Baszkówka (meteoryt)

Baszkówka
Ilustracja
Model meteorytu
Sposób odkrycia

Spadły

Państwo

 Polska

Miejsce znalezienia

Baszkówka

Data znalezienia

25 sierpnia 1994

Masa

15,7 kg

Typ

meteoryt kamienny, chondryt

Klasa

oliwinowo-bronzytowy

Grupa

L5

Miejsce przechowywania

Muzeum Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Baszkówka”
Ziemia52°02′00″N 20°56′00″E/52,033333 20,933333
Multimedia w Wikimedia Commons

Baszkówka – meteoryt z grupy chondrytów zwyczajnych, o masie 15,7 kg, który spadł 25 sierpnia 1994 we wsi Baszkówka koło Piaseczna.

Opis

Meteoryt Baszkówka ma unikatowy kształt wytopionego stożka, ponieważ wchodząc w atmosferę Ziemi nie obracał się, został też znaleziony zaraz po upadku przez bezpośrednich świadków, co zapobiegło jego erozji[1]. Chondry mają budowę porfirową, gdzie prakryształy zbudowane są z pikotytu (odmiana spinelu bogata w chrom) i oliwinu, rozmieszczonych w masie bogatej w kamacyt (żelazo) i troilit. Chondry zajmują 30 – 50% objętości okazu i osiągają do 4 mm wielkości. Wiek datowany metodą K-Ar wynosi 3,8 mld lat.

Baszkówka charakteryzuje się:

  • bardzo znaczną porowatością wynoszącą 15 – 20%[2]
  • bardzo dobrym stanem zachowania, gdyż meteoryt nie uległ metamorfizmowi kontaktowemu ani wietrzeniu. W 95% zachowała się obtopiona powierzchnia zewnętrzna. Dzięki temu skład Baszkówki jest tylko nieznacznie zmieniony w stosunku do składu wyjściowego[potrzebny przypis].

W Muzeum Geologicznym Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie początkowo eksponowano model Baszkówki[3], po czasie jednak na wystawę trafił prawdziwy meteoryt[4].

Przypisy

  1. Andrzej S.A.S. Pilski Andrzej S.A.S., Nieziemskie skarby : Poradnik poszukiwacza meteorytów, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999, ISBN 83-7180-173-4, OCLC 751197878 [dostęp 2022-12-29] .
  2. JacekJ. Siemiątkowski JacekJ., Petrografia chondrytu Baszkówka, „Geological Quarterly”, 2001 [dostęp 2011-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2005-01-31]  (pol.).
  3. MonikaM. Borys MonikaM., Muzeum Geologiczne, „Gazeta Stołeczna”, 8 grudnia 2017, s. 7 .
  4. „Baszkówka” w Oddziale Warszawskim Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Państwowy Instytut Geologiczny, 2023-05-16. [dostęp 2023-07-03].

Bibliografia

  • Borucki J., Stępniewski M., 2004. Dziesięć lat po spadku meteorytu "Baszkówka"; próba podsumowania wyników badań i nowe dane (chondry metaliczne, mezosyderyty, okruchy skały afanitowej). Przegląd Geologiczny, 9: 873-882.
  • Meteoritical Bulletin Entry for Baszkówka [online], The Meteoritical Society, International Society for Meteoritics and Planetary Science [dostęp 2012-05-06]  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Zdjęcia meteorytu
  • Petrografia chondrytu Baszkówka [online], republika.pl [zarchiwizowane z adresu 2005-01-31] .
  • p
  • d
  • e
Polskie meteoryty
meteoryty kamienne
meteoryty żelazno-kamienne
  • Łowicz
meteoryty żelazne
  • Jankowo Dolne
  • Krządka
  • Morasko
  • Seeläsgen
  • Schwetz
  • Tartak
  • Wietrzno-Bobrka