIII batalionie sanitarnym[7], a w 1924 jako oficer nadetatowy tej jednostki służył w Oddziale Wyszkolenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu[8]. Później był oficerem 30 pułku piechoty. W 1927 jako oficer 38 pułku piechoty w Przemyśla był odkomenderowany na studia na Uniwersytecie Poznańskim[9]. Uzyskał stopień doktora nauk medycznych. Od 1929 był lekarzem w 3 pułku lotniczym. W 1932 jako porucznik w korpusie oficerów sanitarnych podlekarzy był w kadrze zapasowej 4 Szpitala Okręgowego w Łodzi[10]. W 1934 był lekarzem w 57 pułku piechoty w Poznaniu. W latach 30. został awansowany na stopień kapitana. Przed 1939 był oficerem Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego.
Działał na polu sportowym. Był pierwszym prezesem założonego w Poznaniu 31 października 1926 Polskiego Związku Hokeja na Trawie[11].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku[12]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[13].
Upamiętnienie
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia majora[14]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[15].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka za Rany i Kontuzje
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego był określany jako „Marian II Grodzki” celem odróżnienia innego oficera o tej samej tożsamości.
- ↑ Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928 podały datę urodzenia 12 lipca 1895. W Roczniku Oficerskim 1932 wskazano datę urodzenia 7 grudnia 1895.
- ↑ CAWC. WBH CAWC., Kolekcja Krzyża Zasługi, „KZ 17-353” .
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1258.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 10142.
- ↑ Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓, s. 8, 9, 11, 12, 29.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1165.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 56, 1057.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 718, 744.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 336, 870.
- ↑ AndrzejA. Sikorski AndrzejA., 80 lat hokeja na trawie [online], przewodnik-katolicki.pl [dostęp 2018-11-13] .
- ↑ Andrzej LeszekA.L. Szcześniak Andrzej LeszekA.L., Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, Warszawa: Alfa, 1989, s. 305, ISBN 83-7001-294-9 .
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 149.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl [dostęp 2017-10-01] .
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Alojzy Pawełek: Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu 1921-1929. Poznań: Główna Księgarnia Wojskowa, 1929.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Marian Grodzki. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2017-10-01].
- Włodzimierz Witczak: Marian Grodzki. wyborcza.pl, 2010-04-28. [dostęp 2018-11-13].