Biała Piska (gmina)

Biała Piska

gmina miejsko-wiejska

Ratusz w Białej Piskiej

Herb

Państwo

Polska

Województwo

warmińsko-mazurskie

Powiat

piski

TERC

8316013

Burmistrz

Beata Sokołowska

Powierzchnia

420,14 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności

11 971^[1]

• gęstość

28,5 os./km²

Nr kierunkowy

Tablice rejestracyjne

NPI

Adres urzędu:

ul. Mickiewicza 25
12-230 Biała Piska

Szczegółowy podział administracyjny

Liczba sołectw	47
Liczba miejscowości	66

Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego

Położenie na mapie Polski

53°37′N 22°04′E/53,611389 22,063056

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Biuletyn Informacji Publicznej

Biała Piska – gmina miejsko-wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie suwalskim.

Siedziba gminy to Biała Piska.

Według danych z 30 czerwca 2004^[2] gminę zamieszkiwało 12 287 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku^[3] gminę zamieszkiwało 11 622 osób.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[4] gmina Biała Piska ma obszar 420,14 km², w tym:

użytki rolne: 50%
użytki leśne: 40%

Gmina stanowi 23,65% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	12 287	100	6009	48,9	6278	51,1
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	29,2		14,3		14,9

Piramida wieku mieszkańców gminy Biała Piska w 2014 roku^[1].

Ochrona przyrody

Obszary Chronionego Krajobrazu

W granicach gminy położone są:

Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórz Dybowskich
Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Orzyckich
Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy i Jezior Piskich^[5]

Obszary NATURA 2000

W gminie zlokalizowany jest obszar Natura 2000:

Ostoja Poligon Orzysz (PLB280014) OSO^[5].

Użytki ekologiczne

W gminie Biała Piska jest zarejestrowany użytek ekologiczny Ostoje ptasie nad jeziorem Zdedy^[5].

Pomniki przyrody

Na obszarze gminy są zlokalizowane następujące pomniki przyrody^[5]^[6]^[7]:

Lp.	Nr ew.	Lokalizacja	Forma	Nazwa	Obwody przy powołaniu [cm]	Akt prawny
1.	126	leśnictw Karpiny oddz. 85c	grupa drzew	5 lip drobnolistnych	od 285 do 423	RLB 16/125/52
2.	133	Komorowo	grupa drzew	3 dęby szypułkowe jesion wyniosły	370, 340, 270 400	RLLŚ-83/1/69
3.	228	Drygały w pobliżu kościoła	aleja przydrożna	topola kanadyjska odm. Rudustra 11 dębów szypułkowych	od 182 do 360	Zarz. Nr 12/80 Woj. Suwalskiego z 12.03.1980 r.
4.	229	Drygały	pojedyncze drzewo	grab pospolity	288	Zarz. Nr 12/80 Woj. Suwalskiego z 12.03.1980 r.
5.	508	Drygały ul. Kolejowa	pojedyncze drzewo	kasztanowiec zwyczajny	243	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
6.	509	Drygały róg ul. Kościuszki i Targowej	pojedyncze drzewo	kasztanowiec zwyczajny	238	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
7.	613	Drygały 40 m od stacji PKP	pojedyncze drzewo	kasztanowiec zwyczajny	230	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
8.	614	Drygały ul. Szkolna 2, przed budynkiem szkoły	pojedyncze drzewa	sosna wejmutka	195	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
9.	617	Drygały za budynkiem szkoły	pojedyncze drzewo	klon zwyczajny	366	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
10.	618	Drygały po wschodniej stronie budynku szkoły	pojedyncze drzewo	dąb czerwony	272	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
11.	619	Drygały po zachodniej stronie budynku szkoły	pojedyncze drzewo	dąb czerwony	223	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
12.	620	Komorowo na rozwidleniu dróg	pojedyncze drzewo	dąb szypułkowy	335	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
13.	621	Komorowo w lesie liściastym, 150 m od magazynu nawozowego	pojedyncze drzewo	dąb szypułkowy	350	Rozp Nr 222/98 Woj. Suwalskiego z 14.12.1998 r.
14.	622	leśnictwo Ruda oddz. 675c były poligon	pojedyncze drzewo	sosna zwyczajna	395	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
15.	623	leśnictwo Ruda oddz. 675h były poligon	pojedyncze drzewo	dąb szypułkowy	370	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
16.	624	leśnictwo Nitki oddz. 526l były poligon, na terenie ruin wsi Kozłówek	pojedyncze drzewo	dwupienny dąb szypułkowy	320/320	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
17.	625	leśnictwo Nitki oddz. 588d były poligon, przy drodze do ruin wsi Kozłówek	pojedyncze drzewo	brzoza brodawkowata	245	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
18.	626	leśnictwo Nitki oddz. 611, 612, 655, 656	aleja śródleśna	jaworowo-lipowa	łącznie 52 szt.	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
19.	627	leśnictwo Monety oddz. 486a	pojedyncze drzewo	jedlica zielona	310	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
20.	628	leśnictwo Biała Góra oddz. 554l były poligon, przy drodze Ruda-Pilchy	pojedyncze drzewo	wiąz szypułkowy	250	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
21.	630	leśnictwo Kaliszki oddz. 396a przy drodze Pisz-Biała Piska, 25 m od osady Kolonia Kawałek	grupa drzew	buk pospolity kasztanowiec zwyczajny dąb szypułkowy lipa drobnolistna klon pospolity	320 260 315 150 228	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.
22.	631	leśnictwo Lisy oddz. 138b 200 m przy posesji leśniczówki leśnictwo Borowe i Ruda przy wjeździe od drogi wiejskiej wsi Myszki	aleja śródleśna	lipa drobnolistna lipa szerokolistna lipa krymska	od 110 do 325 łącznie 33 szt.	Dz. Urz. Woj. Warm-Maz. Nr 177, poz. 2598 z 18.11.2008 r.

