Lista nagród i wyróżnień Ingrid Bergman
Ingrid Bergman z nagrodą Akademii Filmowej (1975) | ||
Nagroda | Wygrane | Nominacje |
David di Donatello | 2 | 2 |
Nagroda Akademii Filmowej | 3 | 7 |
Nagroda BAFTA | 1 | 2 |
Nagroda Nastro d’argento | 1 | 1 |
Nagroda Primetime Emmy | 2 | 3 |
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych | 3 | 4 |
Nagroda Tony | 1 | 1 |
National Board of Review | 4 | 4 |
Puchar Volpiego | 1 | 1 |
Złoty Glob | 4 | 8 |
Inne | 15 | 22 |
Nagrody specjalne i honorowe | 2 | |
W sumie | ||
Wygrane | 39 | |
Nominacje | 55 |
Ingrid Bergman otrzymała szereg nagród i wyróżnień w trakcie 49-letniej kariery aktorskiej. Wygrywała lub była nominowana do nich za pracę w filmach, na scenie i w telewizji. Siedmiokrotnie uzyskiwała nominacje do nagrody Akademii Filmowej, z czego zdobyła trzy statuetki Oscara – dwie za pierwszoplanowe kreacje w filmach Gasnący płomień (1944) i Anastazja (1956) oraz jedną dla najlepszej aktorki drugoplanowej za występ w obrazie Morderstwo w Orient Expressie (1974). Była też m.in. laureatką BAFTY w kategorii dla najlepszej aktorki drugoplanowej (1975), dwukrotną zdobywczynią Davida di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej (1957, 1979) i Primetime Emmy dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej w miniserialu lub filmie telewizyjnym (1960, 1982). Trzy razy otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych jako najlepsza aktorka (1946, 1957, 1979) oraz czterokrotnie Złoty Glob – trzykrotnie dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym; 1945, 1946, 1957 i raz jako najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym w 1983. Pozostaje jedną z 24 osób w historii, które zdobyły potrójną koronę aktorstwa (Oscar, Emmy i Tony).
Za całokształt pracy artystycznej Bergman przyznano honorowego Cezara (1976). American Film Institute (AFI) docenił jej talent, klasyfikując ją na 4. miejscu w stworzonym przez siebie rankingu „największych aktorek wszech czasów” (1999). W 2020 została wyróżniona przez poczty Stanów Zjednoczonych oraz Szwecji, które wydały znaczek pocztowy z jej wizerunkiem. Od 8 lutego 1960 posiada swoją gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, mieszczącą się przy 6759 Hollywood Boulevard.
Nagrody i nominacje
David di Donatello
David di Donatello jest nagrodą filmową, przyznawaną od 1956 przez Włoską Akademię Filmową. Bergman dwukrotnie (w 1957 i 1979) zdobywała statuetkę w kategorii konkursowej. W 1982 przyznano jej nagrodę specjalną, złoty medal ministra turystyki.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1957 | Anastazja | Najlepsza aktorka zagraniczna | Wygrana | [1] |
1979 | Jesienna sonata | Wygrana | [2] | |
1982 | Złoty medal ministra turystyki | Wygrana | [3] |
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji powstał w 1932 jako Esposizione Internazionale d’Arte Cinematografica. Jest najstarszym tego typu wydarzeniem na świecie. Odbywa się na wyspie Lido w Wenecji we Włoszech. Główną nagrodą jest Złoty Lew, uznawany za jedną z najbardziej prestiżowych nagród w przemyśle filmowym. Poza wyróżnieniem w 1947, Bergman została laureatką Pucharu Volpiego w kategorii konkursowej w 1952[a].
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1947 | Urzeczona | Najlepsza rola (Nagroda Weneckiego Festiwalu Filmowego) | Wygrana | [6][7] |
1952 | Europa ’51 | Najlepsza aktorka | Wygrana | [4][8] |
Nagroda Akademii Filmowej
Nagrody Akademii Filmowej, zwane powszechnie Oscarami, są corocznie przyznawane przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) najlepszym artystom przemysłu filmowego. Bergman siedmiokrotnie uzyskiwała nominacje w kategoriach konkursowych, z czego otrzymała trzy statuetki – dwie dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej za role w Gasnącym płomieniu (1944) i Anastazji oraz jedną za drugoplanową kreację w kryminale Morderstwo w Orient Expressie (1974).
