Bazylika św. Marcina w Venlo
kościół parafialny, bazylika mniejsza | |||||||||||||||||||
Widok z południowego zachodu | |||||||||||||||||||
Państwo | Holandia | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Prowincja | Limburgia | ||||||||||||||||||
Miejscowość | Venlo | ||||||||||||||||||
Wyznanie | katolickie | ||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Diecezja | Roermond | ||||||||||||||||||
Bazylika mniejsza • nadający tytuł | od 16 października 2018 | ||||||||||||||||||
Wezwanie | św. Marcina | ||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 11 listopada | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Limburgii | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Holandii | |||||||||||||||||||
51°22′15″N 6°10′19″E/51,370833 6,171944 | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Bazylika św. Marcina (nid. Sint-Martinus-Basilika) – gotycka świątynia rzymskokatolicka znajdująca się w holenderskim mieście Venlo. Od 2018 nosi godność bazyliki mniejszej.
Historia
Według legendy kościół w tym miejscu, pod wezwaniem Ducha Świętego, wzniesiono ok. 720–750 roku, po chrystianizacji tych terenów przez św. Plechelma(inne języki). Jednak wedle badań archeologicznych poprzednikiem obecnej świątyni był kościół salowy z IX wieku o wymiarach 5 na 10 metrów. Na jego miejscu około 1000 roku wzniesiono romański kościół na planie krzyża, a w XIII dobudowano do niego nawy boczne, przekształcając go w kościół halowy. W 1410 rozpoczęto budowę gotyckiej świątyni, w 1430 poświęcono prezbiterium, w 1480 wybudowano wieżę, a do 1500 roku dobudowano dwie kolejne absydy, transept i naw boczne. Wieża uległa uszkodzeniu wskutek oblężenia z 1511 i trzęsienia ziemi z 1534. W 1611 południową nawę przedłużono o dwa przęsła. Gdy 1774 spadające z wieży odłamki zabiły syna radnego z Geldrii, zdecydowano się na jej rozebranie. W 1879 wieża została odrestaurowana i podwyższona przez Pierre’a Cuypersa o smukłą iglicę z trzema narożnymi wieżyczkami. W 1944 iglica i dach spłonęły wskutek nalotu wojsk alianckich[1], a jesienią 1945 wieża zawaliła się podczas burzy[2]. W 1946 rozpoczęto renowację pod okiem Julesa Kaysera(inne języki), w latach 1951–1953 wzniesiono nową wieżę. W 1959 do czterech wiszących na wieży dzwonów bujanych dodano 44-dzwonowy karylion z ludwisarni Petit & Fritsen(inne języki), a w 1999 zestaw powiększono do 53 dzwonów[1]. 16 października 2018 papież Franciszek wyniósł kościół do godności bazyliki mniejszej[3].
Architektura i wyposażenie
Świątynia gotycka, trójnawowa, o układzie halowym, z transeptem. Nawa północna jest węższa od pozostałych. Trójnawowe prezbiterium jest zakończone trzema absydami[1]. W prezbiterium stoją późnogotyckie stalle oraz renesansowe tablice zdobiące niegdyś ich tylne części. Miedziana chrzcielnica pochodzi z lat 1619–1621, dekoruje ją scena chrztu Chrystusa w Jordanie[1]. Ołtarz główny zaprojektował w 1898 roku ks. Joseph Windhausen(inne języki)[4]. Przed ołtarzem ustawiono relikwiarz z fragmentem płaszcza św. Marcina. We wnętrzu podziwiać można również m.in. krucyfiks z 1614 autorstwa Gregoriusa Schysslera, barokową ambonę z 1707 i cykl obrazów Jana van Clevego(inne języki). Witraże zostały wykonane przez Fransa Nicolasa (1874), Stratena van Booma (1924, 1925, 1930, 1943, 1948), Charlesa Eycka(inne języki) (1925, 1950) i Daana Wildschuta(inne języki) (1960, 1980). Trzymanuałowe organy wykonano w 1952 roku w warsztacie Verschueren Orgelbouw(inne języki)[1].
Galeria
- Widok w 1912
- Południowa elewacja
- Fasada
- Wnętrze
- Ołtarz główny
- Chrzcielnica
- Ambona
- Empora i organy
Przypisy
- ↑ a b c d e Martinus (basiliek) [online], www.kerkgebouwen-in-limburg.nl [dostęp 2024-08-07] .
- ↑ Sint-Martinus-Basilika [online], Venloverwoehnt [dostęp 2024-08-07] (niem.).
- ↑ Basiliek van Sint Martinus 🇳🇱 [online], GCatholic [dostęp 2024-08-07] .
- ↑ windhausen-kunst.nl [online], windhausen-kunst.nl [dostęp 2024-08-07] .