Język adygejski
Obszar | Federacja Rosyjska, Turcja, Jordania, Syria, Izrael, Macedonia Północna, Irak | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących | ok. 568 tys. | ||||||
Pismo/alfabet | zmodyfikowana cyrylica | ||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Adygeja | ||||||
UNESCO | 2 wrażliwy↗ | ||||||
Ethnologue | 2 prowincjonalny↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-2 | ady | ||||||
ISO 639-3 | ady | ||||||
IETF | ady | ||||||
Glottolog | adyg1241 | ||||||
Ethnologue | ady | ||||||
GOST 7.75–97 | ады 020 | ||||||
WALS | adt | ||||||
SIL | ADY | ||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język adygejski (адыгэбзэ[1], trl. adygebze) – język z rodziny języków abchasko-adygejskich, jeden z oficjalnych języków (obok rosyjskiego) Republiki Adygei w Federacji Rosyjskiej. Posługuje się nim ok. 568 tys. ludzi[1]. Poza Rosją język adygejski używany jest także m.in. w Turcji, Jordanii, Syrii, Izraelu, Macedonii Północnej i Iraku.
Język wraz z ubyskim, abchaskim, kabardyjskim i abazyńskim tworzy grupę języków północno-zachodniokaukaskich (abchasko-adygejskich). Język adygejski został ustandaryzowany po rewolucji październikowej. Od 1938 roku do pisowni używa się cyrylicy. Wcześniej do zapisu języka adygejskiego używano alfabetu arabskiego i łacińskiego.
W języku adygejskim występują zapożyczenia z rosyjskiego, arabskiego, perskiego i języków turkijskich[2].
Alfabet
- Współczesny alfabet adygejski wraz z nazwami liter[3]
А а а | Б б бы | В в вы | Г г гы | Гу гу гуы | Гъ гъ гъы | Гъу гъу гъуы | Д д ды | Дж дж джы | Дз дз дзы | Дзу дзу дзуы |
Е е йэ | Ё ё йо | Ж ж жы | Жъ жъ жъы | Жъу жъу жъуы | Жь жь жьы | З з зы | И и йы | Й й йы кӏаку | К к кы | Ку ку куы |
Къ къ къы | Къу къу къуы | КI кI кӏы | Кӏу кӏу кӏуы | Л л лы | Лъ лъ лъы | ЛI лI лӏы | М м мы | Н н ны | О о уэ | П п пы |
ПI пI пӏы | Пӏу пӏу пӏуы | Р р ры | С с сы | Т т ты | ТI тI тӏы | Тӏу тӏу тӏуы | У у уы | Ф ф фы | Х х хы | Хъ хъ хъы |
Хъу хъу хъуы | Хь хь хьы | Ц ц цы | Цу цу цуы | ЦI цI цӏы | Ч ч чы | Чъ чъ чъы | ЧI чI чӏы | Ш ш шы | Шъ шъ шъы | Шъу шъу шъуы |
ШI шI шӏы | Шӏу шӏу шӏуы | Щ щ щы | Ъ ъ пытэ тамыгъ | Ы ы ы | Ь ь шъэбэ тамыгъ | Э э э | Ю ю йыу | Я я йа | I Iы | Iу Iыу |
Przypisy
- ↑ a b David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Adyghe, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
- ↑ AsyaA. Pereltsvaig AsyaA., Languages of the World: An Introduction, wyd. 2, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 128, DOI: 10.1017/9781316758854, ISBN 978-1-107-17114-5 [dostęp 2023-09-23] (ang.).
- ↑ Adgiejskij ałfawit. Riespublika Adygieja. [dostęp 2016-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)].
Linki zewnętrzne
Zobacz hasło adygejski w Wikisłowniku |
- Próbka języka adygejskiego. language-museum.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-06)].
- Adyghe, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2006-07-23] (ang.).
- Transliteracja łacińska adygejskiego online
- p
- d
- e
Języki północnokaukaskie |
| ||||
---|---|---|---|---|---|
Języki kartwelskie (południowokaukaskie) prakartwelski[A] |
- ↑ Język prakartwelski nie jest językiem kartwelskim, lecz przodkiem wszystkich języków kartwelskich
- PWN: 3865965
- Britannica: topic/Adyghian-language
- БРЭ: 5199655
- SNL: adygeisk