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1944 | Komu bije dzwon | Najlepsza aktorka pierwszoplanowa | Nominacja | [9] |
1945 | Gasnący płomień | Wygrana | [10] | |
1946 | Dzwony Najświętszej Marii Panny | Nominacja | [11] | |
1949 | Joanna d’Arc | Nominacja | [12] | |
1957 | Anastazja | Wygrana | [13] | |
1975 | Morderstwo w Orient Expressie | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Wygrana | [14] |
1979 | Jesienna sonata | Najlepsza aktorka pierwszoplanowa | Nominacja | [15] |
Nagroda BAFTA
Nagrody BAFTA przyznawane są corocznie przez Brytyjską Akademię Sztuk Filmowych i Telewizyjnych w dziedzinie filmu. Bergman była dwukrotnie nominowana w kategoriach konkursowych, z czego zdobyła nagrodę w 1975.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1959 | Gospoda Szóstego Dobrodziejstwa | Najlepsza aktorka zagraniczna | Nominacja | [16] |
1975 | Morderstwo w Orient Expressie | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Wygrana | [17] |
Nagroda Bambi
Bambi jest niemiecką nagrodą przyznawaną corocznie artystom z kraju i z zagranicy za osiągnięcia medialne i telewizyjne przez koncern Hubert Burda Media. Spośród siedmiu nominacji, zdobyła pięć wyróżnień.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1950 | Joanna d’Arc | Najlepsza aktorka zagraniczna | Nominacja | [18] |
1951 | Pod znakiem Koziorożca | Wygrana | [19] | |
Stromboli, ziemia bogów | Wygrana | |||
1952 | Osławiona | Wygrana | ||
1953 | Europa ’51 | Wygrana | ||
1954 | Podróż do Włoch | Wygrana | ||
1955 | Strach | Nominacja | [20] |
Nagroda César
César jest francuską nagrodą filmową przyznawaną przez Akademię Sztuki i Techniki Filmowej (Académie des Arts et Techniques du Cinéma) od 1976. Honorowego Cezara otrzymała podczas 1. edycji w 1976 (wraz z Dianą Ross).
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1976 | Całokształt twórczości | Cezar Honorowy | Wygrana | [21] |
Nagroda Donaldsona
Nagroda Donaldsona była przyznawana w dziedzinie teatru w latach 1944−1955 przez tygodnik „Billboard”. Bergman została nagrodzona za najlepszy występ w sztuce Joanna z Lotaryngii (sezon 1946–1947).
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1947 | Joanna z Lotaryngii | Najlepszy występ | Wygrana | [22] |
Nagroda Drama League
Nagrody Drama League są wręczane corocznie, począwszy od 1922, przez członków The Drama League za występy teatralne zarówno na Broadwayu, jak i poza nim. Bergman nagrodzono w 1947.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1947 | Joanna z Lotaryngii | Najlepszy występ roku | Wygrana | [6][23] |
Nagroda Golden Apple
Golden Apple Award była przyznawana od 1941 do 2001 przez kobiece stowarzyszenie prasy Hollywood Women’s Press Club dla osób związanych z przemysłem filmowym. Bergman przyznano antynagrodę Sour Apple Award w 1946 dla najmniej współpracującej aktorki.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1946 | Najmniej współpracująca aktorka | Wygrana | [24] |
Nagroda Laurela
Nagroda Laurela została utworzona w 1948 przez magazyn „Motion Picture Exhibitor”. Była przyznawana twórcom filmowym, aktorom, reżyserom i kompozytorom do 1971. Jedyną nagrodę otrzymała w 1957.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1957 | Anastazja | Najlepszy żeński występ w dramacie | Wygrana | [25] |
1958 | Gwiazda roku | Nominacja | [26] | |
1959 | Nominacja | [27] | ||
1960 | Nominacja | [28] |
Nagroda Nastro d’argento
Włoska nagroda Nastro d’argento przyznawana jest od 1946 przez Włoski Narodowy Syndykat Dziennikarzy Filmowych (SNGCI). Bergman nagrodzono statuetką w 1953.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1953 | Europa ’51 | Najlepsza aktorka | Wygrana | [8][29] |
Nagroda Primetime Emmy
Nagroda Primetime Emmy przyznawana jest przez Academy of Television Arts & Sciences (ATAS) od 1949 w uznaniu doskonałości w programach telewizyjnych w czasie największej oglądalności w Stanach Zjednoczonych. Spośród trzech uzyskanych nominacji w kategorii konkursowej, zdobyła dwie statuetki – w 1960 i 1982 (drugą z nich otrzymała pośmiertnie, a nagrodę odebrała jej córka Pia Lindström).
