Bies
![]() | Ten artykuł dotyczy demona. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B0_%D0%BE_%D0%BF%D0%BE%D0%BF%D0%B5_%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%83%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%9F%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B0_crop.jpg/282px-%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B0_%D0%BE_%D0%BF%D0%BE%D0%BF%D0%B5_%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%83%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%9F%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B0_crop.jpg)
Bies – w przedchrześcijańskich wierzeniach Słowian uosobienie szkodliwego i złośliwego demona leśnego, nieprzyjaźnie nastawionego do ludzi[1]. Nazwa bies wywodzi się z prasłowiańskiego *bĕsъ, od praindoeuropejskiego *bhoidh-, oznaczającego „powodujący strach, przerażenie”[2].
Biesy mogły wnikać w poszczególne osoby i kierować ich działaniami (stąd określenie „zbiesiony”), przypisywano im też pilnowanie skarbów ukrytych w ziemi. Bytowały w lasach, bagnach i w głębinach wodnych[1].
Po chrystianizacji Słowiańszczyzny, mimo że starano się go utożsamić z chrześcijańskim diabłem ze względu na niektóre wspólne cechy, to jednak do ostatnich czasów obie postacie zachowały niemal pełną autonomię, bo bies szkodził przede wszystkim ciału, natomiast szatan-diabeł – duszy[3].
Zobacz też
![]() | Zobacz hasło bies w Wikisłowniku |
- czart
- diabeł
- demon
Przypisy
- ↑ a b Pełka L.J., Polska demonologia ludowa, Iskry, Warszawa, 1987.
- ↑ Aleksander Gieysztor (Mitologia Słowian 1982 s. 80) widzi pokrewieństwo z litewskim baisa – „strach”, Kazimierz Moszyński (Kultura ludowa Słowian t. 2) łączy ze staroindyjskim bhasah – „światło”, por. Słownik prasłowiański t. 1, s. 244.
- ↑ Franciszek Kotula: Po rzeszowskim Podgórzu błądząc. Reportaż historyczny. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1974, s. 90-91.
Bibliografia
- Andrzej MA.M. Kempiński Andrzej MA.M., Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich, Warszawa: Iskry, 2001, ISBN 83-207-1629-2, OCLC 297716845 .
- Podgórscy B. i A., Wielka Księga Demonów Polskich – leksykon i antologia demonologii ludowej, Wydawnictwo KOS, Katowice 2005. ISBN 83-89375-40-0.
- p
- d
- e
- БРЭ: 1861775