Języki khoisan

Języki khoisan

Obszar	Afryka Południowa
Liczba mówiących	ok. 350 tys.
Kody rodziny językowej
ISO 639-5	khi
Występowanie
Rozpowszechnienie geograficzne języków khoisan (kolor żółty)
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode.

Języki khoisan (języki buszmeńsko-hotentockie, języki hotentocko-buszmeńskie) – grupa językowa obejmująca ponad 100 języków występujących w Afryce, głównie w krajach Afryki Południowej (RPA, Namibia, Angola, Botswana i Tanzania). Języki tej rodziny reprezentują typ języków mlaskowych, których cechą charakterystyczną jest występowanie tzw. mlasków, mających status fonemów.

Większość języków tej grupy jest wymarłych lub zanikających. Współcześnie posługuje się nimi zaledwie ok. 350 tys. mówiących. Najważniejszym z języków khoisan jest język nama.

Jednym ze światowej sławy i renomy specjalistów zajmujących się językami mlaskowymi był polski etnograf i językoznawca Roman Stopa (1895–1995). Przed II wojną światową badał on ludy Bantu oraz Buszmenów i Hotentotów.

Klasyfikacja języków khoisan

Powszechnie przyjmowana klasyfikacja języków khoisan jest klasyfikacją sztuczną. Za właściwe języki khoisan uważa się rodzinę języków khoe. Oprócz tego do grupy tej zalicza się spokrewnione z językami khoe rodziny języków tuu oraz Juu-ǂHoan, a także język sandawe.

Do języków khoisan zaliczany jest również używany przez Pigmejów w Tanzanii język hadza, pomimo iż jest on oddalony od pozostałych języków khoisan i niespokrewniony z nimi.

język hadza (ok. 975)

język sandawe (ok. 40 tys.)

języki khoe

kwadi †

języki khoekhoe

nama (ok. 250 tys.)

eini †

południowe

korana (6)

xiri (90)

języki tshu-kwe

wschodnie

shua (6 tys.)

tsoa (9,3 tys.)

zachodnie

kxoe (11 tys.)

naro (14 tys.)

gǁana-gǀwi (4,5 tys.)

języki tuu

języki taa

!Xóõ (4,2 tys.)

dolny nossob †

języki ǃKwi

Nǁng (8)

ǀXam †

ǂUngkue †

ǁXegwi †

języki juu-ǂhoan

ǂHõã (200)

języki juu (ok. 45 tys.)

!kung

juǀʼhoan

Bibliografia

• Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655  (pol.).
• StanisławS. Piłaszewicz StanisławS., EugeniuszE. Rzewuski EugeniuszE., Wstęp do afrykanistyki, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2004, ISBN 83-235-0061-4, OCLC 749258177 .brak strony (książka)
• khoisan języki, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-20] .