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1960 | „The Turn of the Screw” | Najlepsza aktorka pierwszoplanowa w miniserialu lub filmie telewizyjnym | Wygrana | [30] |
1961 | 24 godziny z życia kobiety | Nominacja | [31] | |
1982 | Kobieta o imieniu Golda | Wygrana | [32] |
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Los Angeles
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Los Angeles (LAFCA Award) przyznawana jest corocznie, począwszy od 1975, przez organizację Los Angeles Film Critics Association (LAFCA). Bergman była do niej nominowana w kategorii konkursowej w 1978.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1978 | Jesienna sonata | Najlepsza aktorka | Nominacja | [33] |
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych (NYFCC Award) przyznawana jest rokrocznie, począwszy od 1935, w dziedzinie filmu przez Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. Bergman była czterokrotnie nominowana w kategorii konkursowej, zdobywając trzy nagrody.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1945 | Gasnący płomień | Najlepsza aktorka | Nominacja | [35] |
1946 | Urzeczona, Dzwony Najświętszej Marii Panny | Wygrana | [36] | |
1957 | Anastazja | Wygrana | [37] | |
1979 | Jesienna sonata | Wygrana | [38] |
Nagroda Tony
The Antoinette Perry Awards for Excellence in Theatre, bardziej znane jako nagrody Tony, przyznawane są przez American Theatre Wing(inne języki) i The Broadway League(inne języki), które nagradzają dokonania w dziedzinie amerykańskiego teatru. Bergman otrzymała statuetkę w 1947 w kategorii dla najlepszej aktorki w sztuce, za grę w Joannie z Lotaryngii w sezonie 1946–1947.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1947 | Joanna z Lotaryngii | Najlepsza aktorka w sztuce | Wygrana | [6][39] |
National Board of Review
Organizacja National Board of Review (NBR MP) powstała w 1909. Towarzystwo działa m.in. na rzecz promowania komentarzy na temat wszystkich aspektów produkcji filmowej poprzez oferowanie programów edukacyjnych oraz seminariów dla studentów na kierunku filmoznawstwa. Bergman czterokrotnie otrzymywała nagrodę – w 1941, 1944, 1958 i 1978.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1941 | Rage in Heaven | Najlepsze aktorstwo | Wygrana | [40] |
1944 | Gasnący płomień | Wygrana | [41] | |
1958 | Anastazja | Najlepsza aktorka | Wygrana | [42] |
1978 | Jesienna sonata | Wygrana | [43] |
National Society of Film Critics
Nagroda ta przyznawana jest przez amerykańską organizację krytyków National Society of Film Critics (NSFC). Bergman była jej laureatką w kategorii konkursowej w 1978.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1978 | Jesienna Sonata | Najlepsza aktorka | Wygrana | [44] |
New York Drama Critics Award
New York Drama Critics Award przyznawane są od 1943 na podstawie złożonej opinii wybranych nowojorskich krytyków teatralnych w celu uznania doskonałości w teatrze na Broadwayu. Bergman nagrodzono w 1947 za występy w Joannie z Lotaryngii.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1947 | Joanna z Lotaryngii | Najlepsza rola aktorska | Wygrana | [45] |
Photoplay Award
Nagroda, pierwotnie ustanowiona w 1921 przez branżowy magazyn filmowy „Photoplay”. W późniejszych latach wielokrotnie zmieniano formułę jej przyznawania, a głównym kryterium stała się popularność danego aktora/aktorki (na podstawie przeprowadzanych sondaży). Bergman wyróżniano trzykrotnie.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1946 | Najpopularniejsza gwiazda kobieca | Wygrana | [46][47] | |
1947 | Wygrana | |||
1948 | Wygrana |
Złoty Glob
Złote Globy są wręczane corocznie, od 1944, przez Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej (HFPA), które wyróżnia wybitne osiągnięcia w branży rozrywkowej, zarówno krajowej, jak i zagranicznej, a także skupia uwagę szerokiej publiczności na najlepszych filmach kinowych i telewizyjnych. Spośród ośmiu uzyskanych nominacji w kategoriach konkursowych, Bergman zdobyła cztery nagrody.
