Goniothalamus

Goniothalamus
Ilustracja
Goniothalamus marcanii
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

magnoliowce

Rodzina

flaszowcowate

Rodzaj

Goniothalamus

Nazwa systematyczna
Goniothalamus (Blume) J. D. Hooker et T. Thomson
Fl. Ind. 105. Jul 1855[3]
Typ nomenklatoryczny

G. macrophyllus (Blume) J. D. Hooker et T. Thomson[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Goniothalamus – rodzaj należący do rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajdują się 133 gatunki o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 17 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)[4]. Występuje naturalnie w tropikalnej i subtropikalnej części Azji Południowo-Wschodniej[5]. Gatunkiem typowym jest G. macrophyllus (Blume) J. D. Hooker et T. Thomson[3].

Morfologia

Pokrój
Drzewa i krzewy o wzniesionych pędach[6].
Liście
Skrętoległe, pojedyncze, całobrzegie, krótkoogonkowe, o dużej blaszce liściowej[6][7].
Kwiaty
Promieniste, obupłciowe, pojedyncze lub zebrane po kilka w pęczki, rozwijają się w kątach liści. U podstawy szypułek kwiatowych znajdują się przysadki. Działki 3. Płatków jest 6, w dwóch okółkach. Płatki okółka zewnętrznego płasko rozpostarte, grube, podczas gdy płatki okółka wewnętrznego są małe, z krótkim paznokciem. Pręciki i owocolistki liczne. W każdym owocolistku od 1 do 10 zalążków. Szyjka słupka wydłużona, zakończona całobrzegim lub dwupłatowym znamieniem[6][7].
Owoce
Apokarpiczne (zbiorowe), owalne[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae) z rzędu magnoliowców (Magnoliales)[2]. Włączany bywał jako sekcja Goniothalamus Blume, Fl. Javae, Annonaceae, 71, 79. 1830 w obręb rodzaju choruna (Polyalthia)[6].

