Kosaciec niski
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | szparagowce | ||
Rodzina | kosaćcowate | ||
Rodzaj | kosaciec | ||
Gatunek | kosaciec niski | ||
Nazwa systematyczna | |||
Iris pumila L. Sp. pl. 1:38. 1753 | |||
|
Kosaciec niski (Iris pumila L.) – gatunek rośliny z rodzaju kosaćcowatych (Iridaceae). Pochodzi z Azji (występuje na Kaukazie) i środkowej, wschodniej i południowo-wschodniej Europy, rozprzestrzenił się w Ameryce Północnej[3]. W Polsce nie występuje dziko, jest uprawiany (rzadko) jako roślina ozdobna[4]. Pochodzi od niego kilka mieszańców, uprawianych jako rośliny ozdobne, np. Iris ×barbata, Iris ×hybrida hort.[4]
Morfologia i biologia
- Pokrój
- Cała roślina ma wysokość (wraz z kwiatem) 10–15 cm. Pod ziemią grube i mięsiste kłącze. Jest byliną, kwitnie od kwietnia do maja. Liczba chromosomów 2n = 32[4].
- Łodyga
- Pojedyncza, wzniesiona, gruba, naga, bardzo krótka.
- Liście
- Szablaste, o długości 5–15 cm i szerokości 1–3 cm.
- Kwiaty
- O barwie fioletowej, niebieskiej lub białej i długości do 15 cm. U kultywarów występują też kwiaty w kolorze żółtym, purpurowym[5]. Zazwyczaj występuje tylko jeden duży kwiat na szczycie łodygi. Zewnętrzne listki okwiatu są odgięte, wewnętrzne wzniesione. Znamiona słupka, szerokie, liściowate.
Zastosowanie i uprawa
Nadaje się na rabaty kwiatowe, do ogródków skalnych i na kwiat cięty. Wymaga słonecznego stanowiska, nie ma natomiast specjalnych wymagań co do gleby, nie należy go sadzić na glebach świeżo nawożonych obornikiem[6]. Rozmnaża się łatwo poprzez podział kłączy wczesną wiosną lub w drugiej połowie lata[6].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-09] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-25].
- ↑ a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ a b Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
- NKC: ph516965
- Britannica: plant/Iris-pumila
- SNL: dvergiris
- BioLib: 42066
- EoL: 490958
- Flora of North America: 242101714
- FloraWeb: 3097
- GBIF: 5298675
- identyfikator iNaturalist: 57646
- IPNI: 439008-1
- ITIS: 43224
- NCBI: 995819
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-322277
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:439008-1
- Tela Botanica: 82699
- identyfikator Tropicos: 16600058
- USDA PLANTS: IRPU2
- CoL: 3Q225