Rok | Nominowane dzieło | Kategoria | Wynik | Źr |
---|---|---|---|---|
1945 | Gasnący płomień | Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym | Wygrana | [48] |
1946 | Dzwony Najświętszej Marii Panny | Wygrana | ||
1957 | Anastazja | Wygrana | ||
1959 | Gospoda Szóstego Dobrodziejstwa | Nominacja | ||
Niedyskrecja | Najlepsza aktorka w filmie komediowym lub musicalu | Nominacja | ||
1970 | Kwiat kaktusa | Nominacja | ||
1979 | Jesienna sonata | Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym | Nominacja | |
1983 | Kobieta o imieniu Golda | Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym | Wygrana |
Inne wyróżnienia
Pod koniec 1937 zwyciężyła w ankiecie przeprowadzonej wśród szwedzkich widzów na „najbardziej podziwianą gwiazdę filmową roku”[49]. Na początku 1942 została laureatką Elmer Award dla najlepszej aktorki – przyznawanej przez branżowy „Movie-Radio Guide” – za rok 1941 i występy w trzech filmach: Adam Had Four Sons, Rage in Heaven oraz Doktor Jekyll i pan Hyde[50]. 5 lutego 1946, w trakcie gali w Carthay Circle Theatre, otrzymała od Boba Hope’a Achievement Award, nagrodę czasopisma „Look”[51]. W następnym roku Associated Press (AP) uznało ją za „kobietę roku” w filmach, a statystyk George Gallup ogłosił ją „najpopularniejszą aktorką w Ameryce”[52]. 5 kwietnia 1948 Harry Truman wręczył jej Women’s Press National Club Award za wybitne osiągnięcia w teatrze[53]. W 1949 głosami 272 dziennikarek, ankietowanych przez magazyn „Pageant”, została ogłoszona jedną z najpotężniejszych kobiet w Stanach Zjednoczonych, obok m.in. Bess Truman, Eleanor Roosevelt, Elizabeth Kenny, Èvy Curie, Helen Keller, Kate Smith, Margaret Chase Smith oraz Rity Hayworth[54].
W 1953 otrzymała od Szwedzkiego Towarzystwa Filmowego złotą tablicę[55]. Cztery lata później w Roxy Theatre odebrała z rąk Joan Crawford przyznaną przez „Look” nagrodę za występ w filmie Anastazja (1956)[56]. W 1963, wraz z Anthonym Quinnem, została nagrodzona włoską Srebrną Maską za „wyjątkowy wkład w ekran”[57]. W 1977 w Rzymie wręczono jej specjalną nagrodę im. Eleonory Duse[55].
8 lutego 1960, w uznaniu za wkład w przemysł filmowy, otrzymała gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, która mieści się przy 6759 Hollywood Boulevard[58]. We wrześniu 1982 w nowojorskim Regent Theatre oddano jej hołd poprzez prezentację filmów z jej udziałem[59]. 5 czerwca 1983 dzieci Bergman odsłoniły w centralnej części Fjällbacki jej popiersie, podarowane przez trzeciego męża aktorki, Larsa Schmidta[60]. Znajduje się ono na skwerze im. Ingrid Bergman[61]. Jej dziedzictwo i osobę wspominano także na 40. MFF w Wenecji. Punktem kulminacyjnym był koncert w Teatro La Fenice, podczas którego orkiestra wykonywała fragmenty z filmów z jej udziałem oraz prezentowano prywatny film aktorki, ukazujący jej dzieciństwo w Szwecji i rodziców[62]. W 1984, na cześć Bergman, hybrydową rasę róży herbacianej nazwano jej imieniem i nazwiskiem[63]. W tym samym roku PBS wyemitowało film dokumentalny Ingrid (reż. Gene Feldman)[59].
W 1996 „Entertainment Weekly” zamieścił nazwisko aktorki na 12. miejscu w rankingu „100 największych gwiazd filmowych wszech czasów”[64]. Z kolei trzy lata później American Film Institute (AFI) sklasyfikował ją na 4. pozycji w przygotowanym przez siebie rankingu „największych aktorek wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends)[65].
W 2015, z okazji setnej rocznicy urodzin Bergman, różne instytucje prezentowały poświęcone jej m.in. filmy dokumentalne, książki, pokazy filmowe, seminaria oraz wystawy – w Museum of Modern Art (MoMA) odbył się rocznicowy pokaz filmów z jej udziałem (wybranych i przedstawionych przez jej dzieci)[66]. AFI Silver Theatre and Cultural Center zorganizował (od 2 lipca do 13 września) obszerną retrospektywę hollywoodzkich i włoskich filmów Bergman[67]. Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley był gospodarzem wykładu, w trakcie którego szwedzka dziennikarka i krytyczka filmowa Ulrika Knutson określiła Bergman mianem „pionierskiej feministki”[68]. MFF w Toronto, podczas swojej 40. edycji, zorganizował retrospektywę jej najbardziej znanych produkcji, zatytułowaną Notorious: Celebrating the Ingrid Bergman Centenary[69]. W czterokinowej sali BAM Rose Cinemas w Brooklyn Academy of Music wyświetlano, w ramach Ingrid Bergman at BAM, 14 obrazów z jej udziałem[70]. 12 września BAMcinématek zaprezentował Ingrid Bergman Tribute – wydarzenie, którego współgospodarzami byli Isabella Rossellini (córka Bergman) i Jeremy Irons. Czytali oni na żywo osobiste listy aktorki[71]. Museum of Bohuslän w Uddevalli zorganizowało wystawę unikalnych zdjęć Ingrid Bergman in Fjällbacka[72]. Jej spadkobiercy opublikowali książkę obrazkową Ingrid Bergman: A Life in Pictures (2015)[73]. Z okazji rocznicy we włoskiej prowincji Via Fiamignano powstał też mural poświęcony Bergman[74].