Wykaz gatunków (tylko nazwy akceptowane)[4]
  • Goniothalamus acehensis R.M.K.Saunders
  • Goniothalamus alatus R.M.K.Saunders
  • Goniothalamus albiflorus Bân
  • Goniothalamus amuyon (Blanco) Merr.
  • Goniothalamus andersonii J.Sinclair
  • Goniothalamus aruensis Scheff.
  • Goniothalamus aurantiacus R.M.K.Saunders & Chalermglin
  • Goniothalamus australis Jessup
  • Goniothalamus borneensis Mat-Salleh
  • Goniothalamus bracteosus Bân
  • Goniothalamus brevicuspis Miq.
  • Goniothalamus calcareus Mat-Salleh
  • Goniothalamus caloneurus Miq.
  • Goniothalamus calvicarpus Craib
  • Goniothalamus calycinus J.Sinclair
  • Goniothalamus cardiopetalus (Dalzell) Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus carolinensis Kaneh.
  • Goniothalamus catanduanensis Quisumb.
  • Goniothalamus cauliflorus K.Schum.
  • Goniothalamus ceramensis Miq.
  • Goniothalamus chartaceus H.L.Li
  • Goniothalamus cheliensis Hu
  • Goniothalamus chinensis Merr. & Chun
  • Goniothalamus cleistogamus Burck
  • Goniothalamus clemensii Bân
  • Goniothalamus copelandii Merr.
  • Goniothalamus coriaceus Burck
  • Goniothalamus costulatus Miq.
  • Goniothalamus crockerensis Mat-Salleh
  • Goniothalamus curtisii King
  • Goniothalamus cylindrostigma Airy Shaw
  • Goniothalamus dewildei R.M.K.Saunders
  • Goniothalamus dispermus Miq.
  • Goniothalamus dolichocarpus Merr.
  • Goniothalamus dolichopetalus Merr.
  • Goniothalamus donnaiensis Finet & Gagnep.
  • Goniothalamus donnajensis Finet & Gagnep.
  • Goniothalamus dumontetii R.M.K.Saunders & Munzinger
  • Goniothalamus elegans Ast
  • Goniothalamus elmeri Merr.
  • Goniothalamus epiphyticus Elmer
  • Goniothalamus euneurus Miq.
  • Goniothalamus expansus Craib
  • Goniothalamus fulvus Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus gabriacianus (Baill.) Ast
  • Goniothalamus gardneri Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus giganteus Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus gigantifolius Merr.
  • Goniothalamus gitingensis Elmer
  • Goniothalamus gracilipes Bân
  • Goniothalamus grandiflorus (Warb.) Boerl.
  • Goniothalamus griffithii Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus holttumii J.Sinclair
  • Goniothalamus hookeri Thwaites
  • Goniothalamus howii Merr. & Chun
  • Goniothalamus imbricatus Scheff.
  • Goniothalamus kinabaluensis Bân ex Mat-Salleh
  • Goniothalamus kostermansii Mat-Salleh
  • Goniothalamus lancifolius Merr.
  • Goniothalamus laoticus (Finet & Gagnep.) Bân
  • Goniothalamus latestigma C.E.C.Fisch.
  • Goniothalamus leiocarpus (W.T.Wang) P.T.Li
  • Goniothalamus lii X.L.Hou & Y.M.Shui
  • Goniothalamus loerzingii R.M.K.Saunders
  • Goniothalamus longistaminus R.M.K.Saunders
  • Goniothalamus longistipites Mat-Salleh
  • Goniothalamus longistylus Merr.
  • Goniothalamus macranthus (Kurz) Boerl.
  • Goniothalamus macrocalyx Bân
  • Goniothalamus macrophyllus (Blume) Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus maewongensis R.M.K.Saunders & Chalermglin
  • Goniothalamus magnificus Elmer
  • Goniothalamus majestatis P.Kessler
  • Goniothalamus malayanus Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus meeboldii Craib
  • Goniothalamus mindorensis Merr.
  • Goniothalamus miquelianus R.M.K.Saunders
  • Goniothalamus montanus J.Sinclair
  • Goniothalamus multiovulatus Ast
  • Goniothalamus ninhianus Bân
  • Goniothalamus nitidus Merr.
  • Goniothalamus obtusifolius Merr.
  • Goniothalamus panayensis Merr.
  • Goniothalamus parallelovenius Ridl.
  • Goniothalamus peduncularis King & Prain
  • Goniothalamus philippinensis Merr.
  • Goniothalamus puncticulifolius Merr.
  • Goniothalamus repevensis Pierre ex Finet & Gagnep.
  • Goniothalamus rhynchantherus Dunn
  • Goniothalamus ridleyi King
  • Goniothalamus rongklanus R.M.K.Saunders & Chalermglin
  • Goniothalamus roseus Stapf
  • Goniothalamus rostellatus Mat-Salleh
  • Goniothalamus rotundisepalus M.R.Hend.
  • Goniothalamus rufus Miq.
  • Goniothalamus saigonensis Pierre ex Finet & Gagnep.
  • Goniothalamus salicinus Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus sawtehii C.E.C.Fisch.
  • Goniothalamus scortechinii King
  • Goniothalamus sesquipedalis (Wall.) Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus shraddhae S.R.Dutta & S.M.Almeida
  • Goniothalamus sibuyanensis (Elmer) Merr.
  • Goniothalamus simonsii Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus sinclairianus Mat-Salleh
  • Goniothalamus stenopetalus Stapf
  • Goniothalamus stenophyllus Merr.
  • Goniothalamus suaveolens Becc.
  • Goniothalamus subevenius King
  • Goniothalamus suluensis Merr.
  • Goniothalamus takhtajanii Bân
  • Goniothalamus tamirensis Pierre ex Finet & Gagnep.
  • Goniothalamus tapis Miq.
  • Goniothalamus tapisoides Mat-Salleh
  • Goniothalamus tavoyensis Chatterjee
  • Goniothalamus tenasserimensis Biswas
  • Goniothalamus tenuifolius King
  • Goniothalamus thomsonii Thwaites
  • Goniothalamus thwaitesii Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus tomentosus R.M.K.Saunders
  • Goniothalamus tortilipetalus M.R.Hend.
  • Goniothalamus touranensis Ast
  • Goniothalamus trunciflorus Merr.
  • Goniothalamus undulatus Ridl.
  • Goniothalamus uniovulatus Lauterb. & K.Schum.
  • Goniothalamus uvarioides King
  • Goniothalamus velutinus Airy Shaw
  • Goniothalamus vietnamensis Bân
  • Goniothalamus viridiflorus K.Schum. & Lauterb.
  • Goniothalamus walkeri Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus wightii Hook.f. & Thomson
  • Goniothalamus woodii Merr. ex Mat-Salleh
  • Goniothalamus wrayi King
  • Goniothalamus wynaadensis (Bedd.) Bedd.
  • Goniothalamus yunnanensis W.T.Wang

Zastosowanie

Owoce niektórych gatunków są jadalne (mają smak podobny do winogrona). Z kory gatunku G. wightii otrzymuje się mocne włókna[5].

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-01-27]  (ang.).
  3. a b c Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2013-04-04]. (ang.).
  4. a b Goniothalamus. The Plant List. [dostęp 2015-09-22]. (ang.).
  5. a b D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 308. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
  6. a b c d e Bingtao Li & Michael G. Gilbert: Goniothalamus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-04-04]. (ang.).
  7. a b Goniothalamus. Plantes & botanique. [dostęp 2015-09-22]. (fr.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 38082
  • Flora of China: 113894
  • Flora of North America: 113894
  • GBIF: 3154482
  • identyfikator iNaturalist: 185449
  • IPNI: 2036-1
  • NCBI: 261082
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:2036-1
  • identyfikator Tropicos: 40016291
  • CoL: 4Q7C