Historia

Pierwsza osada została założona w 1482 roku nad strumieniem Gayle („Gayle” z języka pruskiego „biały”). W XIV wieku Białą i okolice zasiedlili polscy osadnicy, głównie Mazowszanie. Rozwój swój Biała zawdzięczała dogodnemu położeniu na szlaku handlowym. Zasłynęła głównie z dużych jarmarków bydła. 26 marca 1722 roku w Królewcu Fryderyk Wilhelm I, król pruski, nadał osadzie Bialla prawa miejskie. Biała Piska liczyła wówczas 600 mieszkańców.

Zabytki

Biała Piska posiada zabytki architektury i budownictwa. Do najważniejszych należą: wieża ciśnień, budynek stacji kolejowej z przełomu XIX i XX w. i kościół parafialny pw. świętego Andrzeja Boboli z lat 1756–1763 (wieża z 1832 roku), według projektu sławnego architekta, Karola Fryderyka Schinkla.

Sąsiednie gminy

Ełk, Grabowo, Kolno, Orzysz, Pisz, Prostki, Szczuczyn

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Biała Piska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko i prognoza oddziaływania na środowisko zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Biała Piska, 2010. [dostęp 2012-06-26].
↑ Wykaz pomników przyrody Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie, stan na rok 2007. [dostęp 2012-06-26].
↑ Program Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Drygały. [dostęp 2012-06-26].

Gmina Biała Piska

Siedziba gminy: Biała Piska

Miejscowości gminy

Miasto	Biała Piska
Wsie	Bełcząc Cibory Cwaliny Danowo Dmusy Drygały Giętkie Grodzisko Gruzy Guzki Iłki Jakuby Konopki Kowalewo Kożuchy Kózki Kruszewo Kukły Kumielsk Lipińskie Lisy Łodygowo Mikuty Monety Myszki Myśliki Nitki Nowe Drygały Oblewo Orłowo Pawłocin Pogorzel Mała Pogorzel Wielka Radysy Rogale Wielkie Rolki Ruda Skarżyn Sokoły Jeziorne Sulimy Szkody Świdry Świdry Kościelne Włosty Wojny Zabielne Zalesie
Części wsi	Idźki Kożuchy Małe Niegosy
Osady	Bemowo Piskie Cwalinki Dąbrówka Drygalska Długi Kąt Kaliszki Klarewo Komorowo Kożuchowski Młyn Rakowo Małe Sokoły Szymki Zaskwierki
Kolonie	Kolonia Kawałek Kolonia Konopki Oblewo Szkody-Kolonia Zatorze
Pozostałe miejscowości	Brzózki Małe Falęcin Koty Worgule

Jednostki pomocnicze gminy

Osiedla

Osiedle Nr 1
Osiedle Nr 2

Sołectwa

Bełcząc
Bemowo Piskie
Cibory
Cwaliny
Danowo
Dmusy
Drygały
Giętkie
Gruzy
Guzki
Kaliszki
Kolonia Kawałek
Komorowo
Konopki
Kowalewo
Kożuchy
Kożuchy Małe
Kózki
Kruszewo
Kumielsk
Lipińskie
Lisy
Łodygowo
Mikuty
Monety
Myszki
Myśliki
Nitki
Nowe Drygały
Oblewo
Orłowo
Pawłocin
Pogorzel Mała
Pogorzel Wielka
Radysy
Rakowo Małe
Rogale Wielkie
Ruda
Skarżyn
Sokoły Jeziorne
Sulimy
Szkody
Szymki
Świdry
Świdry Kościelne
Włosty
Wojny
Zabielne
Zalesie

Powiat piski

Miasta	Biała Piska Orzysz Pisz Ruciane-Nida
Gminy miejsko-wiejskie	Biała Piska Orzysz Pisz Ruciane-Nida

Powiat piski (1945–1975)

Siedziba powiatu – Pisz

Przynależność wojewódzka	okręg mazurski (1945–46) woj. olsztyńskie (od 1946)
Miasta	Biała Piska (Biała) Orzysz Pisz Ruciane-Nida (od 1966)
Osiedla (1954–72)	Ruciane (1958–65)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Biała Piska (Biała) (1946–54 i od 1973) Drozdowo (1945 i 1946–54) Drygały (1945–54) Karwica (1945) Karwik (1945–46) Kocioł (1945) Kożuchy (1945–46) Kumielsk (1946–54) Mikosze (1945) Okartowo (Okertowo) (1945–46) Orzysz (1946–54 i od 1973) Pietrzyki (1945–46) Pisz (1946–54 i od 1973) Rostki (1945) Różyńsk Wielki (Rosińsko) (1945–54) Ruciane-Nida (od 1973) Trzonki (1946–54) Turośl (1945) Turowo (1945) Wejsuny (1945 i 1946–54) Wiartel (1945–54)
Gromady (1954–72)	Biała Piska (1954–72) Bogumiły (1954–61) Chmielewo (1954–61) Ciesina (1954–71) Dąbrówka (1954–72) Drygały (1954–72) Kożuchy (1954–59) Kumielsk (1954–72) Nowe Guty (1954–57) Orłowo (1954–57) Orzysz (1954–72) Pianki (1954–57) Pisz (1954–72) Pogorzel Wielka (1954–59) Rostki (1954–57) Różyńsk Wielki (1954–72) Ruciane (← 1955–57) Skarzyn (1954–71) Stare Guty (1954–61) Szczechy Wielkie (1954–72) Turośl (1971–72) Wejsuny (1954–72) Wiartel (1954–71)