W 2015 odbyła się premiera filmu dokumentalnego Ingrid Bergman: własnymi słowami (reż. Stig Björkman)[75]. Był on prezentowany m.in. podczas 68. MFF w Cannes, którego oficjalny plakat zdobiła fotografia Bergman autorstwa Davida Seymoura. Organizatorzy opisywali ją jako „współczesną ikonę, wyzwoloną kobietę i odważną aktorkę”[76]. Szwedzka ambasada w Stanach Zjednoczonych zorganizowała w House of Sweden w Waszyngtonie dwie wystawy – Ingrid Bergman in Sweden!, obejmującą jej pierwsze lata życia, oraz The Saga of Ingrid Bergman, zawierającą trzydzieści fotografii, ukazujących aktorkę jako „wzór do naśladowania i zagrożenie dla własnego czasu”. Nastąpiło też uroczyste odsłonięcie pamiątkowego znaczka. Ówczesny ambasador Szwecji Björn Lyrvall przyznał, że „jest [ona] celebrowana na całym świecie, ponieważ była tak silną i niezależną osobą”. Wystawa była prezentowana też w Szwecji i Szanghaju[77]. W 2020 amerykańska (USPS) i szwedzka poczta wspólnie wydały znaczek z wizerunkiem Bergman – honorując w ten sposób jej dorobek aktorski[78].
Isabella Rossellini sportretowała swoją matkę w filmie krótkometrażowym My Dad is 100 years Old (2005)[79]. Okres i lata życia spędzone przez Bergman we Włoszech zostały udramatyzowane w musicalu Camera; The Musical About Ingrid Bergman, który wystawiano w Sztokholmie[80] oraz w zmienionej wersji w Spira Cultural Center w Jönköping[81]. Ilsa Lund, bohaterka grana przez Bergman w Casablance (1942), stanowiła inspirację dla postaci Ilsy Faust (portretowanej przez Rebekę Ferguson) w filmach z serii Mission: Impossible[82]. Historyczny budynek piętrowy we francuskim Choisel, pełniący w przeszłości funkcję ratusza oraz szkoły, nazwano „L’Espace Ingrid Bergman” (EIB)[83]. Drewniana forma stóp Bergman znajduje się w Salvatore Ferragamo Museum we Florencji[84], a jej figura woskowa w Madame Tussaud w Hollywood w Kalifornii[85].
Wesleyan University z siedzibą w Middletown w stanie Connecticut, jest gospodarzem „Ingrid Bergman Collection”, w skład której wchodzą m.in. album z wycinkami, dokumentacja finansowa i prawna, fotosy, kostiumy, nagrody, pamiątki, portrety, scenariusze i zdjęcia[86]. Pozostaje jedną z 24 osób w historii, które skompletowały potrójną koronę aktorstwa (Oscar, Emmy i Tony)[87].
Odznaczenia
W styczniu 1947 król Szwecji Gustaw V przyznał Bergman najwyższe odznaczenie państwowe, złoty medal Litteris et Artibus za „wybitność i godność, z jaką reprezentuje szwedzką sztukę w Stanach Zjednoczonych”[88]. W lipcu 1964, podczas wizyty w Harpsund, premier Tage Erlander nadał jej szwedzkie odznaczenie państwowe – tytuł Komandora Królewskiego Orderu Wazów (KVO)[89]. W 1979, w uznaniu za znaczący wkład w kulturę, otrzymała od szwedzkiego rządu medal Illis quorum[90][91]. W 1987 pośmiertnie odznaczono ją Wielkim Krzyżem Zasługi RFN[55].
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Mimo wygranej Bergman nie przyznano nagrody, ponieważ w filmie Europa ’51 (1952) dubbingowała ją Lydia Simoneschi[4], co było sprzeczne z obowiązującymi w owych czasach przepisami festiwalu. Gdy po latach je zmieniono, w 1992 syn aktorki, Renato Roberto Ranaldo Giusto Giuseppe Rossellini zaakceptował nagrodę, którą dyrekcja festiwalu postanowiła pośmiertnie przyznać Bergman[5].
- ↑ Uczestnictwo w gali przyznania NYFCC Awards w 1957 było jej pierwszą wizytą w Stanach Zjednoczonych od siedmiu lat, gdy została skazana za ostracyzm (po nawiązaniu romansu z Roberto Rossellinim, którego wkrótce poślubiła). Na lotnisku, po przylocie, witały ją transparenty z napisami: „Kochamy Cię Ingrid. Witamy w domu!”[34].
