Friedrichswerdersche Kirche

Friedrichswerdersche Kirche

Widok z południowego wschodu
Państwo	Niemcy
Miejscowość	Berlin
Adres	Werderscher Markt, 10117 Berlin
Wyznanie	protestanckie
Kościół	Ewangelicki Unii Staropruskiej
Historia Data rozpoczęcia budowy 1824 Data zakończenia budowy 1830 Aktualne przeznaczenie filia Starej Galerii Narodowej
Dane świątyni Styl neogotyk Architekt Karl Friedrich Schinkel Świątynia • materiał bud. • czerwona cegła Wieża kościelna • liczba wież 2 Liczba naw 1
Położenie na mapie Berlina Friedrichswerdersche Kirche
Położenie na mapie Niemiec Friedrichswerdersche Kirche
52°30′57″N 13°23′51″E/52,515833 13,397500
Multimedia w Wikimedia Commons

Friedrichswerdersche Kirche – neogotycki kościół poewangelicki w Berlinie, w części miasta o nazwie Friedrichswerder(inne języki), zaprojektowany przez Karla Friedricha Schinkla. Od 1987 filia Starej Galerii Narodowej.

Kościół został wzniesiony w latach 1824–1830^[1]. Projektant świątyni, Karl Friedrich Schinkel, planował początkowo wznieść ją w stylu klasycystycznym na wzór rzymskiej świątyni Maison Carrée w Nîmes^[2]. Schinkel sporządził cztery wersje kościoła^[3], a za namową księcia i późniejszego króla Fryderyka Wilhelma IV zdecydowano się na staroniemiecki styl, czyli neogotyk. Architekt w projekcie pozostał jednak wierny starożytnym proporcjom. Z uwagi na ograniczone środki finansowe zdecydowano się na jedną nawę, wzorowaną na kaplicach angielskich uczelni, a materiał – cegła, nawiązuje do nieodległych kościołów: św. Mikołaja i Mariackiego. Budulec ten w owym czasie nie był w Niemczech zbyt popularny, a kościół uważany jest za pierwszą ceglaną budowlę reprezentacyjną od czasów średniowiecza^[1]. Wygląd pinakli przeprojektował w 1843 roku uczeń Schinkla, Friedrich August Stüler^[4].

Po ukończeniu budowy świątynia była wykorzystywana przez wspólnotę niemiecką i francuską. Po zniszczeniach II wojny światowej świątynie częściowo zabezpieczono, generalny remont miał miejsce dopiero w latach 1979–1986 na pamiątkę 200. rocznicy narodzin architekta. W 1987 roku, z okazji 750-lecia Berlina, przekształcono go w filię Starej Galerii Narodowej, a po kolejnej renowacji z lat 1997–2000 urządzono w nim wystawę rzeźb z XIX wieku^[1].

W 2012 roku kościół zamknięto z powodu pęknięć i deformacji zachodniej części kościoła. Ponowne otwarcie miało miejsce po zakończeniu prac remontowych w 2020 roku^[5].

Świątynia neogotycka, ceglana, jednonawowa^[2], zaprojektowana z wykorzystaniem klasycznych proporcji^[1]. Nawa ma długość pięciu przęseł, prezbiterium zakończone jest wieloboczną absydą. Przypory ustawiono wewnątrz kościoła, nadbudowano je o pinakle wystające ponad elewacje. Okna dekorują maswerki. Dwuwieżową fasadę zdobi portal główny o dwóch arkadach, z rozetami w tympanonach. W spandrelach(inne języki) łuków umieszczono terakotowe płaskorzeźby aniołów, a przestrzeń między dwiema arkadami zdobi figura Michała Archanioła zabijającego smoka. Wygląd żeliwnych drzwi zaprojektował Christian Friedrich Tieck. Wnętrze kościoła przykrywa sklepienie gwiaździste^[2].

Wewnątrz kościoła prezentowana jest wystawa XIX-wiecznej rzeźby zatytuowana Ideal und Form. Zgromadzono tu dzieła m.in. Johanna Gottfrieda Schadowa, Emila Wolffa(inne języki), Christiana Daniela Raucha, Angeliki Facius(inne języki), Elisabet Ney(inne języki), Anny von Kahle(inne języki), Adolfa von Hildebranda i Artura Volkmanna(inne języki)^[6]. Prócz tego we wnętrzu ustawiona jest figura projektanta świątyni, Karla Friedricha Schinkla, wykonana przez Christiana Friedricha Tiecka^[2], oraz elementy sakralnego wyposażenia, takie jak ambona i mensa ołtarzowa. Częściowo zachowały się oryginalne witraże^[7].

• 
  Widok w 1839
• 
  Widok w 1850, po przebudowie Stülera
• 
  Zabezpieczony kościół w 1951
• 
  Widok z katedry przed budową sąsiednich budynków
• 
  Portal główny
• 
  Wnętrze
• 
  Wystawa
• 
  Mensa ołtarzowa