Gąska liściowata
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | grzyby | ||
Typ | podstawczaki | ||
Klasa | pieczarniaki | ||
Rząd | pieczarkowce | ||
Rodzina | gąskowate | ||
Rodzaj | gąska | ||
Gatunek | gąska liściowata | ||
Nazwa systematyczna | |||
Tricholoma frondosae Kalamees & Shchukin Folia cryptog. Estonica 38: 14 (2001) | |||
|
Gąska liściowata, gąska osinowa (Tricholoma frondosae Kalamees & Shchukin) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tricholoma, Tricholomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 2001 r. Kuulo Kalamees i G. Shchukin w Estonii[1]. Synonim: Tricholoma equestre var. populinum Mort. Chr. & Noordel. 1999[2].
Polskie nazwy podaje internetowy atlas grzybów[3].
Morfologia
- Kapelusz
Średnica 5–8,5 cm, początkowo szeroko stożkowy do wypukłego, później spłaszczony, często z szerokim garbkiem. Na powierzchni koncentrycznie ułozone, wyraźnie widoczne łuski, zwłaszcza w środku. Łuski o barwie żółtawobrązowej, brązowawooliwkowej na zielonkawożółtym, bladożółtym lub jasnożółtym tle[4].
- Blaszki
Dochodzące do brzegu kapelusza, zielonkawożółte do siarkowożółtych[4].
- Trzon
Wysokość 6–8,5 cm, grubość 1–1,5 cm, cylindryczny. Powierzchnia gładka, lekko błyszcząca, słomkowożółta do siarkowożółtej[4].
Biały o łagodnym smaku i mącznym zapachu[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 5,65–7,80 × 3,75–5,25 µm, elipsoidalne, Q = 1,40–1,60, szkliste. Podstawki 24–30,5 × 5,80–6,95 µm, 4-zarodnikowe. Skórka w kapeluszu typu cutis do trichodermy, zbudowana ze strzępek o szerokości 3–6 µm. Brak sprzążek[4].
- Gatunki podobne
Gąska liściowata jest blisko spokrewniona z gąską zielonką (Tricholoma equestre) i morfologicznie jest do niej podobna[4].
Występowanie i siedlisko
Znane jest występowanie gąski liściowatej w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. W Polsce podano wiele stanowisk, a najnowsze podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[3].
Naziemny grzyb mykoryzowy[4]. Występuje na próchnicznych glebach w sąsiedztwie takich drzew jak olsza szara, olsza czarna, brzoza omszona, brzoza brodawkowata, świerk pospolity, topola osika i dąb szypułkowy[1]. Tworzy z nimi ektomykoryzę[4].
Przypisy
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2024-06-05] .
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-06-05] .
- ↑ a b Aktualne stanowiska Tricholoma frondosae w Polsce [online] [dostęp 2024-06-05] .
- ↑ a b c d e f g h İsmailİ. Şen İsmailİ., HakanH. Alli HakanH., Tricholoma (Fr.) Staude in the Aegean region of Turkey, „Doga, Turkish Journal of Botany”, 43 (6), 2019, s. 822, DOI: 10.3906/bot-1812-52 .
- ↑ Występowanie Tricholoma frondosae na świecie (mapa) [online] [dostęp 2024-06-05] .