Przypisy
- ↑ Brown 1974 ↓, s. 115; Moliterno 2020 ↓, s. 561.
- ↑ Leamer 1986 ↓, s. 327.
- ↑ Accademia del Cinema Italiano – Premi David di Donatello: Ingrid Bergman. Włoska Akademia Filmowa. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-22)]. (wł.).
- ↑ a b Lancia 1998 ↓, s. 305.
- ↑ Bergman’s Son to Accept Honor for Mom. „Orlando Sentinel”. ISSN 0744-6055. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2015-07-01]. (ang.).
- ↑ a b c Spoto 1998 ↓, s. 251.
- ↑ 8. Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-25)]. (wł.).
- ↑ a b Moliterno 2020 ↓, s. 527.
- ↑ Brown 1974 ↓, s. 55–56; Taylor 1983 ↓, s. 54; Leamer 1986 ↓, s. 103; Quirk 1989 ↓, s. 26; Lancia 1998 ↓, s. 46; Spoto 1998 ↓, s. 187; Thomson 2010 ↓, s. 43.
- ↑ Brown 1974 ↓, s. 61, 74; Taylor 1983 ↓, s. 58; Leamer 1986 ↓, s. 115–116; Quirk 1989 ↓, s. 27; Lancia 1998 ↓, s. 48; Spoto 1998 ↓, s. 205–206; Thomson 2010 ↓, s. 49–50; Ziółkowska 2013 ↓, s. 149.
- ↑ Lancia 1998 ↓, s. 51; Spoto 1998 ↓, s. 209.
- ↑ Lancia 1998 ↓, s. 61; Spoto 1998 ↓, s. 286.
- ↑ Brown 1974 ↓, s. 102, 111; Taylor 1983 ↓, s. 106; Leamer 1986 ↓, s. 250; Quirk 1989 ↓, s. 37; Lancia 1998 ↓, s. 84; Spoto 1998 ↓, s. 367; Thomson 2010 ↓, s. 104–105; Chandler 2012 ↓, s. 206; Ziółkowska 2013 ↓, s. 145.
- ↑ Taylor 1983 ↓, s. 122; Leamer 1986 ↓, s. 308; Quirk 1989 ↓, s. 41; Lancia 1998 ↓, s. 135; Spoto 1998 ↓, s. 431–432; Thomson 2010 ↓, s. 105; Chandler 2012 ↓, s. 257; Smit 2012 ↓, s. 116; Ziółkowska 2013 ↓, s. 174.
- ↑ Lancia 1998 ↓, s. 146; Spoto 1998 ↓, s. 449; Ziółkowska 2013 ↓, s. 212.
- ↑ Film in 1959: BAFTA Awards. Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)]. (ang.).
- ↑ Film in 1975: BAFTA Awards. Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)]. (ang.).
- ↑ Thilo Wydra: Ingrid Bergman: Ein Leben. DVA, 2017. ISBN 978-3-641-15010-5. (niem.).
- ↑ Bambi – History – Past Winners. [dostęp 2023-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-04)]. (ang.).
- ↑ Frank Noack: Veit Harlan: The Life and Work of a Nazi Filmmaker. University Press of Kentucky, 2016, s. 322. ISBN 978-0-8131-6702-2. (ang.).
- ↑ Gilles Loison: François de Roubaix, charmeur d’émotions. Éditions Chapitre Douze, 2006, s. 17–18. ISBN 978-2-915345-06-3. (fr.).
- ↑ Winners the Fourth Annual Donaldson Awards 1946–1947. „Billboard”, s. 49, 23 sierpnia 1947. ISSN 0006-2510.
- ↑ Brown 1974 ↓, s. 86.
- ↑ Lincoln Barnett. Ingrid of Lorraine. „Life”, s. 120, 24 marca 1947. ISSN 0024-3019.
- ↑ 1956–1957 Topliner Female Dramatic Performances. „Motion Picture Exhibitor”, s. 68, 28 sierpnia 1957.
- ↑ Doris Day, Box Office, Awards and Nominations. [dostęp 2023-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-23)]. (ang.).
- ↑ 1959 Laurel Award Winners: Topliner Female Stars. „Motion Picture Exhibitor”, s. 68, 23 września 1959.
- ↑ 1960 Laurel Award Winners: Topliner Female Stars. „Motion Picture Exhibitor”, s. 49, 28 września 1960.
- ↑ Patrizio Rossi: Roberto Rossellini: A Guide to References and Resources. G.K. Hall & Co., 1988, s. 89. ISBN 978-0-8161-7911-4. (ang.).
