Asfiksja
| Ten artykuł od 2013-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Asfiksja (z gr. ἀσφυξία, ἀ bez, σφύξη tętno), zamartwica – stan niedoboru tlenowego w organizmie. Jeśli nie podejmie się natychmiastowych czynności ratowniczych, prowadzi do szybkiej utraty przytomności i śmierci. Asfiksja to inaczej uduszenie lub anoksemia.
Asfiksja u ludzi wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Przyczynami asfiksji są:
- fizyczne zablokowanie dróg oddechowych na drodze z i do płuc
- zgniecenie lub przyciśnięcie klatki piersiowej lub brzucha
- zadławienie
- utonięcie
- duszenie lub zewnętrzne zaciśnięcie szyi (zadzierzgnięcie) albo gardła, np. za pomocą liny (powieszenie) lub rąk
- zwężenie dróg oddechowych z powodu astmy lub reakcji anafilaktycznej
- zachłyśnięcie się wymiocinami
- asfiksja pozycyjna
- praktyki erotyczne związane z duszeniem (asfiksja erotyczna lub asfiksja autoerotyczna[1])
- oddychanie w środowisku ubogim w tlen, prowadzące do hipoksji np.:
- napełnianie naczyń kriogenicznych płynnymi, odtlenowanymi gazami, takimi jak azot, w zamkniętym pomieszczeniu
- kadzie fermentacyjne w browarach (atmosfera w nich obfituje w dwutlenek węgla)
- ładownie statków, pełne beztlenowych gazów cięższych od powietrza
- wadliwe urządzenia do nurkowania, podające mieszankę gazów o niedostatecznej ilości tlenu
- oddychanie niskotlenową mieszanką gazów (przeznaczoną do głębokiego nurkowania) w zbyt płytkiej wodzie - ciśnienie parcjalne tlenu jest zbyt niskie, by człowiek mógł zachować przytomność.
- w czasie burzy ogniowej
- kontakt ze związkami z grupy cyjanków i inne zatrucia
- różnego typu ataki powodujące zatrzymanie czynności oddechowej
- zespół bezdechu sennego
Problemy podczas porodu mogą prowadzić do niedotlenienia u noworodka.
Przedłużająca się asfiksja, jeśli nie zakończy się śmiercią, może prowadzić do uszkodzenia mózgu. Jeśli wystąpi ona przy urodzeniu, nowo narodzonemu dziecku grozi porażenie mózgowe.
Przypisy
- ↑ MartaM. Dora MartaM., MagdalenaM. Mijas MagdalenaM., BartłomiejB. Dobroczyński BartłomiejB., DSM-5 paraphilic disorders criteria in the light of autoerotic asphyxiophilia and non-sexual form of oxygen restriction, „Psychiatria Polska”, 53 (5), 2019, s. 1103–1112, DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/78166, ISSN 0033-2674 [dostęp 2024-07-29] (pol.).
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Kontrola autorytatywna (przyczyna śmierci):
- PWN: 4000140
- Britannica: science/asphyxia
- NE.se: strangulation-(jordbruk)
- Catalana: 0160941
- DSDE: kvælning