Beczki Grohmana w Łodzi
 nr rej. 987-XVI-57 z 5 stycznia 1960 | |||
 Beczki Grohmana współcześnie | |||
| Państwo |
| ||
|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||
| Adres | Targowa 46[1] | ||
| Typ budynku | brama | ||
| Styl architektoniczny | neogotyk | ||
| Architekt | |||
| Inwestor | Henryk Grohman | ||
| Ukończenie budowy | 1896 | ||
| Ważniejsze przebudowy | 2008 | ||
| Pierwszy właściciel | Towarzystwo Akcyjne Zakładów Przemysłowych Ludwika Grohmana | ||
| Kolejni właściciele |
| ||
| Obecny właściciel | |||
Położenie na mapie Łodzi  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||
 51°45′19,3212″N 19°28′26,0796″E/51,755367 19,473911 | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Beczki Grohmana – neogotycka zabytkowa brama zakładowa Fabryki Ludwika Grohmana, wybudowana w 1896 roku przy ulicy Targowej 46, na Księżym Młynie w Łodzi.
Obecnie brama jest odrestaurowana i nie służy pierwotnym celom, stanowiąc dla turystów i pasjonatów jeden z najważniejszych symboli industrialnej Łodzi.
Charakterystyka
Nazewnictwo
Brama po wybudowaniu stała się znakiem rozpoznawczym całego przedsiębiorstwa Rodziny Grohmanów. Najbardziej charakterystyczny element konstrukcji, stanowią białe kolumny, które zostały przez społeczność nazwane beczkami. Jest to określenie błędne, gdyż w rzeczywistości architekt przedstawił kolumny jako szpulki nici, z racji sfery działalności ówczesnego przedsiębiorstwa. Pomyłka wyniknęła z faktu upatrywania w nich zbiorników na wodę i sugerowaniem się bliską lokalizacją remizy ogniowej, mając w pamięci też dokonania pożarnicze Rodziny Grohmanów[2], zdobywając uznanie w krajowym i międzynarodowym środowisku.
Architektura
Za projekt budowli odpowiada ówczesny łódzki architekt miejski, Franciszek Chełmiński.
Brama jest zbudowana z nietynkowanej czerwonej cegły, nawiązując do architektury neogotyku. Neogotycki łuk oparty jest na dwóch kolumnach w kształcie szpulek nici. To one zostały właśnie błędnie nazwane beczkami. U dołu bramy znajdują się prostokątne drewniane ozdobne wrota, prowadzące do tkalni. Po bokach bramy znajdują się symetryczne okna z ozdobną secesyjną kratą.
Nad wyższą arkadą jest zębaty szczyt przypominający średniowieczne zamki. U szczytu arkady umieszczono wykutą w secesyjnym stylu żelazną rzeźbę, przypominającą sylwetkę orła z rozpostartymi skrzydłami. Rzeźba ta przetrwała czasy caratu, obie wojny światowe, w tym okres okupacji i prób szczególnego zniemczenia Łodzi, nieustannie zdobiąc wejście do fabryki, aż do 1950 roku, po którym to zniknęła w nieznanych okolicznościach.
Bramę w 2008 roku poddano renowacji i wyłączono z użytkowania, pozostawiając ją jako niepowtarzalne świadectwo historii i unikatową zabytkową atrakcję turystyczną.
Przeznaczenie
- W dwudziestoleciu międzywojennym brama prowadziła do fabryki Zjednoczonych Zakładów Włókienniczych Karola Scheiblera i Ludwika Grohmana SA w Łodzi, wtedy największego przedsiębiorstwa w Europie.
- Po znacjonalizowaniu przemysłu, w latach 1945–1989 mieściły się za nią Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Obrońców Pokoju „Uniontex”.
- Po latach cały kompleks zaadaptowano dla celów Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, dokonując renowacji bramy.
- Obecnie 'Beczki Grohmana