- ↑ Brown 1974 ↓, s. 120; Leamer 1986 ↓, s. 269–270; Spoto 1998 ↓, s. 381; Chandler 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Ingrid Bergman – Emmy Awards, Nominations and Wins. Nagroda Emmy. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-10)]. (ang.).
- ↑ Taylor 1983 ↓, s. 127; Leamer 1986 ↓, s. 360; Spoto 1998 ↓, s. 464; Chandler 2012 ↓, s. 298.
- ↑ Los Angeles Film Critics Assn.. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-08)]. (ang.).
- ↑ Leamer 1986 ↓, s. 246, 247; Ziółkowska 2013 ↓, s. 151, 153.
- ↑ Awards – New York Film Critics Circle – 1944. Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (ang.).
- ↑ Awards – New York Film Critics Circle – 1945. Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (ang.).
- ↑ Awards – New York Film Critics Circle – 1956. Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (ang.).
- ↑ Awards – New York Film Critics Circle – 1978. Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (ang.).
- ↑ Taylor 1983 ↓, s. 74; Chandler 2012 ↓, s. 140.
- ↑ Fetrow 1994 ↓, s. 389.
- ↑ Fetrow 1994 ↓, s. 167.
- ↑ 1958 – National Board of Review. National Board of Review. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-09)]. (ang.).
- ↑ 1978 – National Board of Review. National Board of Review. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-04)]. (ang.).
- ↑ Past Awards – National Society of Film Critics. National Society of Film Critics. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-17)]. (ang.).
- ↑ Drama Critics’ Selections. „Variety”, s. 58, 21 maja 1947. ISSN 0042-2738.
- ↑ Claire Walter: Winners, the Blue Ribbon Encyclopedia of Awards. Facts on File Incorporated, 1982, s. 299. ISBN 978-0-87196-386-4. (ang.).
- ↑ Richard Crouse: Reel Winners: Movie Award Trivia. Dundurn Press, 2005, s. 161. ISBN 978-1-77070-199-1. (ang.).
- ↑ Ingrid Bergman: Golden Globes. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-05)]. (ang.).
- ↑ Spoto 1998 ↓, s. 76.
- ↑ Elmer Awards. „Movie-Radio Guide”, s. 5, 7–13 lutego 1942.
- ↑ Sandra Grabman: Plain Beautiful: The Life of Peggy Ann Garner. BearManor Media, 2005. ISBN 978-1-59393-017-2. (ang.).
- ↑ Leamer 1986 ↓, s. 140.
- ↑ Spoto 1998 ↓, s. 269; Smit 2012 ↓, s. 37.
- ↑ Smit 2012 ↓, s. 6.
- ↑ a b c Jan Göransson, Derek Jones: Ingrid Bergman: SFdb. Svensk Filmdatabas. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (szw. • ang.).
- ↑ Spoto 1998 ↓, s. 365.
- ↑ People: Sep. 20, 1963. „Time”. ISSN 0040-781X. [dostęp 2024-02-13]. [zarchiwizowane z adresu 2023-11-10]. (ang.).
- ↑ Ingrid Bergman: Hollywood Walk of Fame. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (ang.).
- ↑ a b Quirk 1989 ↓, s. 13.
- ↑ Ingrid Bergman in Fjällbacka. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (ang.).
- ↑ James Proctor, Neil Roland: The Rough Guide to Sweden. Rough Guides, 2003, s. 174. ISBN 978-1-84353-066-4. (ang.).
- ↑ The Stars Fell on Venice to Honor Ingrid Bergman on the First Anniversary of Her Death. „People”. ISSN 0093-7673. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-02]. (ang.).
- ↑ Deni Bown, David Joyce: Roses. Dorling Kindersley, 1996, s. 35. ISBN 978-0-7894-0607-1. (ang.).
- ↑ Scott Vernon: The 100 Greatest Movie Stars of All Time. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-30)]. (ang.).
- ↑ American Film Institute: Afi’s 50 Greatest American Screen Legends. American Film Institute. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)]. (ang.).
- ↑ Ingrid Bergman: A Centennial Celebration. Museum of Modern Art. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (ang.).
- ↑ Ingrid Bergman Centennial. AFI Silver Theatre and Cultural Center. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
- ↑ Ulrika Knutson on Ingrid Bergman. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
- ↑ Nathalie Atkinson. TIFF Retrospective Celebrates the Natural, Notorious Ingrid Bergman. „The Globe and Mail”. ISSN 0319-0714. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05]. (ang.).
- ↑ Daniel M. Gold. BAM Presents a Survey of 14 Ingrid Bergman Films. „The New York Times”. ISSN 0362-4331. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05]. (ang.).
- ↑ Sarah Larson. Ingrid Bergman, As Time Goes By. „The New Yorker”. ISSN 0028-792X. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05]. (ang.).
- ↑ Ingrid Bergman in Fjällbacka – An Exhibition at Bohuslän Museum, Uddevalla. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
- ↑ Isabella Rossellini, Lothar Schirmer: Ingrid Bergman: A Life in Pictures. Chronicle Books, 2015. ISBN 978-1-4521-4955-4. (ang.).
- ↑ Ingrid Bergman Honoured with Rome Mural. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (ang.).
- ↑ Ann Hornaday. ‘Ingrid Bergman – In Her Own Words’: An Intimate Glimpse of an Icon. „The Washington Post”. ISSN 0190-8286. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-03]. (ang.).
- ↑ Elsa Keslassy. Cannes Unveils Official Poster featuring Ingrid Bergman. „Variety”. ISSN 0042-2738. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05]. (ang.).
- ↑ Kate Oczypok: Swedish Embassy Celebrates 100 Years of Ingrid Bergman. The Washington Diplomat. [dostęp 2023-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-26)]. (ang.).
- ↑ Ingrid Bergman First Day of Issue Stamp Sales Event in West Hollywood August 20. United States Postal Service. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (ang.).
- ↑ Caryn James. Isabella Rossellini’s Tribute to Her Father, Cinema’s Great Neorealist Talking Belly. „The New York Times”. ISSN 0362-4331. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2014-02-17]. (ang.).
- ↑ Annette Stolt: Review: Camera – The Ingrid Bergman Musical at Östgötateatern, Linköping. BroadwayWorld. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
- ↑ Camera – Kulturhuset Spira. Spira Cultural Center. [dostęp 2023-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-21)]. (szw.).
- ↑ Nick Evans: Mission: Impossible Fallout Has a Casablanca Connection. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (ang.).
- ↑ Espace Ingrid Bergman. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (fr.).
- ↑ Ferragamo Museo Cinema. Salvatore Ferragamo Museum. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-01)]. (ang.).
- ↑ Sreeku Nair: A Visit to Madame Tussauds, Hollywood. Medium. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-06)]. (ang.).
- ↑ Ingrid Bergman, Cinema Archives. Wesleyan University. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (ang.).
- ↑ Justin Cash: Triple Crown of Acting: 24 Remarkable Individuals. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (ang.).
- ↑ Spoto 1998 ↓, s. 250–251.
- ↑ Franskt på Harpsund. „Svenska Dagbladet”, 9 lipca 1964. ISSN 1101-2412.
- ↑ Leamer 1986 ↓, s. 331.
- ↑ Tytti Soila, Alexia Grosjean: Ingrid Bergman. Svenskt kvinnobiografiskt lexikon. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-04)]. (ang.).
Bibliografia
- Curtis F. Brown: Ingrid Bergman. Galahad Books, 1974. ISBN 978-0-88365-164-3. (ang.).
- Charlotte Chandler: Ingrid Bergman. Monika Szczęsny (tłum.). Prószyński i S-ka, 2012. ISBN 978-83-7839-385-6. (pol.).
- Alan G. Fetrow: Feature Films, 1940–1949: A United States Filmography. McFarland & Company, 1994. ISBN 978-0-89950-914-3. (ang.).
- Enrico Lancia: I premi del cinema. Gremese Editore, 1998. ISBN 978-88-7742-221-7. (wł.).
- Laurence Leamer: As Time Goes By: the Life of Ingrid Bergman. Hamilton, 1986. ISBN 978-0-241-11871-9. (ang.).
- Gino Moliterno: Historical Dictionary of Italian Cinema. Rowman & Littlefield, 2020. ISBN 978-1-5381-1948-8. (ang.).
- Lawrence J. Quirk: The Complete Films of Ingrid Bergman. Carol Publishing Group, 1989. ISBN 978-0-8065-0972-3. (ang.).
- David Smit: Ingrid Bergman: The Life, Career and Public Image. McFarland & Company, 2012. ISBN 978-0786472260. (ang.).
- Donald Spoto: Ingrid Bergman. Dama z Casablanki. Anna Wojtaszczyk (tłum.). ALFA, 1998. ISBN 83-7179-132-1. (pol.).
- John Russell Taylor: Ingrid Bergman. Elm Tree Books, 1983. ISBN 978-0-241-11106-2. (ang.).
- David Thomson: Ingrid Bergman. Faber and Faber, 2010. ISBN 978-0-86547-934-0. (ang.).
- Aleksandra Ziółkowska: Ingrid Bergman prywatnie. Prószyński i S-ka, 2013. ISBN 978-83-7839-518-8. (pol.).